Նազիկ Գասպարյան «Գիժ էի»

Ինձ հագցրին մի ճերմակ խալաթ ու մտցրին նույնքան ճերմակ պատերով մի սենյակ...Սենյակում գունատ դեմքով մի կին էր` հագի խալաթի նման ճերմակ մազերով. նա լաց էր լինում` «հերիք ոռնաս» սպառնալիքի անմիջական ազդեցությամբ: Երկաթե մահճակալ, կապույտ ներկած երկաթե մի պահարան…անշարժ...եթե նույնիսկ իմ ամբողջ ուժով փորձեի տեղաշարժել` չէր ստացվի: Մտածված են այսքան ամուր հարմարացրել, չէ որ գիժ եմ, գուցե նոպայիս պահին պահարանը տեղից պոկեմ ու շպրտեմ հոգեբույժի դեմքին: Ծիծաղելի է...թերևս ծիծաղելի չէ` քմծիծաղելի է: Վատ միտք չէ: Արժե դրանով մի լավ հարված հասցնել այդ տխմարի գլխին, որ վերջապես հասկանա` ինչ հիվանդ եմ ես և արդյոք հիվանդ եմ, թե չէ: Հոգեբուժարան...անունը ինքը...հոգիներ են բուժում այստեղ...չէ` մի...հոգին որ հիվանդացավ էլ չի բուժվում: Ջնջեք այդ բառը բառարաններից: Այս պատերից դուրս այս շենքին ավելի ճիշտ են բնորոշում` գժանոց...չնայած այս պատերից դուրսն ավելի շատ իրավունք ունի կոչվելու գժանոց…դուրսն իսկապես գժանոց է` ուղղակի հագներին խալաթներ չունեն: Հոգեբուժարա՜ն...առաջարկում եմ այս շենքը կոչել կրկես, թատրոն, սառնարան...Բայց ոչ երբեք բուժարան` տեղ, ուր բուժում են հոգին` առավոտյան, կեսօրին ու գիշերը մեկ-երկու ասեղ սրսկելով, մի քանի կոճակ խմացնելով... Պատուհանից դուրս եմ նայում. պատուհանը ճաղեր ունի: Դրսում գզգզված մազերով երկու կին գրկել մխիթարում էին իրար...ճաղերը...ճաղե՜րը...ու հենց այս կապույտ ներկած ճաղերի պատճառով ուզեցի գժվել, գզգզել մազերս ու մխիթարել հիվանդասենյակիս ճերմակ մազերով կնոջը... Զգացի մեկի սառը ձեռքը ուսիս, փշաքաղվեցի... - Եկ խոսենք.- ճերմակ մազերով կինն էր... Փաստորեն նա ավելի շուտ էր հասկացել, որ ինձ մխիթարող էր պետք: Չգիտեմ ինչը ինձ ստիպեց հենց այդ պահին գիժ ձևանալ. - Չէ, չէ, չէ….թող, ձեռք մի տուր գուլպաներիս...չեմ պարելու քեզ հետ...հանգիստ թող ինձ...,- ու զգում եմ, որ արդեն ընկնում եմ ինքնամոռացման մեջ, էլ դերասանություն չեմ անում, այտերս թրջվում են առատորեն, գոռում եմ իմ ցավերի մասին, խեղճ կնոջ գլխին կոտրում կարոտներս, հույսերս, հուսախաբություններս... Նա լուռ լսում է...լացում է լացիս համար... - Հանգստացիր աղջիկս... Գրկեցի այդ կնոջը...ապահով զգացի դեղնած ձեռքերի մեջ, վստահություն զգացի նայելով փոս ընկած աչքերին: Զարմանում եմ...զարմանում եմ մարդու վրա...նա գիժ է որակում նրանց, ովքեր մի բանից կոտրված, թուլության պահին հիստերիկություն են արել, գոռացել են, խփել պատերին, ճանկռել սեփական այտերը...ախր դա այնքան առողջ է, որքան և բնական... Այս կինը երեսուն տարեկանից այստեղ է. փաստորեն պաշտոնապես գիժ է արդեն քսան տարի. «վաստակավոր գիժ է»` լցված կարեկցելու կամքով, ուրիշի ցավի համար սրտանց լալու կարողությամբ, ինձ նման մի գժի «պոզավոր» կամակորությունները հանդուրժելու պատրաստակամությամբ: Նոր կառուցված ընտանիքը մի ժամվա մեջ կորցրել է սրանից քսան տարի առաջ` դե եկ ու մի ցնորվիր...Մեկ շաբաթ շարունակ գոռալով լացել է, որ սիրտը չպայթի, անուժությունից կոտրել է տան սպասքը, կատաղությունից հարձակվել իր դժբախտ մենակությունը խաթարողների վրա...Իսկ քանի որ շուրջինները այդ ցավը ավելի լուռ կարող էին տանել, ու պատրաստ չէին հանդուրժել երեսնամյա այրու ու նորածնին կորցրած մոր քսանչորսժամյա հեկեկոցներն ու սեփական բախտի դեմ ըմբոստացող ճիչերը` ախտորոշումը սպասեցնել չտվեց` գիժ է ` գժանոց... Երանի դրսի խելոքները մի չնչին նմանություն ունենային այս գժի հետ... - Գիտեմ, որ խելագար չես,- մազերս մատներով սանրելով ասաց նա: - Գիժ էի...սիրուց գժվել գիտեի...գժի պես սիրել գիտեի...խելագարի պես ուզում էի պարել նրա հետ տանգո...ուզում էի...հենց այդ պահին ախտորոշեցին` գիժ եմ `գժանոց...Իսկ այստեղ խելոքացա, այստեղ գալու ճանապարհին արդեն խելոքացա, բայց արդեն ճամփին էի...էլ գիժ չեմ, էլ չեմ ցնորվում նրա հետ տանգո պարելու ցանկությունից... - Լացիր, խելոքս...օգնում է...,-լացից դողդողալով խորհուրդ տվեց սպիտակ մազերով գիժը...

Հեղինակ՝ © Նազիկ Գասպարյան