Ջեյն Սմայլի «Հազար ակր»

1992-10-11

Ջեյն Սմայլին ամերիկացի արձակագիր է՝ հայտնի իր քնարական ստեղծագործություններով, որոնք հիմականում գրված են հովվական միջավայրում ապրող ընտանիքների մասին: 1991թ․-ին գրված «Հազար ակր» վեպը հաջորդ տարի արժանացել է Պուլիցերյան մրցանակի գեղարվեստական գրականություն անվանակարգում։ Տարիներ անց՝ 1997թ․-ին նկարահանվել է համանուն ֆիլմը, իսկ 2022թ․-ին վեպը ներկայացվել է որպես օպերա։

Վեպը Շեքսպիրի «Լիր արքա» ողբերգության արդիականացված տարբերակն է։ Գործողությունները տեղի են ունենում Այովա նահանգի հազար ակրանոց (400 հա) ֆերմայում, որը պատկանում է Քուք ընտանիքին։ Այստեղ գրեթե նույնությամբ պահպանվում են «Լիր արքայի» թեմաները՝ ինչպիսիք են գենդերային դերերը, կյանքի պատրանքներն ընդդեմ իրականության, սերնդային հակամարտությունը, խելագարությունը և բնության հզոր ուժը։ Վեպը պատմվում է ավագ դստեր՝ Ջիննիի տեսանկյունից։

Ամուրի հայր Լարի Քուքը որոշում է իր հազար ակր ագարակը բաժանել իր դստրերի միջև։ Քուքի այս որոշումը սկիզբ է դնում իրադարձությունների մի շղթայի, որը բացահայտում է ընտանեկան մութ գաղտնիքները և խորը արմատացած դժգոհությունները: Ավագ դուստրն ու նրա ամուսին Թայը հանդիսանում են որպես մասնաբաժնի հիմնական ստացողներ և Ջիննին դառնում է կենտրոնական կերպար, ով ունենում է բախումներ հոր, քույրերի և ինքն իր անձի հետ: Ռոուզը՝ միջնեկ քույրը, պայքարում է իր ամուսնության և ընտանիքում իր դերն ամրապնդելու համար, մինչդեռ Քերոլայնը՝ կրտսերը, հեռանում է ընտանիքից՝ խորացնելով առկա լարվածությունը:

Իրադարձությունների զարգացմանը զուգընթաց ընտանիքի պատմության շերտերը կեղևվում են՝ բացահայտելով անցյալի խորը ազդեցությունը և ընտանեկան հարաբերությունների բարդությունները: Իշխանատենչության և չվերահսկվող փառասիրության հետևանքները ուսումնասիրվում են գյուղական Ամերիկայի պատկերի ներքո:

Վեպը խորանում է ընտանեկան կապերի բարդությունների և երկար ժամանակ թաղված գաղտնիքների հետևանքների մեջ։ Այստեղ հերոսները հարկադրված են առերեսվել իրենց անցյալի, ինչպես նաև ժառանգության հետ:

© Նյութը պատրաստեց՝ Հենրիետա Ավագյանը

մեկնաբանություններ