Ադոլֆ Հիտլեր «Իմ Պայքարը»

2023-03-07 38834

► Ցանկացած հզոր շարժում իր աճով աշխարհում պարտական է ոչ թե ականավոր գրողներին, այլ մեծ հռետորին:

► Մարդկանց համակրանքն ավելի հեշտ է բանավոր, քան գրավոր խոսքով:

► Քանի դեռ գերմանացի ժողովուրդը իր բոլոր զավակներին չի միավորել միասնական պետության սահմաններում, նա գաղութային ընդլայնումների բարոյական իրավունք չունի: Երբ գերմանական պետությունը երկրի ներսում կընդգրկի վերջին գերմացանուն և կպարզվի, որ Գերմանիան ի վիճակի չէ բավականաչափ կերպով կերակրել իր բնակչությանը` ծագած կարիքը ժողովրդին օտար հողատարածքներ ձեռք բերելու բարոյական իրավունք կտա: Սուրը կկատարի գութանի դեր: Պատերազմի արյունածոր արցունքները կոռոգեն հանապազօրյա հացով գալիք սերունդներին ապահովող հողը:

► Պետչը կարողանում էր հիմնվելով ներկայի վրա` մատչելիորեն լուսավորել անցյալը: Հիմք ընդունելով պատմականը՝ եզրակացնել ներկայի մասին:

► Գերմանացի տղեկ, մի՛ մոռացիր գերմանացի լինելս, իսկ դու դստրիկ՝ հիշի՛ր, որ պետք է դառնաս գերմանուհի՛ մայր:

► Ինչը ժամանակին համարում էի դաժան ճակատագիր, հիմա ընդունում եմ որպես նախախնամության իմաստուն ձեռք: Կարիքի աստվածուհին՝ կոշտ ու կոպիտ ձեռքերով գրկեց ինձ: Շատ անգամ թվում էր, որ շուտով կկքվեմ ու կկոտրվեմ նրա տիրական թաթի տակ: Իրականում, հենց այդ ժամանակաշրջանը կոփեց պայքարի նկատմամբ ունեցած աննկուն կամքս, որն էլ ի վերջո հաղթանակեց: Դրան պարտական եմ պնդությանս պաշարի և անհողդողդությանս համար: Հիմա օրհնում եմ ինձ հարմարավետ կյանքի ունայնությունից պոկած երանելի տարիները: Ինձ նման մամայի բալիկին դրանք կտրեցին փափուկ բարձիկներից ու հանձնեցին կարիք-մայրիկին, հնարավորություն տվեցին տեսնել կարիք ու զրկանք, տառապանք, վիշտ, ծանթանալ այն մարդկանց հետ հանուն որոնց ես հետագայում պայքարում էի:

► Ապրում էի համարյա սոված։ Չեմ հիշում մի կուշտ օր։ Սովը իմ ամենահավատարիմ ուղեկիցն էր։ Այն ինձ երբեք չէր լքում և հետս ազնվոորեն կիսում էր ամբողջ ժամանակս։ Ամեն մի նոր գիրք գնելիս՝ սովը մշտապես կողքիս էր։ Օպերա գնալը՝ նշանակում էր, որ մշտական ուղեկիցս ինձանից չի բաժավելու երկար ժամանակ։ Մի խոսքով, այդ անխիղճ ուղեկցի հետ պետք է պայքարեի ամեն օր։ Այնուամենայնիվ, իմ կյանքի այդ ժամանակաշրջանում, ավելի շատ բան սովորեցի, քան երբևէ։ Ճարտարապետական աշխատանքներ դիտելուց ու երբեմն էլ օպերա հաճախելուց զատ ունեի մեն-միակ ուրախություն՝ գրքեր։

► Կարդում էի անչափ շատ ու հիմնավորապես։ Աշխատանքից ազատ ժամանակվա ամբողջովին նվիրվում էր ընթերցանությանը։ Մի քանի տարվա ընթացքում կուտակեցի գիտելիքների այնպիսի պաշար, որոնցից օգտվում եմ մինչև հիմա։ Ես դրա շնորհիվ որոշակի կարծիք կազմեցի աշխարհի մասին ու մշակեցի իմ պայքարի գրանիտե դարձած աշխարհայեցողթյունը։

► Մարդու բոլոր ստեղծագործական գաղափարները հայտնվում են պատանեկան հասակում՝ ցուցադրելով տվյալ մարդու ստեղծագործական մտածողության և ունակությունների աստիճանը։ Ծերունական իմաստությունը ես հիմա տարբերում եմ պատանեկության հանճարեղությունից։ Առաջինը ձեռք է բերվում երկար տարիների փորձի, կուտակված զգուշության, լրջամտության ու ծանրակշռության արդյունքում։ Պատանեկան տարիների հանճարեղ զեղումները՝ մարդկությանը լիաբուռ կերպով բաշխում են բարերար գաղափարներ ու մտքեր։ Դրանք երբեմն լինում են նաև անավարտ։ Պատանեկությունը մարդկությանը տալիս է ստեղծագործական ատաղձ և ապագայի պլաններ։ Ավելի իմաստուն ծերությունը դրանք հետագայում վերցնում է և աղյուի պես շարելով կառուցում շենքը։

► Մանր բուրժուազիայի և ֆիզիկական աշխատանքով զբաղվողների միջև գոյություն ունեցող վիհը՝ սովորական պատկերացումներից շատ ավելի խորն է։ Դա թշնամանք է այդ խավերի մեջ։ Պատճառը հետևյալն էր։ Մանր բուրժուզիայի խավին պատկանողները, ոչ վաղ անցյալում, փոքր-ինչ պոկվել են զուտ ֆիզիկական աշխատանք վարողների վիճակից, իսկ հիմա երկյուղում են, որ նորից կարող են հայտնվել նախկին դրությանը և դարձյալ վարել փոքր հարգանք ունեցող բանվորի կյանք։ Շատ ավելի բարձր խավի մարդիկ հենց այս պատճառով ավելի քիչ նախապաշարմունքներ ունեն ցածրագույն խավերի մարդկանց նկատմամբ, քան երեկվա՝ այսպես կոչված «դուսպրծուկ» բախտահասները։

► Ճակատագիրն իմ նկատմամբ բարեհաճ գտնվեց։ Նրա տիրական թաթն ինձ նետեց աղքատության և անապահովվածության այն «զնդանը», որով՝ մարդամեջ դուրս գալու համար, անցել է հայրս։ Ճակատագրի ջղուտ ձեռքերը պոկեցին մանրբուրժուական սահմանափակ դաստիարաությանս հետևանքով աչքերիս քաշված շղարշը։ Ես սկսեցի սովորել, հասկանալ մարդկանց։ Նրանց ներքին էությունը տարբերել անասնական արտաքին անտաշությունից։

► Հասարակական խնդիրն հնարավոր չէ «ուսումնասիրել» վերևից ներքև։ Խեղդամահ անող չքավորության աքցաններում անձամբ չհայտնվածը երբեք չի հասկանա, թե ինչ է նշանակում դժոխքը։

► Քաղաքական պարոնները գլխի չեն ընկնում, որ հասարակական գործունեությունը ոչ մի կապ չունի իրենց արածի և շնորհակալական զգացման հետ։ Խնդիրը ողորմություն բաժանելը չէ, այլ իրավունքի վերականգնումը։

► Մարդն աստիճանաբար ընտելանում է․ լավ ժամանակներում անհոգ ու թռիվռի, իսկ վատ օրերին՝ սոված մնալով ապրելուն։

► Նպատակին ուղղորդում է երկակի ճանապարհը։

► Բնությունն ամբողջ ուշադրությունը սևեռում է ոչ թե գոյություն ունեցողին սատարելու, այլ ապագայի ծիլերն ապահովելու վրա։ Նույնն էլ մարդկային կյանքում է։ Մենք պետք է սակավ մտածենք գոյություն ունեցող չարը արհեստականորեն վերացնելու ու ազնվացնելու մասին, որպեսզի հիմնականում ճանապարհ հարթենք ապագայի ավել առողջ զարգացման համար։

► Ֆրանսիացիների մոտ «ազայնամոլական» դաստիականություն կոչվածը, իրականում Ֆրանսիայի վսեմության չափազանց ընդգծումն է մշակույթի կամ ֆրանսիացիների սիրած բառով ասած՝ «քաղաքակրթության» բոլոր ոլորտներում։ Երիտասարդ ֆրանսիացուն դաստիարակում են ոչ թե «օբյեկտիվ», այլ ամենասուբյեկտիվ կերպով՝ ընդգծելով Ֆրանսիայի քաղաքական կամ մշակութային վեհությունը։

► Ես գիտեմ շատերին, ովքեր «կարդում են» անչափ շատ՝ գիրքը գրքի հետևից, սակայն նրանց ես ուղղակի կկոչեմ «շատ կարդացածներ»։ Իհարկե այդ «գրքախեղդ»-ներն ունեն «գիտելիքների» մեծ պաշար, սակայն նրանց ուղեղը բացարձակապես ունակ չէ որևէ կերպ ճշտորեն ըմբռնել, արձանագրել ու դասդասել կարդացածը։ Գրքում եղած արժեքավորը՝ անարժեքից զատելու, անհրաժեշտը գլխում պահելու, իսկ ավելոդն ու պարզապես ծանրաբեռնողը դեն նետելու արվեստից նրանք զուրկ են։

► Կարդալն ինքնանպատակ չէ։ Դա նպատակին հասնելու միջոց է։ Մարդուն այն օգնում է ըստ նախասիրությունների ու նպատակաուղղվածությունների համապատասխան գիտելիքներ ձեռք բերելու մեջ։ Կարդալը մարդուն տալիս է մասնագիտական մտավոր գործիքներ։ Դա կապ չունի մարդու տվյլալ պահի կենսաձևի հետ։ Կարդալը, մյուս կողմից, մարդուն պետք է օգնի ձևավորելու ընդհանուր աշխարհահայեցողություն։ Կարդացածի բովանդակությունը չպետք է հերթականությամբ, վերնագիր առ վերնագիր ուղղակի շարվի մարդու գլխում։ Խնդիրը գլուխը որոշակի քանակով գրքերով լցնելը չէ։ Մարդու մտքի պահեստարաններում գրքերի խճանկարները պետք է գտնեն իրենց համապատասխան տեղը և օգնեն, որպեսզի անհատը ամրապնդի և ընդլայնի իր ընդհանուր աշխարհահայեցողությունը։ Հակառակ պարագայում, ընթերցողի գլխում առաջանում է ուղղակի քաոս։ Մեխանիկական ընթերցանությունը դառնում է անօգուտ մի բան։ «Գրքախեղդ» մարդն իրեն համարում է «կրթված», երևակայում է, որ կյանքը լավ է ճանաչել, հարստացել է գիտելիքներով։ Նման «կրթությամբ» մարդն ամեն մի ավել կարդացած գրքի հետ, իրականում, հեռանում է իր նպատակից։ Նա, ի վերջո, կհայտնվի կամ համպատասխան բուժարանում, կամ երկրի խորհրդարանում բազմած «քաղաքագետի» տեղում։ Նմանը երբեք չի կարողանա իր խառնաշփոթ «գիտելիքներն» օգտագործել տվյալ պահին իր առջև ծագած նպատակների համար։ Այդ մարդու մտավոր պաշարը կյանքին համահունչ չէ, և տեղավորված է մեռյալ գրքերի արանքում։ Չնայած որ կյանքը բազմաթվ անգամներ նրան կմղի՝ գրքերից վերցնելու իսկապես արժեքավորը, այնուամենայնիվ ՝ դժբախտ ընթերցողը կարող է իր կարդացած գրքերից որևէ մեջբերում անել, սակայն անկարող կլինի դրանք կիրառել կյանքում։

► Ժողովրդի առողջ գիտակցությունն ու անհատի ճիշտ դաստիարակությունն առաջին հերթին պետք է խարսխվի սոցիալական առողջ հարաբերությունների հիմքի վրա։

► Կինն ավելի հաճույքով կենթարկվի ուժեղին, քան թե իրեն կենթարկի առավել թույլին։ Զանգվածն առավել սիրում է տիրակալին, քան իրենից որևէ բան խնդրողին։ Զանգվածը բավարարություն է զգում այնպիսի ուսմունքից, որը չի հանդուրժում ոչ մի տեսություն ու լիբերալ ազատություններ։ Զանգվածը հիմնականում չգիտի լիբերաալ ազատությունների հետ վարվելու ձևը։ Դրանց առկայությամբ նա նույնիսկ իրեն լքված է զգում։ Զանգվածը տեսնում է սոսկ անողոք ուժը, դրա անասնական, բռի արտահայտությունը և վերջիվերջո ընկրկում է դրա առաջ։

► Եթե մարդու հանդեպ դրսևորվող հակահասարակական կամ հակաօրինական վերաբերմունքը դրդում է դիմադրության, ապա մինչև համապատասխան դատական ատյանի ստղխումը պայքարը կարող է ավարտվել դրանից մեծ կամ փոքր ուժի օգնությամբ։ Ձեռնարկատիրոջ, կամ նրա կենտրոնացված ուժի դեմ հաջողությամբ պայքարելու համար բանվորը չպետք է ելույթ ունենա անհատի կարգավիճակով։ Հակառակ դեպքում հաղթանակի մասին խոսք չի կարող լինել։

► Մարդկանց մի մասին առավել խելացի է համարում ամենից անհասկանալի գիրքը։

► Պայքարելով հրեականության ոչնչացման համար՝ ես պայքարում եմ հանուն Աստծո։

► Մարդը պետք է մասնակցի քաղաքական կյանքին՝ 30-ամյա տարիքից ոչ շուտ։ Դա չի կարելի անել ավելի վաղ։ Ճնշող մեծամասնությունը միայն այդ տարիքում է մշակում, այսպես կոչված, ընդհանուր հայեցակարգը, որից ելնելով կարող է վերաբերմունք դրսևորել քաղաքական ինչ-որ խնդրի վերաբերյալ։ Երբ մարդը մշակել է իր աշխարհայացքի հիմքերը և ամուր հող ստեղծել ոտքերի տակ, կարող է քիչ թե շատ անսասան դիրք գրավել հրատապ հարցերի շուրջը։ Փոքրիշատե հասունացած մարդը այդ դեպքում իրավունք ունի մասնակցելու հասարակության քաղաքական ղեկավարման գործին։ Հակառակ դեպքում՝ վտանգ կա, որ շատ էական հարցերում մարդը ստիպված կլինի փոխել սեփական տեսակետը, կամ մնալ հնի վրա, երբ բանականությունն ու համոզմունքը վաղուց խոսում են ընդդեմ նակինների։ Առաջին դեպքը շատ տհաճ կլինի, քանզի տատանվողը կարող է սպասել, որ իր կողակիցները նախկինի նման նրան կհավատան։ Ղեկավարի այդպիսի շրջադարձն անօգնական վիճակի մեջ է դնում նրա կողմնակիցներին և ստիպում ամաչել հակառակորդի առաջ։ Երկրորդ դեպքում վրա է հասնում հատկապես ներկայումս հաճախ դիտվող մի բան․ինչքան շատ է ղեկավարը կորցնում հավատը իր ասածների նկատմամբ, այնքան ավելի դատարկ և տափակ է դառնում հիմնավորումը և առավել անխտրական՝ միջոցների ընտրությունը։ Ինչքան ավելի նվազ լրջությամբ է պաշտպանում իր հայտնությունները, այնքան համառ և անամոթ պահանջներ է ներկայացնում համախոհներին։ Մարդը վերջապես կորցնում է առաջնորդի միակ հատկանիշը և դառնում է սովորական «պոլիտիկան»։ Նա հարում է մարդկանց այն տեսակին, որոնց միակ սկզբունքը կոշտ ու կոպիտ կպչունության արվեստում հմտացած անսկզբունքայնությունն է։ Եթե նմանը մնում է ամբողջ հասարակության ղեկավար, ապա պետք է վստահ լինեք, որ քաղաքականությունը նրա համար վերածվել է տաքուկ տեղը հնարավորինս երկար պահելու «հերոսական» պայքարի թատերաբեմի։ 30-ամյա մարդը պետք է ամբողջ կյանքում շատ բան սովորի, սակայն դրանք կլինեն նրա աշխարհայացքի վրա կուտակված գիտելիքներ։ Նա ստիպված չի սովորել հիմնականն ու սկզբունքայինը։ Երիտասարդին հարկ կլինի ընդամենը ավելացնել իր կրթական պաշարը։ Նրա կողմնակիցները չեն դառնանա, երբ գիտակցեն, որ ղեկավարը մինչև այդ իրենց ուղղորդել է սխալ ճանապարհով։ Ընդհակռաակը, բոլոր կողմնակիցներին ակնհայտ կդառնա ղեկավարի օրգանական աճը, քանի որ նրա կրթության խորացումը կնշանակի նաև համախոհների կրթության բարելավում։ Նրանց աչքում դա միայն կարող է դիտվել որպես ըմբռնված տեսակետների ճշմարտության ապացույց։ Սեփական հայեցակարգի սխալում համոզվող ու դրանից հրաժարվող ղեկավարը արժանապատվորեն կվարվի, եթե կարողանա այդ ամենից անել համապատասխան եզրահանգումներ։ Սխալվող ղեկավարը պետք է, ծայրահեղ դեպքում, ի վերջո հրաժարվի քաղաքական գործունեությունից։ Եթե հիմնական հարցերում նա մի անգամ սխալների մեջ է ընկել, ապա դա կարող է կրկնվել։ Սխալվող ղեկավարն իրավունք չունի հայցելու իր համաքաղաքացիների հետագա վստահությունը։

► Մի՞թե, իսկապես, կգտնվեն մարդիկ, ովքեր կհավատան, որ աշխարհի առաջընթացը ոչ թե առանձին անհատների ինտելեկտի, այլ մեծամասնության ուղեղի արգասիքն է: Արդյո՞ք ինչ-որ մեկը հույս է «տածում», որ ապագայում կարող ենք գոյատևել առանց մարդկային մշակույթի այդ հիմնական նախադրյալի: Մի՞թե պարզ չէ, որ դա հիմա առավել անհրաժեշտ է, քան՝ երբևէ:

► Սեփական գլուխը վճռական քայլի համար դնող մարդ արդեն չկա:

► Պետք է հիշել և չմոռանալ. մեծամասնությունը չի կարող փոխարինել անհատին: Մեծամասնությունը ոչ միայն հիմարության, այլ վախկոտության ներկայացուցիչն է: Մեկտեղեք հարյուր հիմար և դուք ոչ մի կերպ չեք ստանա ոչ մի խելոք: Բոլորեք հարյուր վախկոտ և արդյունքում ոչ մի ձևով չեք ստանա հերոսական լուծում:

► Ազգիի և պետության համար հսկայան նշանակություն ունեցող խնդիրները պարոն պառլամենտականների կողմից լուծվում են այնպիսի թեթևությամբ, կարծես խոսքը վերաբերում է ոչ թե ռասայի ճակատագրին, այլ դոմինոյին:

► Ինքնանպատակ պետական իշխանություն չկա: Եթե դա ընդունելի լինի, ապա մեր մեղսավոր աշխարհում ցանկացած բռնապետություն պետք է ստանա հավերժորեն գոյատևելու սուրբ իրավունք: Երբ կառավարական իշխանությունն իր տնօրինության տակ գտնվող բոլոր միջոցներն օգտագործում է մի ողջ ժողովրդի կործանման հասցնելու համար, ապա ժողովրդի ցանկացած զավակի ոչ միայն իրավունքը, այլ պարտականությունը խռովությունն է: Նման արտասովոր և տարօրինակ դեպքը պետք է լուծել ոչ թե տեսական բանավեճերով, այլ հաջող կիրառված ուժով:

► Երկրագնդի վրա վախկոտ ժողովուրդների համար տեղ չկա:

► Մեր ժամանակի սնափառ գրչակները թող հիշեն. աշխարհում կատարվող մեծ հեղաշրջումները երբեք չեն կատարվել գրչի օգնությամբ: Գրիչը պետք է մի բան անի. ուղղակի և տեսականորեն հիմնավորի կատարված հեղաշրջումը:

► Ժողովրդի լայն զանգվածներն ամենից առաջ ենթարկվում են բանավոր խոսքի ուժին: Հսկա շարժումներն հավիտենապես ժողովրդական են: Դրանք մարդկանք կրքերի և հոգեկան հուզումների հրաբխային ժայթքումներ են և մշտապես հրահրվում են կարիք կոչվող աստվածուհու կողմից, կամ էլ խոսքի հրաշունչ ուժով: Մեծագույն շարժումները երբեք չեն եղել գրագետ գրողների և սալոնային հերոսների լիմոնադային զեղումների արդյունք: Ժողովուրդների ճակատագրերը կարող է փոխել միայն բողաշունչ կիրքը: Կիրքը կարող է հաղորդել միայն իսկապես կրքոտը: Միայն դա է իր ընտրյալներին օժտում մուրճի հարվածների նման՝ ժողովրդի սրտի դարպասները բացող խոսքերով: Անկիրք և շրթունքները սեղմած մարդն ի վերուստ նախախնամության մունետիկ և կամակատար չէ: Զուտ գրչի մարդը թող նստի իր թանաքամանի հետ և զբաղվի «տեսական» գործունեությամբ: Նախախնամության կամքով նա որպես առաջնորդ չի ծնվել:

► Եթե կուսակցությունը հասկանար, թե ինչպիսի անտեսանելի ուժ է թաքնված հեղափոխական պայքարի կրողի՝ ժողովրդական զանգվածների խորքում, ապա լրիվ այլ կերպ կվարեր իր քարոզչությունն ու աշխատանքները: Իր գործունեության կենտրոնը նա կտեղափոխեր ոչ թե պառլամենտ, այլ ձեռնարկություններ և փողոց:

► Բոլոր դարաշրջաններում և ժամանակներում գտնվել են անամոթ և անխիղճ մարդիկ, ովքեր, կանգ չառնելով որևէ խոչընդոտի դեմ՝ ձգտել են կրոնը սարքել իրենց քաղաքական՝ շահառու բիզնեսը, քանզի նման պարոնների համար էականը սեփական շահն է:

► Քաղաքական առաջնորդի համար կրոնական ուսմունքը և ժողովրդի եկեղեցական հաստատությունները պետք է լինեն բացարձակ անձեռնմխելի: Հակառակ դեպքում նա պետք է դառնա ոչ թե քաղաքագետ, այլ կրոնական բարեփոխիչ:

► Կուսակցությունը նման է ամբողջ ժամանակ հայացքը սարի գագաթին հառած զբոսաշրջիկի: Նա ճամփա է դուրս գալիս վճռականորեն տրամադրված՝ որոշելով ամեն գնով հասնել կատարին, սակայն մի փոքր «սխալ» է թույլ տալիս: Լեռան գագաթը մագլցելու մղումով ամբողջովին կլանված զբոսաշրջիկն աչքաթող է անում ճանապարհի առանձնահատկությունները, անտեսում է ոտքերի տակ ընկած կածանի որոգայթները, և արդյունքում՝ զոհվում է:

► Բնությունը չի ճանաչում քաղաքական սահմաններ: Նա կյանք է շնորհում երկրագնդի բնակիչներին և սկսում է հետևել ուժերի ազատ խաղին: Առավել անվեհերություն և ջանասիրություն հանդես բերողը մայր հողի ամենասիրված զավակն է: Բնությունը հենց նրան կհռչակի երկրագնդի օրինական տեր:

► Բնությունն իր զավակներին ենթարկում է ծանր փորձությունների, որպեսզի ամենաթույլերն ու անկեսունակները զոհվեն: Ճակատագրի տիրական թաթի տակից դուրս են սպրդում միայն ամենակենսունակները: Հազարավոր փորձությունների դիմացածներն իրավունք են ստանում ծնելու նոր սերունդ: Բնությունը շատ դաժան է վերաբերվում անհատ մարդուն և անողոք կերպով իր գիրկն է վերադարձնում կյանքի հարվածներին չդիմացողներին, սակայն պահպանում է ռասան, կոփում նրան և օժտում՝ ապագայում ավելի մեծ գործեր կատարելու զորությամբ: Մարդկանց թվաքանակի կրճատումն իրականում հանգեցնում է անհատի հզորացմանը, իսկ ընդհանրապես՝ ռասայի ամրապնդմանը:

► Որոշակի գաղափարներների և պատկերացումների՝ զենքի ուժով կարելի է հաղթել, եթե զենքը գտնվում է մի այլ ձգողական գաղափար մարմնավորողի ձեռքում: Մեծ գաղափարով չհիմնավորված ուժը երբեք չի ոչնչացվի և չի կասեցնի մի այլ գաղափար՝ բացառությամբ հետևյալ իրադրության: Մերկապարանոց ուժը կարող է դրան հասնել՝ ոչնչացնելով տվյալ գաղափարների և ավանդույթների կրողներին՝ կործանելով նաև նրանց ստեղծած պետությունը: Ընդդիմությունը պարզապես առաջանում է, որովհետև մարդկանց մեծամասնությունը չի կարողանում հանգիստ նայել բիրտ ուժի կողմից որոշակի գաղափարների ամրապնդմանը:

► Որոշակի գաղափարների զենքով հաղթելու ցանկացած փորձ կպարտվի, եթե դա չվերածվի նոր աշխարհայեցողության համար մղվող պայքարի: Բռնությունը վճռորոշ և օգտակար է այն կողմի համար, ով կարողանա առավելագույն անողոքությամբ և երկարատև ժամանակ դա կիրառել նոր գաղափարներով ներծծված աշխարհայեցողության ու հակառակ ուսմունքի բախման պայմաններում:

► Ի՞նչ է քարոզչությունը. նպատա՞կ, թե՞ միջոց: Այս հարցը ղեկավարությունն ընդհանրապես չէր հասկանում: Քարոզչությունը միջոց է և պետք է դրան մոտենալ նպատակի տեսանկյունից: Ձևը պետք է բխի նպատակից, դրա կողմից ուղղորդի նպատակին, որը կարող է փոխվել ընդհանուր պահանջմունքներից ելնելով: Համապատասխանաբար պետք է փոխվի նաև քարոզչությունը:

► Երբ որևէ ժողովուրդ իր գոյությունը աշխարհում պահպանելու համար ստիպված է անմիջական պայքարի մեջ մտնել, մյուս կողմից երևույթները ձեռք են բերում ենթակա նշանակություն: Եթե մարդասիրությունը, գեղագիտությունը և նման այլ հասկացություններ հակասում են արյունալից մարտեր մղող ժողովրդի ինքնապահպանության բնազդին, ապա պայքարի ձևերն ընտրելիս դրանք այլևս որևէ վճռական դեր չպետք է կատարեն:

► Պատերազմի ժամանակ ամենամարդասիրական բանը թշնամու հախից հնարավորինս արագ գալն է: Ինչքան անողոք ենք պատերազմում, այնքան արագ է վերջանում:

► Պատերազմի ժամանակ քարոզչությունը պետք է լինի նպատակին հասնելու միջոց: Պայքարի ցանկացած ձև պետք է «գեղեցիկ» ճանաչվել, եթե ժողովրդին օգներ հաղթելու ազատության և արժանապատվության համար մղվող ժակատամարտում:

► Քարոզչության մեջ ամենաէականն այն վարպետությունն է, որը կարողանում է զանգվածներին ստիպել հավատալու մի որևէ փաստի իրական գոյությանը, մի ինչ-որ անխուսափելի անհրաժեշտությանը, որոշ եզրահանգման ճշմարտությանը և այլն: Այս պարզ ու մեծ բանը պետք է անել կատարյալ ձևով: Քարոզչությունը ցուցապաստառի նման պետք է հիմնական ներգործի զգայական պատկերացումների, և մի փոքր էլ՝ գիտակցության վրա:

► Ռազմաճակատում վախկոտը վախկոտ էր: Վախկոտին մարտադաշտում ենթարկում էին անարգանքի: Իրական հերոսներին վերաբերում էին խոնարհումով:

► Մորս մահվանից հետո ոչ մի անգամ չէի արտասվել: Պատանեկության տարիներին, երբ ճակատագիրն իմ նկատմամբ հատկապես բարեգութ չէր, արցունքներս զսպելը պարզապես կոփում էր ինձ: Պատերազմի երկար ու ձիգ տարիների ընթացքում, իմ աչքի առաջ զոհվեցին մոտիկ ընկերներ ու բարեկամներ, սակայն մի կաթիլ արցունք չեմ թափել, քանզի դա ինձ թվում էր սրբապղծություն: Իմ թանկագին ընկերերը զոհվում էին հանուն Գերմանիայի: Ռազմաճակատային դառը օրերին տոկունությունը և հաստատակամությունը չլքեցին ինձ: Երբ գազից աչքերս մխացին՝ սկզբում կարծում էի, որ հավերժ կուրացա: Մի ակնթարթ ընկճվեցի և հոգուս կորովը կորցրեցի: Այդ ժամանակ ինչ-որ բարկացած ձայն ճայթեց ականջներիս մեջ, ասելով ողորմելի վախկոտ, դու, կարծես թե, ցանկանում ես հեկեկալ, մի՞թե չգիտես, որ հարյուր հազարավոր գերմանացի զինվորների ճակատագիրն ավելի վատ է: Հնչում էր խղճիս ձայնը: Ենթարկվեցի անխուսափելիին ու հնազանդ տարա ճակատագրիս քամահրանքները: Հիմա ես չդիմացա ու լաց եղա: Հայրենիքի մեծագույն դժբախտության առաջ անձնական ցանկացած դժբախտություն հետին պլան մղվեց:

► Ծրագիր կազմողի տաղանդը՝ իր գաղափարին բացարձակ հավատարմությունն է: Քաղաքական գործչի մեծությունը փաստերի ճիշտ գնահատականը և իրադրության ճիշտ օգտագործումն է:

► Մարդկային հանճարը կարող է սահմանել հավերժական ճշմարտություններ, ուղենշել բյուրեղյա պարզությամբ նպատակներ և չտեսնել դրանց վերջնական հաղթանակը, որովհետև աշխարհը բավարար չափով չի ընկալում մեծ գաղափարները և անմիջապես կյանքի չի կոչում: Ինչքան ճիշտ է և վսեմ գաղափարը, այնքան դրա լիակատար իրագործման հնարավորությունը քիչ է, որովհետև գաղափարի իրագործումը կախված է մարդկանցից:

► Քաղաքական կարկառուն գործչի կյանքը բաժանվում է ջերմառատ սիրողների և անսահման ատողների միջև:

► Ինչքան ապագայի համար ավելի մեծ է քաղաքագետի աշխատանքը, այնքան քիչ են նրան հասկանում ժամանակակիցները, դժվար է պայքարը, և սակավ է հաջողությունը:

► Որևէ հիվանդություն բուժելու նպատակով պետք է սկզբում պարզել դրա հարուցիչները։ Նույնն էլ քաղաքական հիվանդությունների բուժումն է։

► Ես դեռ ապրում էի հեղափոխության ժամանակ կատարված գնդակոծությունների հետքերը իր վրա դեռ կրող հետևակային երկրորդ գնդի զորանոցի մի պստիկ տնակում։ Ողջ օրն անց էի կացնում 41-րդ հրաձգային գումարտակի, կամ մյուս զինվորական ստորաբաժանումների ժողովներում ու հավաքներում։ Իմ փոքրիկ տնակն էի վերադառնում ուշ գիշերով քնելու համար։ Սովորույթի համաձայն, արթնանում էի շատ վաղ ՝ մինչև առավոտյան ժամը հիգը։ Տնակումս շատ մկներ կային։ Ես հաճախ թողնում էի հացի կեղև կամ ոսկորի կտորտանքներ։ Մկներն առավոտը ծեգին սկսում էին հանդուգն քաշքշոց։ Արթնանում էի և անկողնում պառկած հետևում էի գազանիկների խաղին։ Կյանքումս ստիպված եմ եղել բավական սոված մնալ և շատ լավ հասկանում էի, թե սովալլուկ մկնիկներն ինչ մեծ հաճույք է պատճառում հացի չորուկը։

Հ.Գ. Եթե դուք ունեք մեջբերումներ` դուրս բերված այս գրքից, ապա կարող եք ուղարկել մեզ հետադարձ կապով:

 

Դիտեք ավելին Մեջբերումներ Գրքերից բաժնում

մեկնաբանություններ