Ալեքսանդր Դյումա «Մարգո Թագուհին»

► Կինն այն դեպքում է միայն իսկապես հզոր, երբ սերն ու սեփական շահը հավասար ուժով են նրա մեջ խոսում, իսկ երբ նա դրանցից միայն մեկով է առաջնորդվում, նա խոցելի է Աքիլլեսի նման:

► Բառերը թևեր ունեն:

► Կինը երբեք ուրիշ կնոջ չի ներում իրենից տղամարդ խլելը, եթե անգամ չի սիրում այդ տղամարդուն:

► Սերը չի հանդուրժում նվաստացում, քանի որ իսկական սերը նույնպես փառասիրություն է:

► Երբ ամուսնությունը մեծ երջանկություն չի դառնում, այն գրեթե միշտ մեծ դժբախտություն է:

► Բարեկամությունը աստղ է, իսկ սերը մոմ է: Մոմն այրվում վերջանում է, մինչդեռ աստղը փայլում է մշտապես:

► Սիրահարը իսկական հաճույք է ստանում իր սիրո առարկային տեսնելուց և տիրելուց, ու տառապում է նրա բացակայությունից:

► Բարկությունը սիրո դիմակն է:

► Կինը երբեք այնքան ուժեղ չէ, որքան պարտվելուց հետո:

► Որքան երջանիկ են տղամարդիկ, որ կարող են ազատ շրջել:

► Չկա ավելի գեղեցիկ, ավելի քաղցր բան, քան ազատությունը:

► Կինը պարտավոր է բաժանել ամուսնու ճակատագիրը:

► Եթե սիրում ես, պետք է սիրես և մահվան մեջ:

► Երբ խաղաթղթի վրա էր դրվում նրա կյանքը, արյունը փոխանակ ուղեղին խփելու, ինչպես լինում է սովորաբար, դեպի սիրտն էր հոսում:

► Դավադրություն անողը պետք է վստահ լինի հաջողությանը: Հաջողության առաջին պայմանը վճռականությունն է, իսկ վճռական` արագ, առանց տատանվելու, պինդ գործելու համար պետք է վստահ լինել հաջողությանը:

► Աստված ասաց` եղիցի լույս, և եղավ լույս: Ձերդ մեծությունը աստծուն է ներկայացնում երկրի վրա. արդ, նա կարող է երկրի վրա անել այն, ինչ աստված անում է երկնքում:

► Իրադարձությունները չեն կարող փոխել ճակատագիրը, ճակատագիրն է կառավարում իրադարձությունները:

► Փառասիրությունը գլուխ բարձրացրեց երիտասարդ կնոջ, ավելի շուտ, երիտասարդ թագուհու սրտում, որը այնքան վեր էր սովորական կանացի թուլությունից, որ չէր կարող հրաժարվել սեփական արժանապատվությունից, և բոլոր կանայք էլ, նույնիսկ հասարակ կանայք, երբ իսկապես սիրում են, սերը չի հանդուրժում նվաստացում, քանի որ իսկական սերը նույնպես փառասիրություն է:

► Հոգեկան մեծ ցնցումներից հետո վրա հասնող նյարդային տագնապի ժամանակ մարդիկ իրենց ցավի վրա դողում են, ինչպես ժլատը հարստության վրա, և թշնամի են տեսնում նրան, ով փորձում է փոքր իսկ իրենց ցավը պակասեցնել:

► Բժիշկը հրաժարվում է հիվանդից, երբ այլևս չի կարող նրան փրկել, մինչդեռ երբ դատավորն է հրաժարվում մեղադրյալից, նշանակում է հույս չունի այլևս նրան գլխատելու:

► Ֆրանսիայի թագավորը եղբայրներ չունի, Ֆրանսիայի թագավորը մայր չունի, Ֆրանսիայի թագավորը միայն հպատակներ ունի: Ֆրանսիայի թագավորը զգացմունքների կարիք չունի, նրան միայն կամք է պետք: Ոչինչ, նա առանց սիրո կապրի, բայց հնազանդվել կպահանջի:

► Կարլոսը բռնեց քրոջ ձեռքը, նստեց կողքին և ասաց. – Գիտեմ, Մարգո, դու կորցրիր բարեկամիդ: Սակայն նայիր ինձ, մի՞թե ես չեմ կորցրել իմ բոլոր բարեկամներին: Ավելին` ես կորցրել եմ մորս: Դու միշտ կարող էիր լացել, ինչպես լալիս ես հիմա, իսկ ես իմ ամենածանր տառապանքների ժամանակ էլ պիտի ստիպեմ ինձ ժպտալ: Դու տառապում ես, սակայն նայիր ինձ` ես մեռնում եմ: Այո, Մարգո, արիացիր: Ես խնդրում եմ քեզ, քույրիկս, հանուն մեր անվան: Մեր արքայական տան պատիվը մեր խաչն է, որ պիտի կրենք ինչպես Քրիստոսը, մինչև Գողգոթա: Եվ եթե ճանապարհին գայթենք, ինչպես նա, նորից պետք է ոտքի կանգնենք` նրա նման անտրտունջ ու քաջարի: - Օ, աստված, աստված իմ,- բացականչեց Մարգրիտը: - Այո,- ասաց Կարլոսը պատասխանելով իր մտքին,- ծանր զոհողություն է, քույրիկս, բայց ամեն մեկն իր զոհաբերությունն է անում: Մեկը զոհաբերում է պատիվը, մյուսը` կյանքը: Մի՞թե կարծում ես, որ ես, լինելով ընդամենը քսանհինգ տարեկան և տիրելով աշխարհի լավագույն գահին, չեմ ցավում, որ պիտի մեռնեմ: Դեհ, նայիր ինձ…Մեռնողի աչքեր, մաշկ, շրթունքներ, այո, այդպես է, բայց ես ժպտում եմ…և իմ ժպիտը չի՞ ստիպում մտածել, որ հույս ունեմ ապրելու: Մինչդեռ մի ութ օրից, ամենաշատը մի ամսից, քույրիկս, ինձ համար պիտի ողբաս, ինչպես նրա, որ մեռավ այսօր:

► Գիշերային ժամերը, այնքան դանդաղ նրա համար, ով սպասում է կամ չի կարողանում քնել, խփում էին մեկը մյուսի ետևից:

► Եթե որևէ բանում մեղավոր եմ, ապա այս առավոտ պակաս մեղավոր չեմ կարող լինել, քան երեկ երեկոյան:

► Անիծյալ Հենրին շարունակ դուրս էր պրծնում սովորաբար մահացու նրա ծուղակներից, և թվում էր պահպանության տակ էր հզոր մի ուժի, որ Կատրինը համառորեն ուզում էր կոչել պատահականություն, մինչդեռ հոգու խորքում մի ձայն նրան ասում էր, որ այդ ուժի իսկական անունը ճակատագիր է:

► Ես Ձեզ այնքան եմ սիրում, որ պիտի ցանկանամ այն, ինչ դուք եք ցանկանում, եթե անգամ այդ ցանկությունը դժբախտություն լինի ինձ համար:

► Ասում են, որ Դուք սիրել եք հաճախ և Ձեր սերը միշտ ճակատագրական է եղել Ձեր սիրո առարկայի համար, մահը, ասես խանդից, գրեթե միշտ տարել է Ձեր սիրեցյալներին...

► Եթե ես նրանց տեղը լինեի, և վստահ լինեի, որ թագավոր եմ դառնալու, այսինքն` ներկայացնելու եմ աստծուն երկրի վրա, կանեի այն, ինչ աստված կաներ` կներեի:

► Կոկոնասը մահից չէր վախենում, բայց դա նրան չէր խանգարում ուժգնորեն սիրել կյանքը:

► Ամեն մարդ, նույնիսկ իր արտաքինի նկատմամբ անտարբեր մարդը, որոշակի հանգամանքներում իր համար խոսակցություն է ունենում հայելու հետ, որոշ համաձայնության գալիս, որից հետո հեռանում է իր խորհրդատուից, գրեթե միշտ շատ գոհ զրույցից:

► Կարլոսն ու Հենրին հասան այգու մեջ մեկուսացած մի փոքրիկ տան, որ պարսպված էր քարե բարձր պատով և ամուր դռնով փակված մի մուտք միայն ուներ: Կարլոսը գրպանից հանեց բանալին, բացեց դուռը, որն անմիջապես բացվեց, հետո ներս թողնելով Հենրիին և երկու ջահակիր ծառաներին, դուռը փակեց իր ետևից: Նավարայի թագավորը զարմանքով նայեց Կարլոսին: Նրա ձայնի մեջ ու դեմքին այնպիսի քնքշություն կար, այնքան հեռու իրեն հատուկ սովորական արտահայտությունից, որ Հենրին պարզապես չէր ճանաչում թագավորին: - Անրիո,- ասաց թագավորը,- երբ դուրս եմ գալիս Լուվրից` դուրս եմ գալիս դժոխքից, երբ մտնում եմ այստեղ` մտնում եմ դրախտ: - Տեր,- ասաց Հենրին,- Երջանիկ եմ, որ ձերդ մեծությունը ինձ իր հետ երկինք ուղևորվելու պատվին է արժանացրել: - Այնտեղ տանող ճանապարհը նեղ է,- ասաց թագավորը,- այնպես որ համեմատությունը շատ հարմար է: - Եվ ո՞ր հրեշտակն է պահպանում Ձեր Եդեմի մուտքը, Տեր: Նա նշան արեց Հենրիին անաղմուկ հետևելու իրեն, բացեց առաջին դուռը, հետո հաջորդ դուռը և կանգ առավ շեմքին: - Նայիր,- ասաց: Հենրին մոտեցավ և նրա հայացքի առջև բացվեց ամենահրաշք պատկերը, որ տեսել էր երբևէ: Տասնութ-տասնինը տարեկան մի կին քնել էր՝ գլուխը դրած մանկան մահճակալին, քնած մանկան ոտքերը երկու ձեռքերով իր շրթունքներին մոտեցրած, իսկ կնոջ երկար մազերը փռված էին մահճակալին ոսկե ալիքի նման: Պատկերը նման էր Ալբանիի նկարին, որ պատկերում էր Մարիամ Աստվածածնին մանուկ Հիսուսի հետ: - Օ՜, ձերդ մեծություն, ո՞վ է այս չքնաղ արարածը, ասաց Նավարայի թագավորը: - Իմ դրախտի հրեշտակը, Անրիո, միակ մարդը, որ ինձ սիրում է ինձ համար: Հենրին ժպտաց: - Այո, ինձ համար,- ասաց Կարլոսը,- քանի որ նա ինձ սիրել է իմ թագավոր լինելն իմանալուց առաջ: - Իսկ երբ իմացա՞վ: - Օհ, իսկ երբ իմացավ,- ասաց Կարլոսը ծանր հառաչելով, որ նշանակում էր, թե այրունով հեղված իշխանությունը երբեմն ծանր բեռ էր լինում նրա համար,- երբ իմացավ շարունակեց սիրել: Ինքդ դատիր: Թագավորը շատ կամացուկ մոտեցավ և կռանալով մանկամարդ կնոջ ծաղկափթիթ այտին, շրթունքները հպեց զգույշ, այնքան քնքշորեն, ինչպես մեղուն է հպվում շուշանին: Կինը, սակայն, արթնացավ: - Շարլ,- մրմնջաց աչքերը բանալով: - Լսու՞մ ես,- ասաց թագավորը,- նա ինձ կոչում է Շարլ: Թագուհին ասում է ձերդ մեծություն: - Օ՜,- բացականչես երիտասարդ կինը,- դուք մենակ չե՞ք, թագավոր իմ: - Ոչ, սիրելի Մարի: Ես ուզեցի քեզ մոտ բերել մի ուրիշ թագավորի, ավելի երջանիկ, քան ես, որովհետև նա գահ չունի, և ավելի դժբախտ, քան ես, որովհետև նա չունի Մարի Տուշե: Աստված ամենքին մի բան է տալիս: - Տեր, սա Նավարայի թագավո՞րն է: - Նա ինքն է, զավակս: Նայիր այս ձեռքին, Մարի, սա լավ եղբոր և ազնիվ բարեկամի ձեռք է: Եթե չլիներ այս ձեռքը, մեր զավակն այլևս հայր չէր ունանա: Մարին մի ճիչ արձակեց, ծնկի իջավ, բռնեց Հենրիի ձեռքն ու սկսեց համբուրել: - Իսկ դուք ի՞նչ արեցիք ձեր երախտիքը հատուցելու համար, Տեր: - Ես էլ նրա համար նույնը արեցի: Հենրին զարմացած նայեց Կարլոսին: - Մի օր կիմանաս, ինչ էի ուզում ասել, Անրիո, իսկ հիմա եկ նստիր: - Մարի,- ասաց թագավորը,- ներկայացնում եմ քեզ իմ ճանաչած ամենախորամանկ և ամենախելացի մարդուն: Պալատում, իսկ դա քիչ բան չէ, նա հիմարացրել է բոլորին, միայն ես եմ թերևս նրան պարզ տեսնում, բայց այն` ինչ նրա մտքում է, ոչ սրտում: Անրիո,- ասաց նրան,- եթե երբևէ իմանաս, թե ինչ ծառայություն մատուցեցի քեզ այս գիշեր, և եթե ինձ դժբախտություն պատահի, չմոռանաս օրորոցում պառկած այս մանկանը...

Հ.Գ. Եթե դուք ունեք մեջբերումներ` դուրս բերված այս գրքից, ապա կարող եք ուղարկել մեզ հետադարձ կապով: