Փոլ Մալդուն «Մոյի հողը»

2024-05-20

Արվեստի և Գիտությունների Ամերիկյան Ակադեմիայի[1] և Թագավորական գրական հասարակության[2] անդամ Փոլ Մալդունն իռլանդացի բանաստեղծ է։ Հրատարակել է ավելի քան երեսուն ժողովածու և արժանացել Պուլիցերյան մրցանակի պոեզիայի անվանակարգում իր թվով 9-րդ՝ «Մոյի հողը» ժողովածուի համար։

Վերոնշյալ ժողովածուն համարվում է տիպիկ «մալդունյան» բանաստեղծությունների շարք։ «Մոյի հողը» (Մոյը պոետի ծննդավայրն է Հյուսիսային Իռլանդիայի Բլեքուոթեր գետի վրա) ներառում է 45 բանաստեղծություն՝ ներառյալ հայկուներ (ճապոնական պոեզիայի ժանր), 4 թարգմանված բանաստեղծություններ, սոնետներ։ Դրանցից մի քանիսում խոսվում է Իռլանդիայի և Ամերիկայում ապրող իռլանդացիների պատմությունից: Այստեղ կա միայն մեկ երկար բանաստեղծություն, որն ուղղակի ամփոփում է ժողովածուն, մինչդեռ մնացած բանաստեղծությունները ծավալով ավելի կարճ են։ Մալդունը լեզվի հնարավորություններին սիրահարված բանաստեղծ է և չնայած հեշտ բառապաշարին, Մալդունի պոեզիան հեշտ ըմբռնելի չէ․ նա մշտապես խաղում է լեզվական միավորների հետ, կիրառելով ոչ սովորական բանաստեղծական տեխնիկա։

Մեջքս՝ պատին
Ոտքս՝ դռանը
Ուսս՝ անիվին
Ես կվարեի դեպի Սեսկինոր[3]։

Ժողովածուն լի է սովորական փոքրիկ առօրյա մտքերով և գրական մտքի հսկայական երևակայություններով, լայն, բայց անհասկանալի մտադրություններով, առատությամբ, ճշգրտությամբ, գերազանց սրամտությամբ։ Պոետի ձեռքով ձևն ու բովանդակությունը նոր շունչ են ստանում և ամենին միաձուլելով հին իռլանդական բարբառներից մեկը, բանաստեղծություններն ավելի գունավոր ու պատկերավոր են դառնում։

Այնքան երկար էի բանտարկված
որ, չնայած հիմա ազատ եմ,
միտքը, որ ինչ-որ պատիժ եմ կրում
այնքան արմատացած է իմ մեջ
որ դեռ սպասում եմ բանտապահին
որ գա ու բանա դուռը։

Ըստ The Guardian-ի Մալդունը մեր դարի ամենանշանավոր բանաստեղծների շարքին է պատկանում և նրան համարում է երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո ծնված ամենաանվանի անգլալեզու բանաստեղծը։


[1] 1780 թ․-ին Ամերիկյան հեղափոխության ընթացքում ստեղծված ամենահին կազմակերպություններից է՝ հիմնադրված ԱՄՆ-ի հիմնադիր հայրերի կողմից

[2] Մեծ Բրիտանիայի հեղինակավոր գրական կազմակերպություն, որը ստեղծվել է 1820 թ․ին թագավոր Գեորգ 4-րդ-ի կողմից` «գրականության բնագավառում վաստակի խրախուսման և գրական տաղանդների խթանման նպատակով»։

[3] Փոքրիկ քաղաք Իռլանդիայի հյուսիսում։

© Նյութը պատրաստեց՝ Հենրիետա Ավագյանը

մեկնաբանություններ