ԲԱՆ✎ Անի Միրզոյան

Գրականությունը

Գրականությունն իմ պատկերացմամբ առաջին հերթին հոգեվիճակ է, որը սնում է քո ներաշխարհը, որի կարիքը դու շատ ունես։ Յուրաքանչյուր մարդ ունի։ Որքան շուտ է մարդ գալիս այդ գիտակցման, այնքան շատ բան է կարողանում քաղել գրականությունից և իմաստությամբ լցնել իր միտքը։

Անորակ գրականություն

Ինչ վերաբերում է անորակ գրականությանը, ապա ես կարծում եմ, որ այն լիարժեք հաղթահարելի խնդիր չէ։ Բոլոր ժամանակներում էլ այն լինելու է։ Այստեղ հարցն այն է, թե ինչպես անել, որ շուկայում գերակշռի որակյալ գրականությունը։ Ըստ իս՝ մրցակցային հավասար պայմանների դեպքում լավը հնարավորինս կզատվի վատից։ Պետք չէ մարդուն սովորեցնել կարդալ լավ գրականություն։ Հավատացեք՝ նա թացը չորից կզատի։ Մնում է՝ կարողանանք հասանելիություն ապահովել, հանրային տարբեր միջոցառումների միջոցով ավելի ու ավելի շատ մարդկանց ներգրավել գրականության հետ հաղորդակցվելու հաճելի զբաղմունքին, զգացնել տալ այդ գեղեցիկ աշխարհը։

Ժամանակակից գրականությունը

Ժամանակակից գրողները, լինեն նրանք հայ, թե արտասահմանցի, պիտի լինեն տվյալ ժամանակի շունչը, խոցելի թեմաներ շոշափողները, խնդրահարույց կարծրատիպեր վեր հանողները, շատ դեպքերում՝ դրանց ջարդողները։ Ցանկալի է լինել ոչ ստանդարտ, գրել համարձակ, ընտրել այնպիսի թեմաներ, որոնք առավելագույնս քննարկման տեղիք կտան, որոնք կստիպեն մտածել։

Սիրել կարդալ

Նախ նշեմ՝ ուրախացնող է այն փաստը, որ վերջին շրջանում հայ հասարակության մեջ մեծացել է հետաքրքրությունը դեպի ընթերցանությունը, ու կարևոր է, որ մենք՝ գրական ոլորտի ներկայացուցիչներս, աշխատենք մեզ վրա՝ ստեղծելու էլ ավելի լավ գործեր, որպեսզի այդ հետաքրքրասիրությունը չնվազի։ Այլ կերպ ասաց՝ թափ հավաքող այս ալիքը չպիտի թույլ տանք, որ մարի։ Այդ հարցում մենք լուրջ անելիք ունենք, յուրաքանչյուրս մեր տեղում։ Խոսքս, բացի ստեղծագործողներից, վերաբերում է նաև հրատարակիչներին, տարբեր գրական նախաձեռնությունների հեղինակներին, գրախանութների տերերին ու մենեջերներին, նաև վաճառող-խորհրդատուներին։ Ցավոք նրանք, ովքեր քիչ են կարդում կամ առհասարակ չեն կարդում, չեն պատկերացնում՝ ինչից են զրկում իրենք իրենց։ Հերիք է համոզել գիրք կարդալ չսիրող մարդուն մի հետաքրքիր աշխատանքի պատահական դիպչել, կարդալ մի քանի էջ, ու եթե այդ գիրքն իսկապես հետաքրքիր է, ապա նա այն կկարդա մինչև վերջ, ավելի ճիշտ՝ կհափշտակի, կստանա մեծ բավականություն, բայց չհագեցվածության անընդհատական քաղցը նորից կտանի նրան գրախանութ՝ նմանատիպ մեկ այլ լավ գիրք փնտրելու։ Եթե մեզնից յուրաքանչյուրը մեզ ծանոթ կամ հարազատ այդպիսի որևէ մեկին դրդի իր ամենասիրելի գիրքը կարդալուն (ցանկալի է, որ ընտրենք ու առաջարկենք ոչ շատ ծանր գիրք, որպեսզի հենց սկզբից չվանենք նրան գրքերի աշխարհ մուտք գործելուց), միգուցե ինչ-որ բան դեպի լավը փոխվի ավելի արագ տեմպերով, քան եթե թողնենք դա ինքնահոսի։

Անպայման պետք է կարդալ...

Երբ ես հավանում եմ այս կամ այն գրողի որևէ ստեղծագործություն, դա նշանակում է, որ ես նախ և առաջ հավանում եմ նրա գրելու ոճը և մտածողությունը, որովհետև ես ավելի շատ կենտրոնանում եմ հենց այդ երկու պարամետրերի վրա։ Եթե ինձ որևէ գրողի գրելաոճ հոգեհարազատ եղավ, ուրեմն մեծն հավանականությամբ ես հավանելու եմ նաև նրա մյուս ստեղծագործությունները՝ թե՛ նախկին, թե՛ ապագայում ստեղծվելիք։ Դա է պատճառը, որ ես ավելի հաճախ առանձնացնում եմ գրողին, քան թե նրա գիրքը կամ գրքերը։ Ինձ համար ոգեշնչման աղբյուր է անգլուհի, ժամանակակից գրող Ջոջո Մոյեսը։ Երազանքս է մի օր նրա հետ հանդիպելու հնարավորություն ունենալ։ Ինձ գրավում է այն, թե ինչպես է նա կարողանում ընթերցողին գամված պահել գրքին։ Հետաքրքիր սյուժեներով համեմված նրա վեպերը տանում են քեզ այն աշխարհ, որը հենց նա է զգացել գիրքը գրելիս, և հավատացեք՝ շատ դժվար է այնտեղից դուրս գալ․ դու կապվում ես հերոսների հետ։ Դու կարդում ես գիրքը, միաժամանակ գլխումդ քո ֆիլմն ես նկարում կարդացածիդ հիման վրա։ Ըստ իս՝ հաջողված վեպի գրավականը հենց դա է։

Երբեք չկարդաք

Իրականում կան շատ գրքեր, որոնց վրա իմ անցկացրած ժամանակը համարում եմ վատնված։ Դրանք իրոք շատ են, սակայն ես չեմ ցանկանա թվարկել կամ նշել դրանցից թեկուզ մեկը, քանի որ կարծում եմ՝ յուրաքանչյուր հեղինակ, ով ստեղծագործում է, իրավունք ունի փնտրելու և գտնելու իր ընթերցողին։ Սա իմ դիրքորոշումն է, իմ ընկալումը։ Միգուցե շատերը չհամաձայնվեն ինձ հետ, բայց, այնուամենայնիվ, եթե որևէ գրական ստեղծագործություն ես չեմ հավանել, դա դեռ չի նշանակում, որ այն ոչ մեկը չի հավանի։ Հետևաբար ես աշխատում եմ այս կամ այն գրքի կամ հեղինակի ստեղծագործական ոճի մասին բացասական կարծիքս պահել իմ մեջ։

5 գիրք, որոնք կօգնեն մուտք գործել գրականության աշխարհ

1․ Ջոջո Մոյես «Աստղեր Նվիրողը»

2․ Սոմերսեթ Մոեմ «Երփներանգ շղարշը»

3․ Խալեդ Հոսեյնի «Հազար չքնաղ արևներ»

4․ Էլֆրիդե Ելինեկ «Դաշնակահարուհին»

5․ Էրիխ Մարիա Ռեմարկ «Հաղթական կամար»

Հարցազրույցը՝ Համլետ Մուրադյանի