Ադամ Ջոնսոն «Որբերի տիրակալի որդին»
2024-04-23
Վեպի գործողությունները տեղի են ունենում ոչ վաղ անցյալում, երբ Հյուսիսային Կորեայի ուժեղագույն և արտառոց ղեկավար Կիմ Ջոնգ Իլը (մահացել է 2011թ․) դեռ կառավարում էր երկաթե բռունցքով։ Վեպը ներկայացնում է Օրուելյան աշխարհ, որտեղ կառավարությունը առասպելներ է տարածում՝ իր երկրի հաջողության, բարեգործության, Միացյալ Նահանգների, Հարավային Կորեայի ու Ճապոնիայի կողմից իրականացված չարիքներին դիմակայելու մասին: Այս քարոզչությունները հեռարձակման միջոցով ներթափանցում են քաղաքացիների գիտակցության մեջ:
Հեղինակը գլխավոր հերոսի՝ Ջուն Դոյի անունից նշում է, որ մարդկանց անհատականությունն ավելի քիչ է կարևորվում, քան այն դերերը, որոնք պետությունն ակնկալում է նրանցից, և նույնիսկ խոսքերը կամ գործողությունները, որոնք ակամա կասկած են առաջացնում կառավարության մեծության և բարության հանդեպ, կարող են հանգեցնել այդ մարդկանց մահվան, կամ՝ բանտարկության ու խոշտանգումների: «Որտեղի՞ց ենք մենք սերվում,-այս անհեթեթ բռնապետական ռեժիմին է անդրադառնում մեկ այլ կերպար,- մեր երկրում եթե մարդն ու նրա պատմությունը հակասության մեջ են, ապա մարդն է, որ պետք է փոխվի»:
Ինչպես բազմաթիվ գեղարվեստական ստեղծագործություններ, որոնք նկարագրում են աշխարհի անհանգիստ կամ բռնատիրական պետությունները, «Որբերի տիրակալի որդին» վեպում գրողը կիրառում է մոգական ռեալիզմի տեխնիկան՝ ստեղծելու առօրյա կյանքի հալյուցինացիոն հայելին: Ի վերջո, իրական Կիմ Ջոնգ Իլին հաճախ նկարագրում էին կոմիքսների չարագործին վայել բառերով։ Նա Հյուսիսային Կորեայում հայտնի է «Սիրելի առաջնորդ» պատվանունով։ Այս բռնապետը, ով կրում էր «երկհարկանի վերելակ» կոշիկներ և մեծ չափի արևային ակնոց, թույլ էր տալիս անասելի թվով մարդկանց սովից մեռնել անընդհատ կրկնվող սովի ժամանակ՝ միաժամանակ հսկայական գումարներ ներդնելով երկրի միջուկային ծրագրերում։ Նա արտաքսել է բանտային ճամբարներին դեմ հանդես եկող քաղաքացիներին և նրանց մահվան դատապարտել՝ որակելով որպես դասալիքներ:
Վեպի հերոս Ջուն Դոն, իր կյանքի վաղ տարիներն անցկացրել է դաժան պայմաններով մի մանկատանը։ Ջուն Դոյի մայրը անհետացել է, սակայն նա ունի ազդեցիկ հայր, ով ղեկավարում է որբերի աշխատանքային ճամբարը, հետևաբար, ի տարբերություն մանկատան մյուս սաների, տղան շատ արտոնություններ ունի: Այստեղ նա առաջին անգամ զգում է իշխանության համը․ ընտրում է, թե որբերից ովքեր են առաջինը ուտելու, և ովքեր են կատարելու ձեռքի աշխատանք: Ճանաչված լինելով իր հավատարմությամբ՝ Ջուն Դոն հայտնվում է նահանգի վերադասների ուշադրության կենտրոնում, բարձր դիրք է գրավում և սկսում մի ուղի, որից հետդարձի ճանապարհ չկա։ Նա դառնում է գործիք պետության ձեռքում. պաշտոնական պատվերով մարդկանց է առևանգում և արտասահմանյան ռադիոհաղորդումներ գաղտնալսում: Նա կատարում է սարսափելի արարքներ, որոնք հետապնդելու են իրեն կյանքի մնացած օրերին, և, այնուամենայնիվ, համառորեն առաջ է շարժվում:
Դոն անսպասելիորեն հանդիպում է երկրի ամենահայտնի դերասանուհուն՝ Սան Մունին, և սիրահարվում է նրան՝ «միակ մարդուն, ով կարող էր մոռացնել իր ցավը»։
Դոյի սերը նրա հանդեպ կփոխի հերոսի կյանքի հետագիծը և նրան հնարավորություն կտա՝ անձնազոհ արարքներ կատարելու։
Ջոնսոնը գրել է համարձակ և ուշագրավ վեպ, որը ոչ միայն սարսափներով լի պատուհան է բացում դեպի Հյուսիսային Կորեայի առեղծվածային թագավորություն, այլև նորովի է բացահայտում սիրո և զոհաբերության իմաստները:
«Որբերի տիրակալի որդին» ընթերցողին տանում է արկածային ճանապարհորդության դեպի ամբողջատիրական Հյուսիսային Կորեայի խորքերը և դեպի մարդկային սրտի ամենախոր անկյունները:
© Նյութը պատրաստեց՝ Անի Գասպարյանը:
մեկնաբանություններ