Ու. Ս. Մերվինը ծնվել է Նյու Յորքում և մեծացել Յունիոն Սիթիում, Նյու Ջերսիում և Սկրանտոնում: Ասպիրանտուրական տարին անցկացրել է Պրինսթոնում` ուսումնասիրելով ռոմանական լեզուներ, մի հետաքրքրություն, որն ի վերջո նրան դարձրեց լատինական, իսպանական և ֆրանսիական պոեզիայի թարգմանիչ: Պուլիցերյան մրցանակի է արժանացել երկու անգամ․ երբ 1971թ․-ին դարձավ դափնեկիր, առավել հայտնի էր Վիետնամի պատերազմի դեմ իր բանաստեղծություններով: Երկորդ մրցանակին արժանացել է 2009թ․-ին` «Սիրիուսի ստվերը» բանաստեղծությունների ժողովածուի համար, որի միջոցով արտահայտել է հիշողությունների հավերժականությունը տիեզերական դատարկության մեջ։

Ինչպես ենթադրում է վերնագիրը, մենք Սիրիուսի ստվերում ենք՝ երկնքի և հավերժության ստվերում: Մենք դատապարտված ենք տիեզերքի անծայրածիր ծովում նորից փոշու վերածվելու: Սիրիուս աստղի պես մենք դատարկության մեջ պայծառ շողացող բիծ ենք, մեր հիշողություններն ու գործողությունները բոցավառվում են գոյության խավարի միջով, մինչև որ հանգչում ենք, բայց լույսի այդպիսի բոցը ստվեր է գցում: Առանց կյանքի, առանց լույսի, խավարն ու մահը իմաստ չէին ունենա, ինչպես իր բանաստեղծություններից մեկում նշում է հեղինակը՝ առանց կորստի մենք չէինք կարող «կարոտել սովորել»: Հիշողությունների պարկի, անցյալի և ներկայի միաձուլման, մեր իմաստության ձեռքբերման միջոցով, գոյության դատարկության մեջ մենք ստեղծում ենք մի տարածություն, որը թողնում է ստվեր, թողնում հետք, ժառանգություն, որը և անցողիկ է, և՝ հավերժ: Մերվինի միջոցով բոլոր նրանք, ում նա ճանաչել և կորցրել է, հավերժ գոյություն ունեն իր արձակում։

Լույսի, խավարի, ժամանակավորության և հավերժության նրբերանգային առեղծվածները միահյուսվում են Մերվինի բանաստեղծությունների ժողովածուի մեջ: Դրանք պայծառ ու մեղմ բանաստեղծություններ են՝ գրված հիշողության ուժի մղումով։ «Ես գրում եմ միայն այն, ինչը հիշում եմ»,- խոստովանում է բանաստեղծը։ Նրա հիշողությունները արմատային են ու խորը․ հասուն սեր, աշնանային լույսի հստակ պատկերներ, Փենսիլվանիայի հանքափորների մասին հիշողություններ, խոսակցություն մանկության ուսուցչի հետ և այլն։ Տիեզերքի լուսաստվեր իրականության խորքից Մերվինը ևս մեկ անգամ դիմում է հիացմունքի լեզվին, որ լուսավորի մարդկային գոյությունը։ Բանաստեղծությունները թափառում են Մերվինի հիշողությունների մեջ, որոնք կարծես մտքի վրա գոյություն ունեցող ստվերներ լինեն, լույսի ու խավարի հակադրություն՝ հավասար ներկային և անցյալին։ Այս հիշողությունները մեր բնավորության գծերի ձևավորման մասն են կազմում և միշտ ներկայի հետ ձեռք ձեռքի տված են: Մերվինը հաճախ է անդրադառնում մորը, որն այժմ ստվերի մաս է դարձել, ինչպես նաև այն արժեքներին, որոնք վերջինս սերմանել է իր մեջ:

Անձրևի լույս

․․․Աստղերը նայում են ողջ օրը հեռուներից
Մայրս ասաց, որ հիմա գնում է
Երբ մենակ մնաս քեզ հետ ամեն ինչ լավ կլինի
Նույնիսկ եթե չգիտես հիմա, կիմանաս…

Մերվինը մատնանշում է, որ կյանքը իմաստությունների շղթա է, որը ձևավորվում է կյանքի փորձի հիման վրա։ Նա ցույց է տալիս, թե ինչպես է աշխարհիս երեսին գոյություն ունեցող ամեն օր, ամեն մտապատկեր, ամեն գույն, հոտ և զգացողություն թողնում մի խոր հետք մեր հոգու և մտքի վրա։ Մենք մշտապես հասունանում, փոխվում և սովորում ենք։

Նոկտյուրն II

Օգոստոսը գալիս է մթության մեջ

մենք նույնիկ քնած չենք և այն այստեղ է
իր հետևից խշշացող անձրևի պոռթկումով
ինչպես կարող է միանգամից այսքան ուշ լինել
ինչ-որ մի տեղ Պերսիդներ են ընկնում դեպ մեզ
արդեն այնպիսի արագությամբ որ մեզ ողջ-ողջ կայրեին
եթե հավատայինք դրանց
բայց անձրևից հետո լսվող լռության մեջ
բացի կաթիլների ձայնից ուրիշ ոչինչ լսելի չէ
որ կաթում են տերևների ծայրերից
գիշերվա մեջ և ես պառկում եմ խավարի մեջ
լսելով այն ամենն, ինչ հիշում եմ
մինչ գիշերը թևածում է մեզ հետ դեպի ինքը:

Մերվինը գրում է առանց կետադրական նշանների՝ մեկ երկար տողով, երբեմն տողերը տրոհելով, որոնք անվերջ և անխոնջ հոսում են մտքերի անծայրածիր գետում: Լեզուն պարզ է, փոխաբերությունները չեն շփոթեցնում ընթերցողին՝ միևնույն ժամանակ նկարագրվող պատկերի մասին տեսլական տալով։ Այդ պատկերները որքան հասանելի և անմիջական, այնքան էլ աղոտ և մոլորեցնող են՝ ինչպես երազը, որից հենց նոր ես արթնանում:

․․․մեռածները ապրողներից անջատ չեն
յուրաքանչյուրի մի ոտքն անորոշության մեջ է
և չի կարող մեկը մյուսի փոխարեն խոսել․․․

«Պոեզիան հումոր անելու նման մի բան է, եթե հումորի վերջում մի բառ սխալ ես ասում, ամեն ինչ կորած է»,- ասում էր հեղինակը։ «Սիրիուսի ստվերը» կարծես մի կախարդական հայացք լինի դեպի մեր կյանքը ձևավորող այն հիշողությունները, որոնք մեզ ուղարկում են հավերժության գիրկը։

© Նյութը պատրաստեց՝ Հենրիետա Ավագյանը