Տվիգերն «Բարոյական Ճգնաժամ»

Բեռնել Գիրքը

► Միևնույն է, զուր է բացատրելը կույրին, որ աշխարհում առանձնապես տեսնելու բան էլ չկա:

► Հին չեն քո արցունքները ու մաքուր էլ չեն այլևս ու քոնը չեն եղել երբեք...

► Այս աﬔնը Մեսսետայի ականջում հնչեց խղճառատ, բայց եսասիրաբար, ողորմած, բայց շահախնդիր, նորովի, բայց քաջածանոթ։

► Նա էլ չէր մոռացվել, չնայած այն, ինչ հիմա էր զգում այդ երիտասարդ կնոջ հանդեպ, ոչ այլ ինչ էր, եթե ոչ սխալ բաղադրատոմսով մարինացված սիրո, ﬔծահոգության չհասնող խղճահարության և վրեժխնդրության չհասնող անտարբերության ﬕ կիսաեփ խառնուրդ, որ վաղուց համը կորցրած էր, ու եթե նոր անակնկալներ չլինեն, ապա այլևս՝ նաև անպիտան:

► Առաստաղը երկու անհավասար մասերի բաժանող բաց կարﬕր ջահը, որը ﬕտուﬓավոր թույլ էր վառված, որպեսզի նշված բոլոր երևույթների հետ ամբողջացնի ռոմանտիկ մթնոլորտի թշվառ նմանակեղծումը, նույնպես պատրաստ էր:

► Նրա սիրտը նրբորեն բարուրված էր փշալարերով, որոնց օղակը գնալով սեղմվում էր, ﬕնչև կքաﬔր ողջ արյունն ու սրտի չիրը մատաղ կաներ իր անկուշտ աստվածներին:

► Երազեց ﬔռնել կամ գուցե կանգնեցնել ժամանակը, կամ թեկուզ ետ շրջել այն, կամ գոնե ցատկել դրա վրայով, ﬕայն թե չապրեր այդ խելառ ակնթարթների տաժանակրությունը: Ափսո՜ս, որ ﬔքենան այդ հնարավորությունները չուներ. այն կարող էր տեղափոխել ﬕայն ասֆալտի վրայով, իսկ այդպես երբեք ինքդ քեզնից փախչել չես կարող:

► Սակայն սարսափելին հաստափոր գրքի բարալիկ էջի կորուստը չէ, այլ այն, որ առանց այդ էջի թեկուզ ողջ գիրքն էլ ծաﬔս, իմաստը, ﬕևնույն է, չես հասկանալու:

► Քնքուշ ﬕ հնչյուն, թեթև ﬕ թռչուն,
Գալարվեց ձեռքում խենթ սիրահարի,
Փաթաթվեց նրա երկար մատներին,
Կամացուկ սահեց ստեղնաշարերին,
Մի սուր ճիչ հանեց, հետո կոտրվեց,
Ու թափվեց կրկին...
Համբուրեց ﬔղﬕկ նրա մատները,
Գլորվեց ընկավ ալիքի թևին...
Մեկ խոսեց հանդարտ, ﬔկ զարնվեց ափին...
Ու լռությունը զարմացավ ﬕ պահ...

► Նաստալդին ոչինչ բացատրել պետք չէր, նա հանգիստ սպասեց ﬕնչև կգար սիմֆոնիայի իր մասը...

► Դու՜... որ անտուն կատվի պես թափառում էիր աղոտ փողոցներով:  Իսկ ես քեզ տուն տարա,  կերակրեցի, ջերմացրի ու այն աﬔնը,  ինչ ունեի,  առաջարկեցի քեզ,  սիրտս բացեցի քո ճանկերի առաջ:  Իսկ դու՞...  դու նույնիսկ ճանկերդ չխրեցիր նրա ﬔջ...  դու պարզապես հեռանում ես՝ պոչդ անհոգ թափահարելով

► Նա չէր մոռացել... ո՛չ իր կրած զրկանքները, ո՛չ սոցիալական անհավասարության մտրակները, ո՛չ անարդարության ապտակները, ո՛չ էլ անօրինության փամփուշտները, որ քրքրել էին իր`  այդպես էլ ուրիշի մաշած հանդերձը կրել չցանկացող ﬔրկ հոգին:

► Սիրելուց նա ﬔրժում էր իր «ես»-ը հանուն սիրեցյալի, բայց նրա պատճառով հոգեվարքում հայտնվելիս նրա գլխում էլ տեղ չէր ﬓացել այդ անիծյալ դշխուհու մասին մտածելու համար, որովհետև գլուխն ամբողջությամբ լցված էր չլավացող վերքերի կիսադեղին թարախով, որ քիչ էր ﬓում թափվեր ականջներից...

► Երանության պատրանք` հարձակվողի, և ամոթալի ինքնապաշտպանություն` մրցակցի համար: Իսկ մեզ համար` ընդամենը մի հուզիչ պատմություն, որը կարեկցանք է առաջացնում, բայց մի քանի օրից` անդարձ մոռացվում:

► Անջնջելի թվացող ժպիտը դեմքին և սիրահարվածի անփութությամբ Էլլան ավելի շատ ներխուժեց, քան մտավ տուն:

► Մի տեսակ տաղտկալի է ամենը, կարծես ոչինչ տեղի չի ունենում, երկրագունդը մի պահ կանգ է առել երկու գորշ ակնթարթների արանքում և հրաժարվում է այլևս պտտվել` խուսափելով իր վրա փաթաթել ժամանակի փոշու հերթական ճնշող շերտը:

► Այսպիսով սկսվեց մի երկար սպասված զրույց երկու հին բարեկամների միջև, որոնք վերջին անգամ հանդիպել էին դեռ անհիշելի ժամանակներում, երբ այս անփույթ ձեռագրով գրոտված օրագիրը դեռ... ծառ էր:

► Քամին այնքան ուժեղ չէր, որպեսզի շարժեր կիսաբաց լուսամուտը, և թաքուն սողոսկելով ներս՝ կարողացավ միայն ալեկոծել կիսաթափանցիկ վարագույրը:

► Մոմերն առանց շտապելու լուսավորեցին սեղանի կենտրոնում գտնվող փոքրիկ մանուշակագույն ծաղիկները, որոնք, թեև արհեստական էին, սակայն կարողացան աննկատ կերպով ամբողջացնել պահի կախարդական գեղեցկությունը:

► Այս անգամ պատրաստ չէր նրա փոքրիկ սրտիկը. այն ինչ-որ հրաշքով փախել էր վաղուց արդեն իրեն չպատկանող իր կացարանն անխնա շահագործող գիտակցության ճիրաններից և իր ընդվզուն բաբախումներով փորձում էր իր բողոքն արտահայտել այսքան տարի իր բողոքների անտեսման դեմ:

► Մի պահ` ընդգրկված նախորդող ու հաջորդող երկու ձանձրալի պահերի նեղ արանքում, որն այնքան հզորություն ու կամք ունի հրելու իրեն զսպող այդ մտացածին սահմաններն ու հրելու այնքան անձնվիրաբար, որ նրանք միաձուլվեն վերջում, այն վերջում, որ գերեզմանն է հույսերի` հորինված այլ բաներ հորինելու անկարող խեղճ մարդկանց կողմից, ստիպում է քեզ զգալ, որ, այնուամենայնիվ, աշխարհում կան բաներ, որոնք կարող են ստիպել քեզ:

► Ու ինչքան կուզի, թող սիրտս իրեն պատից պատ զարկի խելագարի պես, մեկ է, կասես՝ բաբախում է, ու անսանձ լեզուս ինչքան էլ կուզի, թող խենթացած մտքեր շաղ տա քո առաջ, մեկ է, կկարծես, թե կատակում եմ…

► Մի զգացողություն, որ անհնար էր բացատրել, որ անհնար էր նույնիսկ զգալ, այն կարելի էր միայն ունկնդրել, այն կարծես հառնում էր գիտակցաբար մշուշով պատված ենթագիտակցության խորքերից ու երգեհոնի թանձր հնչյունների նման ծանր կախվում նրա սրտից:

► Որ անտուն հոգին երազներ ունի, դու գիտեիր վաղուց..

► Շարունակ փորձում էր անկեղծանալ իր հոգու հետ, որ համարձակության անբավարարության պատճառով չէր խոստովանում, որ պատճառը համարձակության պակասն է:

► Լուսավոր ապագայի հույսի և անցյալի անհույս խավարի հատման միապաղաղ գորշության մեջ` տարածության մի անկյունում, ժամանակից լքված, ծվարել էր փոքրիկ քաղաքը:

► Ի վերջո շնչառությունը դարձավ ընդհատ ու կցկտուր, և հրեշտակի այտերի մարմարե գունատությունը ողողվեց ջերմ արցունքներով:

► Դու իրավացի ես, իմ հոգին մաքուր է, գուցե իսկապես ավելի մաքուր, քան քո իմացած շատ աղջիկներինը: Սակայն, ցավոք, այն այլևս ինձ չի պատկանում. ես վաղուց արդեն այն կամովին վաճառել եմ սատանային, որը, պատկերացրու, վատ չի վճարում: Քչերը կարող են բացատրել այս որոշումը, էլ ավելի քչերը կարող են հասկանալ այն, սակայն երբ նման մաքուր հոգու տիրոջը անասնաբար պղծում են` հաշվի չառնելով ո՛չ նրա, ո՛չ էլ նրա հոգու կարծիքը, այդ ժամանակ այդ որոշուﬓ այնքան էլ սարսափելի չէ, քանի որ մաքուր հոգին պիղծ մարﬓում երկար չի դիմանում: Իսկ, ընդհանրապես, ես յուրահատուկ չեմ և ոչ էլ ﬕակը. իմ մասնագիտության տեր ցանկացած աղջիկ քեզ կհրամցնի ﬕ սրտաճմլիկ պատմություն, որի ﬕակ տրամաբանական ելքը հենց այս տխրահռչակ արհեստն է: Այնպես որ, այդ տեսանկյունից ﬔնք բոլորս էլ մաքուր հոգի ունենք:

► Այս օրը մեկն էր մեռելային լռությամբ կնքված այն դատարկ օրերից, որ անտարբեր անգիտակցությամբ ծամում էր Նեկրիստոն իրարամերժ մտքերի խլացուցիչ աղմուկի մեջ:

► Նույնիսկ եթե քեզ վերագտնես, ինձ այլևս չես գտնի... որովհետև ազնիվ չէր քո փնտրտուքը և իմ գտածոն, որ ընդամենը դու էիր, իսկ կորուստս անգին է... բայց մեկ է, կարող ես ինձ սիրել…

► Իսկ իմ շուրթերով հիմա ես չեմ քեզ հետ զրուցում, այլ հենց անդադար ժամանակի ժամանակավոր այն դադարը, որ քեզ կտրեց քո երջանկությունից, ինձ էլ` քեզնից…

► Իսկ կյանքը, որ մի գթառատ աճպարար է միայն, մեզ ամեն անգամ օդ շպրտելիս նախ փոխանակում է տեղերով, հետո էլ արժանացնում գետնի հետ ճակատային բախման, որն այնքան տհաճ չէ, ինչքան այն գիտակցումը, որ նորից են քեզ գետնից պոկում, մինչդեռ օդում երկար չես մնա…

► Այս տկարաﬕտ տխմարների շրջապատում ես խեղդվում եմ չհասկացված լինելու գիտակցուﬕց:

► Ուներ երկու ճանապարհ՝ փոխել հրամայող աշխարհը, որն առնվազն անտարբեր էր իր հանդեպ, կամ փոխել անհնազանդ ներաշխարհը:

► Առհասարակ զարմանալի արարած է մարդը, նա տեղը չի գտնում, երբ նրանից խլում են իր ունեցվածքը, և կողքից է նայում այն փաստին, որ անվերադարձ գնում են ժաﬔրը, որոնք կարճ կյանքում խիստ սահմանափակ են:

► Հիմա, երբ խոսում ենք, այնուհետև նոր փորձում մեր ասածներին որևիցե հարիր մեկնաբանություն գտնել, մենք դարձյալ կերպար չենք, այլ միայն ձևավորում մեկս մյուսի կյանքում:

► Զուր էր արդեն դառն հայհոյանքներ տեղալ այն երազների հասցեին, որոնք միտումնավոր թաղել էին նրա արթուն միտքն ապուշության հասնող լավատեսության անթափանց փոշում:

► Նաստալդը բավական երկար մտածեց, աղբաման նետված ու այլևս նորից վառվելու հույսը կորցրած ծխախոտի մնացորդը վերջին անգամ բոցավառվեց ավելի պայծառ, քան երբևէ խղճուկ շրջմոլիկի չորացած շուրթերին:

► Կիսախոնավ գլանակի այրման մեղմ ճարճատյունը միակ ձայնն էր, որ վրդովում էր հարատև լռությունը, մինչև Նաստալդը կպատրաստեր իր հերթական բազմաբովանդակ ճառը, որից, սակայն, այս անգամ անմասն էր մնացել ներշնչանք պարգևող գինին:

► Ողբերգական սերն է երջանկություն, այն իրականը, այն, որ ավերում է աﬔն ինչ, այն, որին պետք չէ ոչինչ, որ ﬓում է հավերժ, այն տանջանքը, որին կարոտում ես, այն տանջանքը, որի համար տանջվում ես, այն սերը, որ տանելու ես ﬕնչև վերջ ու վերջից հետո էլ չես թողնելու, անցկացնելու ես աﬔն ինչի ﬕջով ու հասցնելու ես քեզ: Այդ սիրո հաﬔմատ կյանքն այնքան չնչին է, որ հոգ չէ, թէ այս կյանքում չես հասնի դրան:

► Յուրաքանչյուր մարդ իր սեփական կարգավիճակի հիﬓավորման վարպետն է:

► Պարզապես ընկերներ էին... Կամ գուցե իսկապես ընկերներ էին... Կամ երևի Էլլան էր այդպես կարծում, կամ գուցե նա պարզապես չգիտեր, թե ինչ կարծեր: Այն զավեշտալի ծանոթությունից երկար ժամանակ չէր անցել, սակայն նրանց ﬕջև գոյացած աներևույթ մտերմությունը հասցրել էր ﬕ տեսակ շղթայել նրանց սրտերը, չնայած որ պարզապես ընկերներ էին, կամ գուցե Նեկրիստոն այլ կերպ էր մտածում…

► Այնքան էր տարված իր սիրով, որ դեռ նրանից չբաժանված՝ արդեն կարոտում էր... նրա խոսուն աչքերին, աստվածային ժպիտին ու գերբնական հայացքին, եթերային շարժուձևին, ﬔղմ ու գրավիչ ձայնին: Կարոտելու բան իսկապես կար, ուղղակի նրա կարոտը շատ բուռն էր ու հորդահոս, ու երբ դուրս էր գալիս ափերից, սկսում էր խեղդել կոկորդը:  Իսկ երբ ﬕ կում կարոտ առնելուց հետո նորից բացում էր աչքերը, հիշում էր, որ սիրում է կյանքը, ուղղակի ﬕ պահ մոռացել էր այդ մասին…

► Այնքան բովանդակալից էր այդ ազնիվ տենչը, որքան որ թյուր էր հանգամանքների նման դասավորվածությունը, որը ﬕ կողﬕց կծկում էր սիրտը` հիշեցնելով, որ կյանքը շարունակվում է, մյուս կողﬕց քամում էր ﬕտքը` հիշեցնելով, որ այսպես երկար չի կարող շարունակվել:  Ու սպասում էր, ﬕնչև վրա կհասնի այն ծայրահեղ պահը, երբ կամ կհասնի մտացածին այն բարձունքին, որ կառուցել էր սեփական խոհերով, կամ կյանքի հաշվետվության տակ ինքնաբերաբար կգրվի «չստացված» մակդիրը:

► Բաժանվեցին սովորականից սառը...  Նաստալդը ﬕ վերջին անգամ հայացք նետեց տղայի աչքերին, որոնցում այս առավոտ տարտամորեն տեսել էր այն երանավետ կյանքը, որին ինքն ու իր թշվառը աղբակույտը աﬔնևին չէին համապատասխանում: Նա ժպտաց այս առավոտ արդեն երրորդ անգամ, այս ժպիտն արդեն ﬕ անպաճույճ ցնծություն էր ազդարարում, այն ցնծությունը, որ կարող է զգալ աﬔնահավատարիմ ընկերը` ընկերոջ  հաջողությունը գիտակցելով, և այն հիասթափությունը, որ կարող է զգալ ընկերն իր ընկերոջն այլևս պիտանի չլինելու գիտակցուﬕց:

► Քո սրտի հետ ընկերացի՛ր,
Սիրի՛ր նրան դու հենց այնպես,
Մի պահ ոչինչ ﬕ՛ մտածիր,
Գուցե հոգուդ ձայնը լսես:
Մի՛ պարտադրիր քեզ հիանալ
Թշվառ կյանքով ճոխ վանդակում,
Փորձի՛ր ապրել ու մահանալ
Եվ հետք թողնել այդ զնդանում:
Ու ցանկացի՛ր չհասկանալ`
Ինչ ես արդյոք դու ցանկանում...

Հ.Գ. Եթե դուք ունեք մեջբերումներ՝ դուրս բերված այս գրքից, ապա կարող եք ուղարկել մեզ հետադարձ կապով: