Սթիվեն Էլիոթ Դաննը ամերիկացի բանաստեղծ և մանկավարժ էր, ով հեղինակել է պոեզիայի 21 ժողովածու։ Նա արժանացել է Պուլիցերյան մրցանակի պոեզիա անվանակարգում 2001 թ․-ին իր «Տարբեր ժամեր» ժողովածուի համար։ Դասավանդել է պոեզիա և եղել է վաստակավոր պրոֆեսոր Կոլումբիայի, Վաշինգտոնի, Միչիգանի և մի շարք այլ անվանի համալսարաններում։ Վերջին գիրքը՝ «Դեռևս չկորսված աշխարհը», ավարտին է հասցրել մահանալուց առաջ, որը բանաստեղծը համարել է իր ստեղծագործություններից լավագույնը։

Իր ՝ թվով 11-րդ զգացմունքային «Տարբեր ժամեր» ժողովածուն և՛ առօրեական է, և՛ ուսումնասիրում է էմոցիոնալ ավելի խորը շերտեր։ Բանաստեղծն օգտագործելով կարճ առօրյա խոսակցական լեզուն, անրադառնում է կյանքի դժվարություններին և փոքր հաղթանակներին․ 60 տարեկան դառնալու վախերը, ամուսնական վեճերը, եղանակը և այլն։ Դաննը փորձում է նկարագրել մարդկային տառապանքները ոչ միայն պարզեցված, այլև ընդհանրացված լեզվով ու բառապաշարով և նույն ձևով էլ խոսում է տեղանքների մասին։ Օրինակ, Իտալիան կամ Նյու Ջերսին ներկայացնելիս հաճախ կիրառված են հին ու ոչ ճոխ բառեր։

 «Հակառակ կողմը»

Ահա թե ինչու, երբ մենք որևէ ճշմարտություն ենք ասում
մեզանից ոմանք անմիջապես հիմար են զգում իրենց,
կարծես մեր ներսում մի բան տակնուվրա է լինում
և ահա՝ մեր ասածի հակառակը:
Ինչպես չենք խելագարվում,
մենք, որ մեզ կաղապարել ենք
ապրելու շրջանի, էլիպսի մեջ, բառ
դեռևս չգրված։

Շատ բանաստեղծություններ այնքան պարզ ու թափանցիկ են գրված, որ համարյա կանխատեսելի է, թե հաջորդ տողը կամ բառը ինչ պիտի լինի, սակայն այս ամենը չի նշանակում, որ բանաստեղծությունները մակերեսային են։ Ամեն հեշտ կամ առօրեական թվացող տող կրում է պատմություն ու ինչ-որ անցած ճանապարհ, որը, սակայն, բանաստեղծի գրչի թեթև հպումով ստանում է պարզ ու ընկալելի կառուցվածք։

 «Հետմահու ուղեցույց»

Իջեք հին գերեզմանատուն, կտեսնեք
որ ոչ մի վերջնական ասելիք չկա։
Մահացածները ամեն տեսակ էին․
Սահման խախտողներ ու խարդախներ,
Նահատակվածների մարմիններ և այլ շատ
Հիմար օրինապաշտներ, անտանելի լավը։
Ես եղել եմ յուրաքանչյուրից մի քիչ։
Ես սովորեցի ապրել առանց հույսի
որքան որ ստացվեց ինձ մոտ, համարյա երջանիկ,
աղճատված ու լուսաշող ներկայում։

Ինչպես Դաննն է նշել, «ես ցանկանում եմ ուսումնասիրել «տարբեր» ժամեր, ոչ միայն որևէ մեկի կյանքի ժամերը, այլև ավելի մեծ՝ պատմական և փիլիսոփայական կյանքի ՝ վեր անձնականից»։

© Նյութը պատրաստեց՝ Հենրիետա Ավագյանը