Այն մասին, թե ինչպես է գրվել «Ուշացած իմ սեր» պոեմը

Պարույրը Մոսկվա վերադարձավ փշրված ու հուսահատված: Մայայի հետ ունեցած ծանր բացատրություններից հետո պայծառատես լինել պետք չէր, որպեսզի գուշակեր հետևանքը: Այն, ինչ եղել էր, այլևս անդառնալի էր: Եվ հարկ էլ չկար որակումների մեջ ընտրելու ամենաողորմելին, որպեսզի իր արարքը կոչվեր «հոգու անկարգության դրսևորում» և չկոչվեր ամուսնական անհավատարմություն: Բառերն ու դրանց արձագանքներն այլևս էական չէին: Նա կորցնում էր ամենանվիրված բարեկամին ու մարդուն: Մարդ, որին երբեք չէր ցանկացել ցավ պատճառել: Մարդ, որ հոգնել էր ներողամիտ լինելուց: Իր հարազատ կնոջ խոցված արժանապատվությանը վիրակապը պարզելու փոխարեն նրան տվել էր մի նոր ուխտադրժություն: Վարձահատույց լինելու ինչպիսի ինքնատիպ ձև... Ոչ նա Մայային այլևս չէր կարող ետ բերել: Ուրեմն նաև որդուն: Դարձյալ անզորության քողը կապարի ծանրությամբ իջնում էր Պարույրի ուսերին: Դարձյալ (և սա էլ որերորդ անգամ) նա կորցնում էր: Փակված իր թշվառ կացարանում, անջրպետված համառ լռությամբ, նա օրեր շարունակ սփոփանք էր փնտրում օղու տտիպ պղտորության մեջ, կամ երկար թափառում էր քաղաքի անծանոթ փողոցներում` հանձնված մենակեցության կամքին, լռությանն ու անդորրին հետամուտ: Շատ ավելի ուշ «անցյալը ներկայացած» ինքնակենսագրականում Սևակն ուշացած խոստովանության պես պետք է գրեր. «Հիմա ես գիտեմ, որ մեծ և անծանոթ քաղաքի փողոցներում, սառնամանիքի ու բքի մեջ շրջելիս, ոչ թե ես էի փնտրում իմ կորուստը, այլ իմ փախստական էությունն էր փնտրում ինձ»: Սևեռումի հոգնատանջ միտքն իր լարումը պարպելու փրկարար ափ էր որոնում: Եվ այդ եզերքը հանկարծ գծագրվեց շատ մոտիկ...փայտե սեղանի վրա թափված թղթերի սպիտակ հանգստության մեջ: Պարույրը մի պահ կարկամեց ու..վերցրեց գրիչը...Ինչու՞ հատկապես այդ օրերին Սևակը սկսեց գրել «Ուշացած իմ սեր» պոեմը: Ժամանակի տարօրինակ և գուցե նաև անբարենպաստ ընտրություն, որ զուգորդվում էր մեկ այլ, ոչ պակաս տարօրինակ փաստով: Անզեն աչքն էլ կտեսներ, որ պոեմը, չնչին բացառություններով, այլ բան չէր, քան Շողիկի հետ անցած սիրավեպի չափածո շարադրանքը: Սակայն միայն հիմա, երբ այնքան ջրեր էին հոսել, որ պիտի ջնջած լինեին ափերին գրված նրա անունը, հիշողությունը նորից վերադարձնում էր վաղեմությունը սառնասիրտ հանգստությամբ, սեփական հոգուն ցավ պատճառելու միտումնավոր փութկոտությամբ: «Սիրո հարցում չի ճանաչում կյանքը արդարացում»: Մի՞թե այսպիսին էր Պարույրի համոզմունքը: Ու՞մ էր հարկավոր թաքուն սիրավեպի գրավոր վկայությունը: Պատասխաններ չկային: Իրական կյանքը պատմություններ ու կերպարներ էր տալիս, բանաստեղծն այն տնօրինում էր իր հայեցողությամբ: Եվ ո՞վ կարող էր վերծանել «բանաստեղծ» մարդկային տեսակը, զգացմունքների այդ միահեծան վարժեղցնողին, որն իշխում ու նաև սարսափում է իր ձեռնասուններից, քանի որ վայրկենական թուլության պահին առաջինը հենց իրեն են հոշոտելու: Սեր, և այն էլ` ուշացած: Նա այդ պոեմը գրում էր վաղուց: Ոչ թղթի վրա, այլ մտքերում: Անցած բոլոր օրերի մեջ նա բառերի էր վերածում իր մեծ վեճը, իր մեծ մոլորությունը, իր մեծ նահանջը: Վերջին «հավատաքննությունն» ընդամենը արթնացրել էր ննջող ցավը, դավել էր հին վերքը: Սակայն նա աճպարար չէր, որ քանդեր խճճված հանգույցները: Նա ընդամենը երազող էր ու բանաստեղծ... Հ.Գ. Մայան եղել է Սևակի առաջին կինը, իսկ Շողիկը Սևակի սիրուհին էր, ում պատճառով Սևակը բաժանվեց Մայայից, բայց նա Շողիկի հետ էլ չմնաց և գնաց Մոսկվա՝ ապրելու:

Ստորև կարող եք կարդալ «Ուշացած իմ սեր» պոեմը: