Քերոլ Շիլդս «Քարե օրագրեր»

1995-10-11

1993 թ․-ին հրատարակված ամերիկաբնակ կանադացի Քերոլ Շիլդսի «Քարե օրագրերը» գեղարվեստական ինքնակենսագրություն է, որը պատմվում է Դեյզի Սթոուն Գուդվիլի անունից։ Գիրքը բաժանված է տասը գլուխների, որոնք մանրամասնում են Դեյզիի կյանքի յուրաքանչյուր շրջանը: Սկզբում նա հանդես է գալիս որպես երեխա, այնուհետև ներկայացվում է իր կին, այրի և մայր դառնալը, իսկ վերջում՝ հասնում ծերություն: Ամուսնության և մայրության միջոցով Դեյզին պայքարում է, որպեսզի հասկանա իր կյանքի պարադոքսները։ Գիրքն արժանացել է բազմաթիվ հեղինակավոր մրցանակների, ինչպիսիք են Պուլիցերյան մրցանակը 1995 թ․-ին, Գրական քննադատների ազգային մրցանակը և այլն։

«Քարե օրագրեր»-ը մի հասարակ կնոջ պատմություն է, որտեղ նկարագրվում է 1905 թ․-ին ծնված Դեյզիի կյանքի ուղին․ սովորական թվացող մի կին, ում կյանքը նշանավորվում է մահով և կորստով ի սկզբանե, երբ նրա մայրը մահանում է ծննդաբերության ժամանակ։ Մոր մահից հետո հուսահատ հայրը՝ Քայլերը, Դեյզիին ուղարկում է, որպեսզի նա ապրի հարևան Կլարենտին Ֆլեթի հետ: 11 տարեկանում Դեյզին հիվանդանում է կարմրուկով, իսկ Բարքերը՝ Կլարենտինի թեթև վարքի տեր 33-ամյա որդին, նրա հանդեպ զգացմունքներ է սկսում տածել, թեև դրանք ամոթից թաքցնում է: 1916 թ.-ին Կլարենտինի մահից հետո հայրը Դեյզիին բերում է Ինդիանա, որտեղ նա մեծանում է, ավարտում քոլեջը և ամուսնանում Հարոլդ Հոադի հետ: Սակայն ճակատագիրը ևս մեկ ողբերգություն էր պատրաստել Դեյզիի համար․ Հարոլդը մահանում է իրենց մեղրամսին՝ Դեյզիին թողնելով երիտասարդ այրի։ Այս դեպքից հետո Դեյզին վերադառնում է իր ծննդավայր՝ կապ հաստատելով Բարքերի հետ, և երկուսն ամուսնանում են՝ ծնելով երեք երեխա։

Պատմությունը ծավալվում է նշանակալից իրադարձությունների ֆոնին, ինչպիսիք են Բարքերի և Քայլերի մահը, աշխատանքից հեռացվելը, որոնց պատճառով Դեյզին ընկնում է խորը ընկճախտի մեջ և աստիճանաբար վեպի ընթացքը թեքվում է դեպի կնոջ հուզական դաշտ՝ ներկայացնելով տառապանքներն ու դրանցից դուրս գալու ուղիների փնտրտուքը։

1977 թ.-ին Դեյզին թոշակի է անցնում Ֆլորիդայում՝ որի ընթացքում սկսում է ավելի մանրամասն ուսումնասիրել իր ընտանիքի պատմությունը: Իրադարձությունները շարունակվում են՝ ներկայացնելով Դեյզիի առողջական վիճակի վատթարացումը, ներառյալ սրտի կաթվածը և մտավոր կարողությունների նվազումը: Վեպի վերջին գլխում ներառված են Դեյզիի՝ իր ապրած կյանքի մասին գրավոր ներկայացնելու փորձերը։ Մոտալուտ մահվանն առերեսվելով, նա գրում է հնարավոր մակագրություններ սեփական գերեզմանաքարի համար և մահախոսականի տարբեր տողեր, որոնք պիտի հնչեն իր ընկերների և ընտանիքի շուրթերից։ Նա վերջում պատկերացնում է, թե ինչպես են մարդիկ արձագանքելու իր մահվան լուրին, դեռ ցանկանալով գրել իր սեփական պատմությունը:

«Քարե օրագրեր» վեպը լավագույնս արտահայտում է կնոջ մղած բարդ ու դժվարին պայքարը՝ այս աշխարհում իր ինքնությունն ու տեղը գտնելու համար։

© Նյութը պատրաստեց՝ Հենրիետա Ավագյանը

մեկնաբանություններ