Նատալի Դիասի այս ժողովածուն սկսվում է համանուն վերնագրով մի բանաստեղծությամբ, որում անցյալն ու ներկան հավերժական հակամարտության մեջ են: «Պատերազմը երբեք էլ չի ավարտվել և ինչ-որ կերպ նորից է սկսվում»,- հայտարարում է նա:

Գրքում Դիասը հարցեր է ուղղում և ցուցումներ տալիս, սգում է և ներբողներ[1] երգում Ամերիկայի բնիկների կյանքից: Չնայած նա գտնվում է մի քանի «պատերազմների» կենտրոնում՝ ինստիտուցիոնալ ռասիզմ[2], եղբոր թմրամոլությունը և շրջակա միջավայրի ոչնչացումը, գրողը հավաքածուի մեծ մասը նվիրում է էրոսին և «հանուն սիրո պայքարին»: Նա նրբանկատորեն անցում է կատարում անգլերեն, իսպաներեն և Չուուկվա մակավ լեզուների (ցեղային լեզու)՝ օգտագործելով հունական առասպելներով և երկրաբանությամբ հարուստ բառապաշար:

Սա շշմեցնող, բեկումնային գիրք է, ինտելեկտուալ խիստ հետախուզական ուսումնասիրություն, հողի, սիրո և մարդկանց մասին հետգաղութային հզոր անդրադարձ:

Նատալի Դիասը հեղինակել է նաև «Երբ եղբայրս ացտեկ էր» բանաստեղծական ժողովածուն, որի համար արժանացել է Ամերիկյան գրքի մրցանակի: Դիասը ստացել է բազմաթիվ պարգևներ, այդ թվում՝ ՄաքԱրթուրի անվան կրթաթոշակ[3], ԱՄՆ կրթաթոշակ, Լաննան գրական կրթաթոշակ[4] և «Բնիկների արվեստ և մշակույթ» հիմնադրամի արվեստագետի կրթաթոշակ:

«Հետգաղութային սիրային բանաստեղծություն» ժողովածուում Դիասը խոսում է Ամերիկայի բնիկների լեզուներով, որոնք մոռացվել են երկիր ներթափանցած գաղութատերերի ջանքերով: Նա խոսում է հողի, գետերի, մարմինների, սիրո և կրկին գոյության համար պայքարող իր ազգի ցավի մասին: Նրա լեզուն տառապող մարմինների միջով է խոսում՝ մանկության հիշողություններից, եղբոր, սիրեկանի և բնիկ ամերիկացիների կյանքից:

«Հետգաղութային սիրային բանաստեղծությունը» բաժանված է երեք մասի, որոնցից ամեն մեկը սկսվում է ոսկու արժեք ունեցող պատմություններով: Յուրաքանչյուր հատված սկսվում է տարբեր ծագման բանաստեղծների մեջբերումներով, ինչպիսիք են Ջոյ Հարջոուն, Մահմուդ Դարվիշը, Հորթենս Սփիլերսը, Ռոբին Ֆենթին և Սոր Խուան Ինես դե լա Կրուսը:

Իր պոեզիայի միջոցով Դիասը փառաբանում է բնիկ ամերիկացիների կյանքը՝ ներառյալ նրանց, ովքեր հեռացել են կյանքից և այն քչերինը, ովքեր ապրում են, փառաբանում է իր հերոս նախնիներին և չծնված սերնդին ու իր տողերում շեշտում է, որ այդ մարդկանց փառաբանում է միայն այն ժամանակ, երբ նրանք դիմադրում են և գոյությունը պահպանում:

[1] Որևէ անձի կամ նշանավոր իրադարձությանը նվիրված փառաբանական ստեղծագործություն, գովերգ: