Լիլի Մկրտչյան «Բազմահատոր»

       Եթե դու ստեղծագործություն լինեիր, կլինեիր վեպ՝ հաստ կազմով, մոտ 900 էջանոց գրքի տեսքով: Կլինեիր այն վեպերից, որ կարդում են հետաքրքրությամբ, բայց ոչ մի շնչով, ոչ արագ: Բանաստեղծություն հաստատ չէիր լինի. դու հանգերին ենթարկվող, հանուն հանգերի ճկվող չես:  Չէիր լինի պատմվածք կամ նովել. էդ դեպքում պիտի քեզ կրճատեիր, իսկ դա քեզ համար չէ: Նաև պիես չէիր լինի. երկխոսություն-մենախոսություններից այնկողմ շատ բան կա քո մեջ: Առասպելի կամ լեգենդի համար շատ ես իրական: Չէ, հաստատ վեպ կլինեիր, կյանքից վերցրած, բայց անիրական լուծումներով ու փիլիսոփայական շարադրանքով վեպ: Կթերթեի ու հետ կգնայի, որովհետև կհասկանայի, որ նախորդ էջից ոչինչ չհիշեցի: Կգնայի թեյ պատրաստելու ու էջդ չկորցնելու համար այն կծալեի խնամքով, վերադառնալու հաստատ որոշմամբ: Կժպտայի ու կարտասվեի էջերումդ, մատնահետքերս կթողնեի էջերիդ, մատիտս կհպվեր ամենադիպուկ ու ամենասիրուն տողերիդ: Կարտագրեի քեզ նոթատետրումս: Կլինեիր այն գրքերից, որ անգամ մտերիմներին չեն տալիս կարդալու. կվնասեն, կպատռեն, կկորցնեն, չեն հասկանա, չեն գնահատի, չէ, ավելի լավ է պահեմ դարակումս: Ու մեկ էլ ոչ ոքի խորհուրդ չէի տա քեզ կարդալ, որ քեզ ոչ ոք ինձ պես չճանաչեր: Ես հպարտ կհայտարարեի նաև, որ քո հատորներից մի քանիսի հեղինակը ես եմ: Իսկ ինչ, եթե մարդիկ էլ ունենային «Բովանդակություն»: Տես, մենք վերցնում ենք գիրքն ու բացում բովանդակությունը, ծանոթանում այն ամենին, ինչ կարող ենք կարդալ գրքում, ու եթե այն մեզ հետաքրքրում է, առաջ ենք անցնում: Իսկ մարդկանց հետ: Մենք առաջ ենք անցնում, սկսում ենք կարդալ ու կարդալու հետ միայն ծանոթանում բովանդակությանը: Եթե միայն մենք կարողանայինք նախապես իմանալ, թե մեզ ինչ է սպասվում նրանց ավելի լավ ճանաչելուց հետո, եթե միայն մենք իմանայինք, թե ինչ է բովանդակում մարդը: Քանի-քանի «գրքեր այդպես էլ փակ կմնային», քանի-քանի «գրքեր մենք կշտապեինք կարդալ»: Առանց բովանդակության էջի էլ ամենաբովանդակը կլինեիր: Գիրքն առաջին անգամ ձեռքս վերցնելիս սկզբում կարդում եմ վերջին նախադասությունը, հետո որոշում եմ՝ կարդալ, թե դնել մի կողմ: Դու կլինեիր այն գիրքը, որի վերջին տողը կասեր, որ այն կարդալու եմ մեկից ավելի անգամներ:

Հեղինակ՝ © Լիլի Մկրտչյան