Բեռնել գիրքը

► Ա՜խ, ինչքա՜ն լավ է, վեհ է կռվել հայրենիքի համար լավ ընկերների հետ մեկտեղ, մեռնել հայրենիքի համար լավ ընկերների գրկում…

► Էհե՜յ, Գարիբալդի. Ինչպիսի՜ սիրտ ուներ. հո հրամայող չէր, այլ մեր ընկերն էր, մեր հավասարը. մեզ հետ տանում էր ամեն դժվարություն, և ավելին, նույնիսկ՝ կռվի ամենատաք տեղը ինքն էր առաջ նետվում: Ա՜խ, նա, որ երևում էր մեր շարքերում, կրակ էինք կտրում և առյուծ դառնում: Մարդ զարմանում է, թե ինչպե՜ս  նրա բարի, գթոտ աչքերը մեզ խրախուսում էին փշրել, սպանել, կոտորել թշնամուն:

► Քանի-քանի անգամ մենք ճակատ մտանք թշնամու հետ, որոնց ոչխարների վախկոտ հոտի պես քշում էինք, մաքրում Լոմբարդիայից: Մենք թվով շատ չէինք, թշնամին մեզնից տասնապատիկ ավել էր, բայց թիվս ո՞րն է, մեր մի տղան հարյուր էր, հազար էր...

► - Երջանիկ ես դու, հայր Ջիովաննի, որ Գարիբալդիի բազեներից ես և պարտքդ կատարել ես դեպի հայրենիքդ, բայց ների՛ր, մի հարց տամ. ի՞նչը ստիպեց քեզ քո վերքերով  առողջացած այդքան թանկագին Իտալիայից հեռանալ, ընկնել այս օտար աշխարհը, անծանոթ մարդկանց մեջ: - Էհե ՜յ, բարեկա՛մ, բարեկա՛մ,- հառաչեց նա, և նրա մի փոքր առաջ ոգևորված աչքերի թարթիչներից երկու կաթիլ արցունք կախվեցին. մի չլավացած վերք կար ծերունու սրտի մեջ, որին ես անզգուշությամբ դիպա: - Ես ապրեցի երկար ժամանակ իմ հայրենի օջախի տակ և աչքովս տեսա Իտալիայի մեծությունը. հուղարկավորեցի դեպի անմահություն Գարիբալդիի սրբազան աճյունը… Ա՜խ, մարդ չի հասկանում, ի՞նչու են մեռնում այդպիսի մեծ մարդիկ…բայց ի՞նչ ասեմ… այնքան թանկ արյուններով`դրսի թշնամիներից, օտար տերերից ազատված Իտալիան ընկավ մի նոր տեսակի գերության մեջ` մեր արյունակից տերերի ճանկն ընկավ, հարուստների և կառավարության պաշտոնյանների: Հարուստները ոսկի շղթայով կապեցին- կաշկանդեցին Իտալիան և իրենց ծանր թաթը դրին իտալական չարքաշ ժողովրդի սրտին և ճնշեցին: Աղքատ է շա՜տ մեր գյուղացին ու բանվորը. իմ որդին սպանվեց  մեր կառավարության զինվորների ձեռքով, մի բանվորական գործադուլի ժամանակ, իսկ հարսս՝ գործարանի ծանր աշխատանքից թոքախտով մեռավ: Ես զայրացա ապերախտ հայրենակիցներիս դեմ, որբ թոռիս վեր առա, հեռացա այն դաշտերից, որոնց վրայով ես էլ հազարների հետ հաղթական անցել էի մի ժամանակ: Ես չցանկացա ստրուկ լինել մեր ազատած հայրենիքում: Է՜հ, մենք էլ մարդ ենք, հպարտություն ունինք:

Հ.Գ. Եթե դուք ունեք մեջբերումներ` դուրս բերված այս գրքից, ապա կարող եք ուղարկել մեզ հետադարձ կապով: