Տաթև Բերբերյան «Երկնքում այդ գիշեր աստղեր կային»
2015-04-28 4142
Վոլդորֆ Վենինգթոնը Բարնուեր փոքրիկ քաղաքի ամենահարուստ մարդկանցից մեկն էր: Բարձրահասակ ու բարեկազմ այդ տղամարդը, ով արդեն բոլորել էր կյանքի երեսուներորդ տարին, կատարյալ հիմար էր: Այդ մասին բոլորը գիտեին քաղաքում: Գիտեր նաև ամենահարուստներից մեկը՝ պարոն Ջեք Դեյվիդսոնը: Նա Վենինգթոնի լավագույն բարեկամն էր ու ամենամեծ թշնամին: Վոլդորֆը, չնայած հիմար լինելուն, վայելուչ տեսք ուներ, նրա աչքերը զմրուխտ էին հիշեցնում, ժպիտը հիպնոսի մեջ էր գցում մարդկանց, շուրթերը այնքան իդեալական էին, որ եթե միայն շուրթերը տեսնեիր, կմտածեիր, թե դրանք կնոջ են պատկանում: Այս անթերի արտաքինով մարդը խոսել չգիտեր, համր չէր, բայց խոսել չէր կարողանում: Մի օր, խեղճ հիմարի սիրտը կոտրել էր մի տգեղ ու գաճաճ կին, որը, գումարած անճոռնիությանը, նաև մարմնավաճառ էր ու թափառական: Այդ օրվանից Վոլդորֆը երդվել էր լռել մինչ գերեզման: Քաղաքի փողոցներում ուրվականի պես շրջում էր նա սև թիկնոցը հագին, գլխին էլ մի տարօրինակ հնացած ու խունացած գլխարկ էր դնում: Երեխաները ծաղրում էին նրան, իսկ մեծահասակները հեռու էին մնում նրանից: Վենինգթոնը սովից սնքրտում էր երեխա ժամանակ: Ծնողներ չուներ: Քնում էր աղբանոցների հարևանությամբ: Մի օր գիշերով բախտը որոշեց ծաղրանկար ստեղծել. միամիտ մի տղամարդ փողերը հաշվելով քայլում էր աղբանոցի կողքով, իսկ մեր հերոսը նոր նոր հասել էր տուն՝ պատրաստվում էր մրափել, մեկ էլ հանկարծ, բա՜ց, մարդը հայտնվում է նրա տեսադաշտում, գործում է բնազդը, նա վեր է կենում, դանդաղ ու նենգամտորեն քայլում է դեպի մարդը, աչքերում ինչ-որ վտանգավոր կրակ է խաղում, ձեռքը իրենից առաջ է ընկում, գրպաններում դանակ է փնտրում, իհարկե գտնում է և… արյուն, դանակից արյուն է ծորում, գետինը մուգ կարմիր է, ծանր հոտ է գալիս, մեկը ընկած գետնին թպրտում է, աչքերը բաց են, նայում է ուղիղ Վենինգթոնի աչքերին, կարծես մտքում անիծում է նրան, ոճրագործը վախեցած է, զայրույթն է խեղդում մարմինը, գոռալու ցանկություն է ծնվում, մի քանի կաթիլ արցունք, մարդը դեռ թպրտում է, հարկավոր է սպանել, գոնե թող չտանջվի, հը՛հ, ինչպիսի հեգնանք, աղբամանի մոտից մի մեծ քար է վերցնում ու սկսում հարվածել զոհի գլխին մինչև վերջինիս գանգատուփը երկուկես չի լինում ու ուղեղը չի թափվում արյան լճակի մեջ: Նստում է աղբամանի մոտ, հենվում պատին, դողում է, նայում է իր ստեղծագործությանը ու դողում է: Նրա աղբակից ընկերը, Ջեքը, հասցնում է տեսնել հանցանքը: Մոտենում է Վոլդորֆին ու պահանջում փողերը կիսել, կամ էլ նա կպատմի քաղաքի ոստիկանապետին եղածը ու Վոլդորֆը, ըստ ընդունված օրենքի, մահապատժի կենթարկվի: Միասին մեռյալին նետում են աղբամանը: Սպանությունները շարունակվում են տարիներ: Հարուստները քնում են իրենց զոհերի ոսկորների վրա ու ծածկոցի փոխարեն արյամբ են տաքանում: Օրհնանքի փոխարեն ամեն գիշեր անեծք են ներարկվում: Քաղաքում մի քանի եկեղեցի կա: Սրանց բարեգործությունն է: Եկեղեցիներով ձեռքերդ չե՛ս սրբի արյունից: Որտեղի՞ց սրանց՝ այս գիշատիչներին, այսքան դաժանություն: Վենինգթոնը մի քանի տասնյակ սպանություններից խելագարվել էր: Վճարում էր մարմնավաճառներին գիշերը իր տանը մնալու համար: Երևի վախենում էր, որ մենակությունից այդ վտանգավոր ժամին, այսինքն գիշերը, երբ խիղճն ու մեղքերը գլուխ են բարձրացնում, կարող է ինքնասպան լինել: Այն անճոռնի կնոջը մի գիշեր պատմել էր իր ով լինելը, պատռել էր դիմակը: Կինը կարծել էր, թե այդ սարսափելի մահերից մեկն էլ իրեն է սպասվում, երբ պատմությունը պատմվի վերջանա, ու ասել էր Վոլդորֆին, որ բոլորն էլ սխալվում են ու մեղքեր են գործում, սկսել էր սփոփել: Այդ հիմար խելագարն էլ հավատացել էր դրա պատմած հեքիաթին: Առավոտյան պոռնիկը վազել էր ոստիկանապետի մոտ, որն իհա՜րկե, անմեղ գառնուկ Ջեք Դեյվիդսոնն էր ու պատմել էր գիշերվա լսածը՝ մի քանի կոպեկի դիմաց: Դրանք բոլորն էլ ծախվող են: Մարդիկ իրենց հոգին վաճառել են դեռ Եդեմում՝ օձին: Լուրերն արագ են տարածվում, հատկապես, երբ կյանքիդ են սպառնում: Ծախվածը մեռել էր ոստիկանապետի մոտից դուրս գալուց մի քանի ժամ անց: Դա էր պատճառը այն երդման, որ արգելում էր Վենինգթոնին խոսել. նրա մարմինը գերեզմանոց էր, որտեղ թաղված էր հոգին, ու հոգին արդեն որդնել էր: Գլուխը արյունոտ փոշով լցված մի պահարան էր, որտեղ նեխած ու անպետք հիշողություններ էին ապրում, իսկ մտքերը զազրանք ու սրտխառնոց կառաջացնեին, եթե դառնային բառեր ու ձայն ստանային:
Մի օր Բարնուեր եկավ մի կին, կլիներ մոտ քսան-քսանհինգ տարեկան, շատ գեղեցիկ էր: Անունը Մարթա էր, Մարթա Հոլիվեր: Ես ասացի գեղեցի՞կ: Նա չքնաղ էր, բոլոր անբարո փչացածների տեսքն էլ չքնաղ է ու գրավիչ՝ դա խայծ է, որ կուլ տաս, որ հետո էլ ինքդ դառնաս կերակուր: Նրա աչքերում նույն դիվային կրակը կար, որը և Վենինգթոնի աչքերում էր: Եվ Վոլդորֆը դա նկատեց, հենց այն պահին երբ կինը իբր պատահաբար մոլորվել էր Վոլդիի տան մոտ: Ինչպիսի՜ պատահականություն, սնահավատները կասեին, թե սա ճակատագիր է: Շահամոլ այս կինը փողի հոտ էր առել, քիթիկը դելիկատես էր հոտոտել: Մնում էր միայն համփ անել ու հարստանալ: Երկար ժամանակ չպահանջվեց կնոջը իրենով անելու համար, նա գլխի չէր էլ ընկնում, որ այդ անգամ որսը ինքն էր: Հենց առաջին գիշերը Մարթան ժամանակ չկորցրեց, մտավ անկողին հրեշի հետ: Այդ խելագարների դիվային ու կրքոտ գիշերվա մանրամասները թողնում եմ ձեր երևակայությանը: Հաջորդ առավոտ Ջեք Դեյվիդսոնը այցելեց Վոլդորֆին՝ թեյ խմելու նպատակով: Դուռը բացեց կիսամերկ Մարթան: Այն փալասը, որը իբր ծածկում էր նրա մարմնի բարեմասնությունները, որոնք տղամարդկանց խելքահան են անում, ոչինչ էլ չէր ծածկում: Միայն ավելի գրգռեց ոստիկանապետի հետաքրքրությունն ու ցանկությունը: Մի ամիս անց Վոլդորֆը հայտնվեց Ջեքի տան մոտ ու սկսվեց երկար զրույց երկու հանցակից ու նախկինում աղբակից ընկերների միջև:
- Ես ամուսնանում եմ:
- Հահ, - քմծիծաղ տալով ասաց Ջեքը, - Հրեշն ամուսնանում է հրեշտակի հետ: Նա գոնե գիտի՞, թե ով ես:
- Այսօր կպատմեմ: Հոգիս կբացեմ նրա առաջ: Նա կհասկանա:
- Կհասկանա, որ մարդասպան ե՞ս: Խելքդ թռցրե՞լ ես, ինչ է:
- Նա սիրում է ինձ:
- Ինձ էլ լիմոնի տեսքն է դուր գալիս, երբ այն կլոր է ու դեղին: Իսկ երբ ուտում եմ, սիրտս խառնում է:
- Հիմարություններ ես ասում:
Ջեքը մի պահ լռեց, հետո ասաց.
- Վոլդի, հիշո՞ւմ ես, երկնքում այն գիշեր աստղեր կային: Ու դու սպանեցիր նրան, որի դեմքը վերացավ քարիդ հարվածներից, - երկնքին նայելով ասաց Ջեքը, - այս երեկոն նման է դրան, նայիր, աստղեր կան:
Վոլդորֆը նայեց Դեյվիդսոնին, միայն լուռ նայեց ու հեռացավ առանց հրաժեշտ տալու: Ջեքը դեռ երկար նայում էր երկնքին: Նրա գլխում մի քանի միտք էր պտտվում: Ամուսնանալ, կնշանակի կորցնել անգամ այն հույսը, որ Մարթան՝ հրեշտականման այն հերթական փողոցայինը, որ ինչ-որ կախարդանքով կարողացել էր գողանալ և՛ Վոլդորֆի, և՛ Ջեքի սիրտը, այլևս իրենը չի լինի: Եվ ոչ միայն այն պատճառով, որ կամուսնանար, այլ կիմանար հրեշավոր սպանությունների մասին, որոնց անմիջական մասնակիցն էր ինքը: Հետևաբար պետք կլիներ սպանել նրան, ինչպես այն պոռնիկին: Բայց ինչու զրկվել սիրուց: Այն վեհ է ամեն բանից: Էգոիզմի բարձրագույն մարմնավորում է այդ սերը: Սեփական ԵՍ-ը, ահա թե որն է կարևոր: Բոլոր մտքերը հավաքվեցին ու հանգեցին մի որոշման:
Վենինգթոնը տուն մտավ: Մարթան դռների արանքում հայտնվեց միանգամից ու նրա մուտքը տպավորիչ էր՝ նա մերկ էր ու կարծես թե՝ ՝սոված՛: Իջավ ծնկի, չորեքթաթ, փիսիկի նման մետոցավ տղամարդուն, նորից ծնկների վրա բարձրացավ ու նայեց Վոլդորֆի աչքերին: Դիմակայելը դժվար էր, բայց տղամարդը խոսելու ցանկություն ուներ: Նրա շուրթերից լսվեց՝ պիտի խոսենք: Կինը զարմացավ, բայց չառարկեց: Վոլդորֆը էսպես սկսեց.
- Տարիներ են անցել այն գիշերվանից, երբ ես …
Հետո չկարողացավ շարունկել: Գուցե պետք էր լռել: Ինչի՞ համար են բառերը: Ամեն բան առանց դրանց էլ լավ է: Հետո ասաց.
- Գիտես, երկնքում այդ գիշեր աստղեր կային:
Կինը չէր հասկանում այդ կցկտուր բառերի իմաստը: Նա դեռ մերկ էր: Խնդրեց, որ սպասի, մինչ ինքը կհագնի շորերը ու իրենք կշարունակեն խոսել: Եթե կանայք ժամանակի զգացում ունենային, գուցե չլիներ այն, ինչ եղավ: Ջեք Դեյվիդսոնը, ատրճանակը ձեռքին, մատը ձգանի վրա պատրաստ սպասում էր հարմար պահի: Եվ ահա: Ժամը հասել է: Կա՛մ հիմա, կա՛մ երբեք: Նշան է բռնում: Ձգանը քաշում է: Կրակոց: Եվս մեկը: Խլացուցիչը աշխատեց: Ջեքը հեռացավ:
Կանաչ այգում՝ թաղման թափորը փակ դագաղ է հողին հանձնում: Ողջ քաղաքը ներկա է: Ջեք Դեյվիդսոնը մի երկար ճառ կարդալուց հետո գրկել է Վոլդորֆ Վենինգթոնի այրուն ու մխիթարում է: Նրա հագին քաղաքի ամենաթանկ խանութից գնված հագուստ է: Այն նոր է: Ու դրա հոտը հանկարծ անցնում է Մարթա Հոլիվերի քթանցքներով դեպի նրբաճաշակ քիմքը: Օ՜, Հույս: Դու հայտնվում ես ճիշտ ժամանակին: Իսկական մխիթարություն:
Բոլորն իրենց հոգին ծախել են դեռ Եդեմում՝ օձին: Վոլդորֆ Վենինգթոնը իրենը ծախեց այն գիշեր, երբ երկնքում աստղեր կային...
Հեղինակ՝ © Տաթև ԲերբերյանԴիտեք ավելին Ստեղծագործություններ բաժնում
մեկնաբանություններ