Նիկոս Կազանձակիս «Քրիստոսը կրկին է խաչվում»

► Որովհետև նա շատ սիրեց և այդ պատճառով կործանվեց։

► Սկսենք տերտերից։ Եկեղեցին դեղատան է վերածել և Քրիստոսի մարմինը գրամով վաճառում է։ «Ամեն հիվանդություն կբուժի»՝ ասում է հեքիմ տերտերը: «Ի՞նչ հիվանդություն ունես»:
«Սուտ եմ խոսել»: «Քեզ հարկավոր է մի գրամ Քրիստոս, որն այսքան արժի»: «Սպանություն եմ կատարել»: «Ա՜, ծանր հիվանդություն է քոնը: Գիշերը նախքան պառկելդ պետք է ընդունես հինգ գրամ Քրիստոս։ Մեծ գումար է հարկավոր, այսքան արժի»: «Պակաս վճարեմ, տեր հայր, չի լինի՞»: «Սակագինն այսքան է, վճարիր, եթե ոչ՝ ուղիղ դժոխքի խորքը կգնաս», և ցույց է տալիս իր խանութում կախված մի նկար, ուր պատկերված է դժոխքը՝ սատանաներով, բոցերով և եռաժանիներով: Այս ամենը տեսնելով՝ վախեցած հաճախորդը բացում է քսակը և իսկույն վճարում:

► - Միայն Աստծուց վախեցիր, Միխելիս, Աստծուց և ոչ թե մարդկանցից։

► - Անհասկանալի զարմանալի աշխարհ է... - խոսում էր ինքն իրեն՝ իջնելով սարից, անըմբռնելի աշխարհ է... Չես կարող Աստծուն ջոկել սատանայից... Հաճախ, մեղա տեր, երկուսն էլ նույն կերպարանքն ունեն։

► Ծառի նման է մարդը, հող է պահանջում, հողի է ձգտում։

► - Մի՞թե այդ էր բոլորը,- մրմնջաց նա:- Ա՞յդ էր ուրեմն իմ ամբողջ կյանքը. ինչ-որ անձրև, երեք ընկեր ու արաբական եղեգներ... և ուրիշ ոչինչ չհիշեցի. ես, որ կարծում էի, թե ամբողջ աշխարհը ոտնատակ եմ տվել:

► - Եթե մեր Մուհամեդը,- ասաց աղան՝ բեղերը սրբելով,- ու ձեր Քրիստոսը միասին օղի խմեին և բաժակ բաժակի խփեին, ինչպես մենք երկուսով, այն ժամանակ բարի ընկերներ կլինեին, մեկը մյուսի աչքը չէր հանի... Բայց փոխանակ միասին խմելու` աշխարհը արյան մեջ թաղեցին... Տեսա՞ր մենք ինչպիսի բարեկամներ եղանք մեր կյանքում։ Լավ էինք, չէ՞։

► - Մարդը մի բան է ծրագրում, Աստված այլ բան է տնօրինում։

► - Ինչ ասեմ, տեր հայր,- պատասխանեց կապիտանը ալարկոտ։- Կարծում ես՝ հիշո՞ւմ եմ մեղքերս։ Աստծու մոտ մատյան կա, նա արձանագրած կլինի: Եթե բարեհաճի՝ թող ջնջի ինչ որ գրել է իմ մասին: Բայց մի բան նվեր պիտի տանեմ նրան էս աշխարհից: Որքան որ գիտեմ, այդ բանը երկնքում չկա:
Տերտերին դուր չէին գալիս կապիտանի խոսքերը, խոսելու ձևը գրգռում էր նրան:
- Մի բան միայն,- կրկնեց կապիտանը, ինչպես ասացի, Աստծուն նվեր պիտի տանեմ:
- Ի՞նչ բան,- հարցրեց տերտերը հոնքերը կիտելով:
- Սպունգ, որ մեր մեղքերը ջնջի:

► - Այդ բոլորը որդեր են, որոնք մի օր թիթեռներ են դառնալու:

► Յուրաքանչյուրը մի հայացք գցեց իր հոգու մեջ և զարհուրեց. ինչ սպանություններ, ինչ վատ արարքներ, ինչ անամոթ գործեր էին եռում այնտեղ։ Բայց հակառակ այս ամենին, դու ազնիվ ես ձևանում, որովհետև վախենում ես: Դաժան ցանկություններդ կյանքում մնում են թաքնված, չկատարված և թունավորում են արյունդ... Դու քեզ զսպում ես՝ մարդկանց խաբում և մահանում առաքինի ու հարգված: Կյանքումդ բացահայտ ոչ մի չարիք չես գործել, որովհետև թաքցրել ես: Բայց Աստծուն չես կարող խաբել։

► Արդյոք փողն ու դրախտը մե՞կ են: Չէ, անկարելի բան է, որովհետև այդ դեպքում Աստված ու սատանան կնույնանան:

► Մի կողմից հոգին, իսկ մյուս կողմից՝ ամբողջ աշխարհը: Հոգին ավելի թանկարժեք է։ Ինչո՞ւ վախենալ մահից, ինչո՞ւ գլուխը ծռել աշխարհի հզորների առաջ, ինչո՞ւ վախենալ, թե կկորցնես երկրային բարիքները: Չէ՞ որ հոգին անմահ է. հարկավոր է այն փրկել։

► - Մտքով շատ բան չես հասկանա, սիրտն է, որ ամեն ինչ ընկալում է:

► Եթե ջուրը շատ լճանա, կնեխի: Նույնը մարդու հոգին է։ Եթե երկար ժամանակ անշարժ մնա, կնեխի։ Մաղթենք, որ մենք լինենք այն քամին, որը պիտի փոթորկի և նոր շունչ տա քնած ջրերին:

► Զավակներս, մարդու հոգին, երբեմն ինձ թվում է, գիշերվա մի ծաղիկ է։ Ամբողջ ցերեկը փակված է, և երբ հասնում է գիշերը, կենդանանում է և բացվում։ Այ, հիմա ես նստած եմ ձեզ հետ այս գիշերային մթության մեջ և զգում եմ, որ հոգիս բացվում է։

► - Անըմբռնելի մի գաղտնիք է կյանքը,- քիչ հետո շարունակեց նա։ - Մարդկային փոքրիկ ուղեղը չի կարողանում բացատրել Աստծու վճիռները: Փրկությունն ու կործանումը այնպես անսպասելի և զարհուրելի ճանապարհներով են գալիս, որ մարդ շշմում է։ Չենք կարողանում հասկանալ, թե որ ճանապարհն է դժոխք տանում, և որը՝ դրախտ: Ինձ թվաց, թե ես մի լավ արարք կատարեցի՝ փրկելով մի մարդու կյանք։ Բայց, ընդհակառակը, այդ պահից ես արդեն դժոխքի ճամփան էի բռնել։

► - Սիրում եմ քեզ, իսկ սերը հաճախ չգիտե իր ասելիքը:

► Փորձությունը գիշերներն է գալիս: Փառք Աստծո, արևը ելավ, փարատեց չարը։

► Մարդ արարածը մի փխրուն մեքենա է, շատ շուտ է փչանում։

► Իսկապես մարդ արարածը մի գազան է։ Ինչ որ ցանկանա՝ կանի, ինչ ճանապարհ ուզի՝ կընտրի: Դժոխքի դուռն ու դրախտի դուռը իրար կպած են. ուր ցանկանա՝ այնտեղ էլ կմտնի: Սատանան կարող է և մտնում է միայն դժոխք, հրեշտակը կարող է և մտնում է միայն դրախտ, իսկ մարդ արարածը՝ ուր ցանկանա։

Հ.Գ. Եթե դուք ունեք մեջբերումներ՝ դուրս բերված այս գրքից, ապա կարող եք ուղարկել մեզ հետադարձ կապով: