Աննա Արզումանյան «Իմ անունը հիմա է»

2018-11-20 1949

Նյու Յորքում հասմիկներ չկան:
Մի վարսավիր կա, մի հոգեբան
և կոշիկի խանութ
քառասունիններորդի վրա:
Կա երկնքի մերիկ փորը,
Նրա խալերը` դրոշակակիր:
Կան շենքեր` նավերով ու առագաստներով:
Լոգասենյակից թատրոններն եմ տեսնում
և ճոճվող
նավերն ու առագաստները
և ցուցափեղկերը
և պատուհանիկները
և պտտվող դռները,
որ ծփում են ջրի երեսին,
շարժվում են:

***

Սա ապրելու քաղաք չէ,-
պատմում է ինձ հրեական թաղամասի
թասակների խանութի վաճառողուհին:
Այս քաղաքը անէանալու համար է:
Կարմրավուն քար,
վարդագույն գրանիտ,
նեղ ու երկարավուն կղզի,
շուրջբոլորը գետեր,
սփռոցները` վանդակավոր, կարմիր ու սպիտակ,
բուդդայական տաճարները
և սինագոգները
և եկեղեցիները
շարժվում են:
Շարժումն ավելի ու ավելի է արագանում.
այն հիմա արդեն
տենդագին է:

***

Հիմա ես եմ,
որ տակից եմ գալիս:
Մի ցածր մակընթացություն
իր հետ բերում է
գալակտիկաների մի բույլ,
կետեր, հարթություններ, մի ծավալ,
որտեղ աշխարհն է հոգնում`
ինձ արյունլվա անելով:
Խաչակնքում եմ
այնպես, կարծես եկեղեցի լինես`
Քո հայացքի մեջ ինձ տրորելով
այն գույների վրա, որ տեսնում ես
շերտը շերտի ետևից
մինչև որևէ անցյալի հանդիպելը:
Հիշողությունը լոկ հիշատակներ չեն,
դա մի թաղանթ է,
թլպատված
անդամի վարդագույն գլխիկն է.
մի թաղանթ,
որում կարելի է խեղդել մեռածներին:
I'm turkish and you,-
առանց հասմիկների Նյու Յորքում...

***

Ուստի, փոխանակ քեզ ասելու
I'm armenian,
խնդրում եմ մի աման մեղր
Ռեջիո սրճարանում`
նեղլիկ կղզում,
երկու գետերի արանքում,
այս կանաչապատ ուղղանկյունում,
խիտ քաղաքային կենտրոնում:
Քսում եմ մեղրը անցյալից եկեղ կենդանու մեջքին,
տալիս եմ, որ լիզի:
Եթե նրա հետ չխոսեմ,
նրա կրակոցը վերջինը կլինի:
Ամեն ինչ կշարունակվի նույն ձևով:
Այս սրվակի պես, 
որ պահում եմ մինչ օրս դատարկ,
ի հիշատակ իմ ճամփորդության,
քո սերմի սրվակի մեջ:

***

Նայում եմ շուրջս.
չեմ տեսնում և ոչ մի փողոցի շուն`
գլուխը հենած
էգ շան մեջքին,
մինչև վրան բարձրանալու փորձը,
չեմ տեսնում այն ոսկորը,
որ կարծրացնում է`
չթողնելով նրան դուրս գալ,
մինչ էգը կաղկանձում է:
Չեմ կարծում, որ կաղկանձը
դառնա էգ շուն:
Վերածվի հենց ինքն իրեն:
And you?
և որ հենց նա լինի
վերջին կրակողը.
նրան չեմ պատասխանում.
Shun turk:

***

Մենք այստեղ ենք,
դու և ես,
և Օզգուրը ինձ չի հասկանում:
Չի հասկանում
որ հիմա,
որ իմ անունը Հիմա է,
որ ես սահմաններն եմ
Հայաստանի,
ոչ հեռու Անի
հինավուրց մայրաքաղաքից:
Բուրվառի մեջ
մի խեժ եմ դնում,
որի այրվելուց
հոտ է տարածվում:
Ամեն տանել-բերելու, երկրպագելու
շարժումից

խունկը
ավելի է այրվում,
ամեն ցնցումից
իրար են խփվում
ապարանջանները,
որ կրում եմ
բուրվառի շղթաների զնգոցին
համընթաց:
Հիմա:
Թուրքը չի հասկանում:
Ինձ չի հասկանում
սահմանամերձ գյուղի 
տան մեջ ապրող
գյուղացին:

Չի հասկանում,
երբ բղավում եմ` 
խնդրում եմ:
Հիմա,
ես,
խնդրում եմ,
ուզում եմ մնալ,
Կարո՞ղ եմ մնալ,
խնդրում եմ:
Գյուղացին
ինձ ցույց է տալիս
Անիի ավերակների լուսանկարներ:
Ինձ ասում է,
ավերակների տակ,
Աննա' ջան,
մահացածներ կան,
Աննա' ջան,
դիակներ...

Եվ ես,
ում անունը դեռ
Հիմա չէր, մտածում եմ`
Հայաստանը իրական է:
Եվ հիմա,
երբ անունս Հիմա է,
սպառում եմ քո ապագա երեխաներին,
և դու, քո կարծր լեզվով,
քո անդամով, դու.
մինչ Օզգուրը
չի հասկանում,
չի հասկանում ինձ,
որ երբ
դրդում ես, որ մարմնումս պայթի
Հայոց սպարապետի
ընկնելը,
Խորհրդարանի կենտրոնում
ընկնելը
և Անիի ավերակները,
և պեղող գյուղացիները,
և փոքրիկները` պարի դասին
և դասարանը` հրացաններով,
Օզգո'ւր,
ուրեմն ես,
Օզգո'ւր, ես

հայ եմ:

Թարգմանությունը` Ալիս Տեր-Ղևոնդյանի

Դիտեք ավելին Պոեզիա բաժնում

մեկնաբանություններ