Առաջընթացի և սոցիալական փոփոխության մասին լավագույն 5 բանաստեղծությունները
2022-07-13 998
Գրեթե միշտ պատմական իրադարձությունները և զարգացումները իրենց հանգրվանն են գտնում գրական ստեղծագործությունների մեջ։ Ստորև ներկայացնում ենք սոցիալական և քաղաքական առաջընթացի վերաբերյալ հինգ լավագույն բանաստեղծությունները: Վերջիններս տարբեր գրական ժամանակաշրջաններից են և գրված են տարբեր երկրների բանաստեղծների կողմից, սակայն նրանց բոլորին միավորում է այն, որ նրանք բոլորը դիտարկում են սոցիալական փոփոխության գործիքը՝ որպես բարօրության միջոց։
1. Պերսի Շելլի «Անգլիան 1819 թ.»
Այս բանաստեղծությունը ոչ այնքան առաջընթացի մասին է, որքան առաջընթացի կոչ է. բանաստեղծության մեջ Շելլին ներկայացնում է 1819 թ.-ին Անգլիայում տեղի ունեցած մի շարք տհաճ և կործանիչ իրադարձություններ՝ ներառյալ Փիթերլուի կոտորածը, երբ քաղաքական բարեփոխումների համար բողոքող մարդիկ հարձակման ենթարկվեցին բանակի կողմից, ինչի արդյունքում տասնյակ մարդիկ զոհվեցին։ Շելլին այս բանաստեղծությամբ փոխանցել է իր ամբողջ զայրույթը, սակայն ստեղծագործության վերջում հույս հայտնել, որ նման միջադեպերից հետո ավելի լավ աշխարհ կարող է ծնվել:
2. Ուոլթ Ուիթմեն «Ծեծե՛ք Ծեծե՛ք Թմբուկնե՛ր»
Ուիթմենը գրել է այս բանաստեղծությունը Ամերիկայի քաղաքացիական պատերազմի սկզբում (1861 թ.)՝ թմբուկներն օգտագործելով որպես պատերազմի խորհրդանիշներ:
Բանաստեղծությունն ուղղակիորեն հասցեավորված է ռազմական նվագախմբի երաժշտական գործիքներին. բանախոսը հրամայում է գործիքներին այնքան բարձր նվագել, որպեսզի «անողոք ուժի» պես պատռեն հասարակությունը՝ անհնար դաձնելով առօրյա կյանքի բնականոն հոսքը մարտի պայմաններում: Այս իմաստով բանաստեղծությունը զենքի և հանրահավաքի կոչ է, բայց քանի որ գրողը նաև գիտակցում է բռնի կոնֆլիկտի կործանարար ազդեցությունը հասարակության վրա, պոեմը նաև ընդգծում է պատերազմի խորը, ավերիչ բնույթը, ի վերջո ցուցադրելով, թե ինչպես է ամեն ինչ կանգ առնում նման աղետալի բռնության դիմաց:
3. Մեթյու Առնոլդ «Առաջընթաց»
Այս բանաստեղծությունը փոքր-ինչ տարբերվում է այս ցուցակի մյուս աշխատանքներից, քանի որ այս գործով Առնոլդը կասկածի տակ է դնում «առաջընթացի» գաղափարը, եթե նման սոցիալական փոփոխությունը ձեռք է բերվում հիմնական արժեքների կորստի գնով (որոնց շարքին էր նա դասում քրիստոնեությունը): Առնոլդը մատնանշում էր այս միտքը, սկսելով իր բանաստեղծությունը մի տեսարանով, որտեղ Հիսուսը զրուցում է իր աշակերտների հետ 1800 տարի առաջ, այնուհետև Հիսուսի ուսմունքները Առնոլդը հակադրում է իր ընթերցողներին և վիկտորիանական աշխարհին:
4. Էլլա Ուիլկոքս «Առաջընթաց»
Ուիլկոքսին հաճախ ծաղրում են իր պոեզիայի համար, քանի որ ոմանք այն սենտիմենտալ կամ սովորական, չտարբերվող են համարում, սակայն ընթերցողների շրջանում նրա ստեղծագործությունները մեծ համբավ են վայելում:
Այս բանաստեղծության մեջ Ուիլկոքսն իր ընթերցողներին հորդորում է չլինել սնահավատ և չառաջնորդվել կարծրատիպերով, այլ ուղղորդվել «Ողջամտությամբ» և «Գիտելիքով»: Նա, սակայն, կասկածի տակ չի դնում Աստծո գոյությունը, ընդհակառակը, ցանկանում է ուղիներ գտնել Աստծուն ավելի մոտենալու համար՝ միաժամանակ շրջանցելով կազմակերպված, ինստիտուցիոնալիզացված կրոնը: Ինչպես նշված է բանաստեղծության ոգեշնչող վերջին տողերում. «Մի՛ վախեցիր, Մի կողմ դիր կես ճշմարտությունը և ըմբռնիր ամբողջը»:
5. Գվենդոլին Բրուքս «Ապստամբություն»
Բրուքսը ամերիկացի նշանավոր բանաստեղծ էր, ում ստեղծագործությունները հաճախ առնչվում էին աֆրոամերիկացիների կյանքին: Այս երկար բանաստեղծությունը գրվել է 1968 թ. Մարտին Լյութեր Քինգի սպանությունից (վերջինիս խոսքերը հանդիսանում են բանաստեղծության նախաբանը) և դրան հաջորդած սոցիալական անկարգություններից հետո։ Բրուքսի պոեմը արտացոլում է այն միտքը, որ սոցիալական առաջընթացի վրա կարող են ազդեցություն ունենալ ո՛չ միայն բողոքի ակցիաները կամ ակտիվ գործողությունները, այլ նաև՝ մտածելը, կարդալը և վերաիմաստավորելը:
© Նյութի հեղինակ՝ Սեդա Գրիգորյան
Դիտեք ավելին Հետաքրքրի մասին բաժնում
մեկնաբանություններ