Բեռնել գիրքը

► - Ի՞նչ ես կարծում,- հարցրեց Վոկուլսկին, կարելի է...սիրել կնոջն իդեալական սիրով, առանց նրան ֆիզիկապես ցանկալու: - Անշուշտ: Դա այն դիմակներից մեկն է, որով հաճախ քողարկվում է տոհմը շարունակելու բնազդը: - Բնազդ, տոհմ, ինչ-որ բան շարունակելու բնազդ, տոհմը շարունակելու բնազդ,- կրկնեց Վոկուլսկին:- Երեք բնորոշում և չորս հիմարություն: - Դու արա վեցերորդը,- պատասխանեց բժիշկը, աչքը մանրադիտակի ապակուց չկտրելով,- և ամուսնացիր: - Վեցերորդը...- ասաց Վոկուլսկին բազմոցից վեր կենալով:- Իսկ հինգերո՞րդը որն է: - Հինգերորդը դու արդեն արել ես՝ սիրահարվել ես: - Ե՞ս: Իմ տարիքում... - Քառասունհինգ տարեկան՝ վերջին սիրո, ամենավտանգավոր սիրո տարիք,- պատասխանեց բժիշկը: - Գիտնականերն ասում են, որ ամենավտանգավորը առաջին սերն է,- կամացուկ ասաց Վոկուլսկին: - Ճիշտ չէ: Առաջինից հետո մեզ սպասվում է դեռ հարյուր ուրիշ սերեր, իսկ հարյուրմեկերորդից հետո՝ ոչինչ չի սպասվում: Ամուսնացիր, դա է քո հիվանդության միակ դեղը: - Դու ինչո՞ւ չես ամուսնացել: - Որովհետև իմ հարսնացուն մահացավ,- պատասխանեց բժիշկը, ետ ընկնելով բազկաթոռի թիկնակին ու նայելով առաստաղին:- Դե, ես ինչ կարող էի, արեցի. թունավորվեցի քլորոֆորմով: Դա պատահեց գավառում: Բայց արի ու տես, որ տերն ինձ պարգևեց բարի մի կոլեգա, որը դուռս կոտրեց և ինձ փրկեց: Գթասրտության ամենաստոր ձևը... Ես վճարեցի դուռը սարքելու փողը, իսկ կոլեգաս ձեռքիցս խլեց իմ բոլոր հիվանդներին, հայտարարելով, որ ես խելագար եմ: Նա նորից զբաղվեց մանրադիտակով և մազերով: - Այստեղից ի՞նչ եզրակացություն պետք է արվի վերջին սիրո մասին,- հարցրեց Վոկուլսկին: - Եզրակացությունը հետևյալն է. ինքնասպաններին չպետք է խանգարել,- պատասխանեց բժիշկը:

► Վշտացած վիճակը թույնի պես բան է, լավ է թքես պրծնես...

► Նույնիսկ գազանների մեջ հնարավոր չէ գտնել այնքան ստոր արարած, ինչպիսին է մարդը: Բնության աշխարհում արուն միշտ կենակցում է այն էգի հետ, որը նրան դուր է գալիս և որին ինքն է դուր գալիս: Դրա համար էլ կենդանիների մեջ ապուշներ չկան: Իսկ մե՜զ մոտ: Ես հրեա եմ, ուրեմն իրավունք չունեմ սիրելու քրիստոնեուհու...Նա վաճառական է, ուրեմն իրավունք չունի ձգտելու արիստոկրատուհու...Իսկ դուք հարուտ մարդ չեք, ուրեմն ընդհանրապես որևէ կնոջ իրավունք չունեք...Մեծագույն ստորություն է ձեր այդ քաղաքակրթությունը: Ես ուրախությամբ դժոխքի բաժին կդառնայի, թեկուզ հենց այս րոպեիս, միայն թե դա էլ հետս կործանվեր...

► Հիմարություն է ամբողջ կյանքը, որի սկիզբը մենք չենք հիշում, իսկ վերջը չգիտենք:

► Գայլը չի կարող գառներ արածեցնել:

► Աշխարհագրական բոլոր հարթություններում հաճոյախոսությունները տղամարդուն վարկաբեկում են կնոջ աչքում:

► Կարելի՞ է սիրել կնոջն իդեալական սիրով, առանց նրան ֆիզիկապես ցանկանալու:

► Եթե մեր պարտականությունները միշտ շատ հեշտ լինեին, ուրեմն և արժանիքներ էլ չէին լինի:

► Հիմար բան է սեր ասածը: Ծանոթանում ես, սիրահարվում, տառապում... Հետո ձանձրանում ես, կամ քեզ են լքում:

► Իսկ ինչի՞ վրա փող ծախսենք , եթե ոչ երջանկություն նվաճելու:

► Մենք բոլորս կեղծավորաբար արհամարհում ենք փողը, սակայն մեզնից յուրաքանչյուրը հասկանում է, որ փողն այն գոմաղբն է, որի վրա աճում է անհատի ազատությունը, գիտությունն, արվեստն ու նույնիսկ իդեալական սերը: Եվ վերջապես, որտեղ է ծնունդ առել ասպետական սերը: Համենայն դեպս՝ ոչ կոշկակարների ու դարբինների մեջ, ու նույնիսկ՝ ոչ բժիշկների ու փաստաբանների: Այդ սերը սնուցել են ունևոր դասակարգերը, նրանք են արարել նուրբ մաշկ ու սպիտակ ձեռքեր ունեցող կանայք, ստեղծել տղամարդ, ով բավականաչափ պարապ ժամանակ ունի կնոջը երկրպագելու համար:

► Տարօրինակ բան է այս մարդ ասածը. որքան քիչ ենք մենք ինքներս ընդունակ նահատակության, այնքան ավելի համառորեն ենք պահանջում այդ նահատակությունը մեր մերձավորներից:

► Եվ ինչ աշխարհ է սա, ուր մարդուն նախ ամայացնում են, հետո իրենք էլ դատապարտում այդ ամայության համար:

► -Ես խոհեմ եմ, քանի դեռ դա իմ ուժերից վեր չէ...Սակայն ես չեմ ուզում հաշվի նստել մի հասարակության հետ, որը մարդկանց կտտանքի է դատապարտում միայն նրա համար, որ սիրում են միմյանց: Ատել կարելի է,- ավելացրեց նա դառն քմծիծաղով,- գողանալ, սպանել...ամեն, ամեն ինչ կարելի է, միայն սիրել չի կարելի:

► Ես վաղուց արդեն նկատել եմ, որ ուրիշի դժբախտությունը լավագույն դարմանն է մեր սեփական դառնությունների դեմ:

► Տիրեց լռություն, դա մի պահ էր, երբ հզոր ուժերը սանձելով, բնությունը ասես կանգնեցնում էր իր հավերժական աշխատանքը, որպեսզի ավելի ցայտուն կերպով ընդգծի փոքր և մահկանացու էակների երջանկությունը:

► Ինչ պարզունակ ուժեր են աշխարհը շարժման մեջ դնում. մի քիչ ածուխ՝ և նավը կենդանանում է, մի քիչ զգացմունք՝ և կենդանանում է մարդը...

► Եթե հազար ցենտներ ձյունը գետնի վրա թափվի փաթիլ-փաթիլ, միայն կծածկի գետինը ու մի խոտի ցողուն նույնիսկ չի վնասի. սակայն զանգվածակույտ դարձած հարյուր ցենտներ ձյունը հողին կհավասարեցնի տներն ու իր տակ կթաղի մարդկանց: Եթե Վոկուլսիկն շուտ-շուտ սիրահարվեր և շաբաթը մեկ փոխեր իր կրքի առարկան, նա վարդի պես թարմ կլիներ, կտիրապետեր իր բանականությանը և կարող էր կյանքում շատ լավ բաներ անել: Բայց նա ժլատի պես իր սրտում կուտակել էր զգացմունքները և ահա այդ խնայողության արդյունքը…Սերը լավ է, երբ նման է թեթև թիթեռնիկի, սակայն երբ այն տևական քնից հետո մարդու սրտում արթնացնում է վագրի պես, թող աստված ազատի նման հաճույքից: Լավ ախորժակ ունեցող մարդը մի բան է, սարսափելի քաղցած մարդը՝ բոլորովին ուրիշ բան:

► Կոկետությունը կնոջ համար նույնն է, ինչ գույնն ու բույրը ծաղկի համար: Նրանց էությունն է այդ. ուզում են դուր գալ բոլորին:

► Սովորաբար, մարդն իր պարտավորությունը կատարելով, ինչ-որ բան է ստանում դրա դիմաց, այլապես դա ոչ թե պարտավորություն է, այլ զոհաբերություն, որ ոչ-ոք իրավունք չունի որևէ մեկից պահանջելու:

► Երկու կանանցից մեկը ուզում է իրեն վաճառել մեծ հարստության համար, իսկ երկրորդն արդեն վաճառվել է մի կտոր հացի համար, այս երկու կանանցից, եթե նրանք կանգնեին տիրոջ դատաստանին, երկրորդը՝ անարգանքի ենթարկված այս կինը, թերևս առաջինից ավելի լավ ու մաքուր լիներ:

► Թույլերը միշտ հատուցում են ուժեղների միջև եղած գժտությունների համար:

► Եթե մարդը իր գործով չի զբաղվում, չի կարողանում գնահատել ճակատագրի բարեհաճ շնորհները, ապա այդ մարդն անպայման կաղքատանա, կսննկանա:

► Լավ ախորժակ ունեցող մարդը մի բան է, սարսափելի քաղցած մարդը` բոլորովին ուրիշ:

► Տվեք ինձ գեթ մի նպատակ...կամ էլ մահ տվեք ինձ...

► Օ, եթե գոյություն ունենար դատարան, որ կարող լիներ կարդալու մարդու հոգին, դեռևս հայտնի չէ, թե մեզնից ով կարդարացվի` ես, թե նրանք, որ ինձ դատում են:

► -Կանա՜յք: Մե՜ծ բան է: Ես արդեն սիրահարվել եմ, սպասեցեք, քանի՞ անգամ…չորս…վեց…յոթ, այո, յոթ անգամ: Դա հսկայական ժամանակ է խլում և չափազանց հուսահատական մտքերի է հանգեցնում: Հիմար բան է սեր ասածը: Ծանոթանում ես, սիրահարվում, տառապում…Հետո ձանձրանում ես կամ քեզ են լքում… Այո, երկու անգամ ինքս եմ ձանձրացել, հինգ անգամ ինձ լքել են: Հետո հանդիպում ես ուրիշ կնոջ, ավելի կատարյալ, և նա էլ նույն բանն է անում, ինչ պակաս կատարյալները…Ա՜յ թե ստոր գազաններ են այդ կնիկները: Նրանք մեզ մատների վրա խաղացնում են, թեև իրենց սահմանափակ պստլիկ խելքով ընդունակ չեն նույնիսկ մեզ հասկանալու: Ճիշտ է, վագրն էլ է մարդուն խաղացնում… Ստոր և հրաշալի արարածներ են…Լավ, աստված դրանց հետ: Մինչդեռ եթե որևէ գաղափար է մարդուն տիրում, դա արդեն նրան երբեք չի լքի և չի դավաճանի…

► - Արդարացին այն է, որ ուժեղները շատանում են և ամրանում, իսկ թույլերը կործանվում են: Այլապես աշխարհը կդառնար հաշմանդամների տուն, իսկ դա հենց անարդարացի կլիներ:

► Լինում են կանայք, ինչպես, ի դեպ, և տղամարդիկ, հոգեկան թերությամբ մարդիկ, որ ընդունակ չեն ոչինչ սիրելու, սեփական վաղանցի քմահաճույքներից բացի. դա նույնպիսի թերություն է, ինչպես խլությունը, կուրությունը կամ պարալիզը, միայն պակաս ակնհայտ:

► Եթե սերը չափվում է տառապանքի ուժով, ուրեմն, աշխարհում, իմ սիրուց ուժեղ սեր չի եղել:

► Որքան երջանիկ են նրանք, ում միայն քաղցն է մատնում ապատիայի և միայն ցուրտն է ստիպում տառապել: Եվ որքան հեշտ է նրանց երջանկացնել:

► Ավելի հեշտ է գրպանից 1000 ռուբլի դեն նետել, քան սրտից մի սեռ, մանավանդ, եթե այդ կապվածությունն արդեն արմատներ է գցել:

► Ամենասարսափելին միայնությունն է, ոչ թե այն, որ շրջապատում է մարդուն, այլ ներքին դատարկությունը:

► Հաճախ բավական է աննշան մի առիթ, որպեսզի հին, վաղուց հայտնի բաները հանկարծ ձեզ ներկայանան բոլորովին այլ լույսի տակ:

► Ամուսնացնելու օրիորդը պետք է ունենա ամենաքիչը մի տասը երկրպագու և գայթակղի նրանց բոլորին, որպեսզի...ծախվի նրան, ով ամենից շատ կտա:

► Tempora mutantur, et nos mutamur in illis...(լատ.) Փոխվում են ժամանակները և մենք փոխվում ենք ժամանակների հետ:

► - Իսկ միթե հիմա պատրեազմ չէ…փոխվել է միայն զենքը, գերանդու կամ յաթաղանի փոխարեն կռվում են ռուբլիներով:

► Հասարակությունը նման է եռացող ջրի. ով երեկ հատակում էր, այսօր կարող է վեր թռնել...

► Ես նույնիսկ չէի պատկերացնում, թե որքան խոր անդունդ ենք մենք գլորվում, մինչև չտեսա այդ անդունդի հատակը:

► Երկու դժբախտ արարածներ. մեկը փնտրում է սեր և ընտանիք, մյուսը թերևս պայքարում է կարիքի դեմ ու տառապում հոգատար խնամակալ չունենալուց: Նրանցից յուրաքանչյուրը մյուսի մեջ կարող էր գտնել այն, ինչ որոնում է, սակայն նրանց վիճակված չէր հանդիպել...

Հ.Գ. Եթե դուք ունեք մեջբերումներ` դուրս բերված այս գրքից, ապա կարող եք ուղարկել մեզ հետադարձ կապով: