Գրիգոր Գուրզադյան «Մի կում ջուր»
2014-03-15 4978
► Հանճարների դարն ապրած ժողովուրդը կամ ազգը հետագայում կարող է հայտնվել և որպես կանոն միշտ հայտնվում է բոլոր չափանիշներով, ինտելեկտով առաջին հերթին, շատ ցածր մակարդակում: Մակարդակ կամ վիճակ հեռավոր չափով, իսկ ավելի հաճախ ոչնչով չհիշեցնող այդ ժողովրդի հեռավոր անցյալում, նրա ոսկեդարում ապրած քաղաքականությունը: Դրա ճչացող օրինակը կարող է հանդիսանալ այսօրվա Եգիպտոսը, տարածքը կա, երկիրը կա, բայց դա փարավոնների էպոխայի Եգիպտոսը չէ արդեն, չկա այն հեռավոր ժամանակների ժողովուրդը՝ ղպտիները, դա արաբական երկիր է՝ փարավոնների էպոխայի: Եգիպտոսի հետ բացարձակապես ոչինչ ընդհանուր չունեցող երկրորդ օրինակը կարող է լինել այսօրվա Հունաստանը, երկիրը կա՝ Հունաստան, ժողովուրդը նույնպես՝ հույներ են, բայց ոչ այսօրվա երկիրը և ոչ էլ հատկապես ժողովուրդը չունի ոչինչ ընդհանուր հելլենական Հունաստանի կուլտուրայի և մտածողության հետ: Երբեմնի հելլենական Հունաստանը՝ այսօրվա քաղաքակրթության օրրանը, հիմա իր ամեն ինչով դարձել է Եվրոպայի ամենաաննկատ երկրներից մեկը:
► Ի՜նչ հեշտությամբ են պետական գործիչները դառնում դավաճաններ իրենց երկրի, իրենց ժողովրդի...Հանճարի դեպքում դա հնարավոր բան չէ, հանճարը չի պատկերացնում իրենց առանց իր երկրի, առանց իր ժողովրդի...
► Բայց պիտի ընդունել նաև, որ գեղեցկության կամ տգեղության ըմբռնումը կարող է լինել խիստ սուբյեկտիվ: Եղել է, որ հանդիպել եմ շատ խելացի կնոջ ու փնտրել նրա հետ հանդիպելու, զրուցելու առիթներ և ուրիշներից եմ իմացել, որ այդ կինը գեղեցիկ չէ, պարզապես տգեղ է, իսկ ես չեմ նկատել դա... Թեպետ, ի՞նչ մեղքս թաքցնեմ, գեղեցկությունից խելքս մի քիչ հասնում է...Հանդիպել եմ և ջահել, բոլոր չափանիշներով գեղեցիկ, պարզապես խելքահան անող չքնաղ աղջկա, բայց հենց որ նա սկսեց խոսել, ոտքերս թուլացան...
► Քաղաքակրթության զարգացման հետ խամրում է մարդու հոգին...
► XX դարը եղավ գագաթնակետը գիտության զարգացման և ընդհանուր պրոգրեսի: Շնորհիվ մարդու այդ հատկության՝ որոշում կայացնելու: Բայց ահա պարադոքսը՝ այդ նույն հատկությունը դարձրեց քսաներորդ դարը ամենաարյունալի դարաշրջանը մարդկության երեք հազար տարվա պատմության...
► Մարդու բուն էությունը չի բացահայտված դեռ...Մարդուն ազնվացնելու կերպը չի գտնված դեռ: Իսկ հնարավո՞ր է դա՝ այդ ազնվացումը: Մարդու գենային այսօրվա կառուցվածքով՝ վճռականորեն ոչ:
► Ինչպիսի՛ ակնածանքով եմ ես նայում կովի... թրիքին... Այո, այո, կովի թրիքին, այդ խաղաղ, անվրդով ու խիստ պետքական անասունի թրիքին: Այդ թրիքն է դարեր, դարեր ապրեցրել մեր այս քարքարոտ երկրի գյուղացուն, այո՛, թրիքի, չորացած թրիքի կրակով են մեր մամիկները օրնիբուն, ամեն առավոտ ու ամեն իրիկուն պղնձե ղազանի մեջ, ափի մեծության փայտե շերեփը ձեռքին, եփել թանովը՝ կորկոտի խոշոր հատիկները մեջը եռացող թանի մեջ թափով վեր վար նետվող... Թանովը՝ ուրցով, անանուխով համեմված, լեռներից, սարալանջերից հավաքած տեսակ-տեսակ խոտերի, ծաղիկների բուրմունքով թանձրացած... Հետո այդ նույն շերեփով տատիկը հերթով լցնում է թանովը կավե խոր պնակների մեջ մինչև բերանը, բոլորին՝ մեծ ու փոքր՝ հավասար, մինչև բերանը... Հետո սկսվում է չրթչրթոցը, սկսում են չոր լավաշ բրդել թա-նովի մեջ, մինչև բերանը, գդալը այլևս չմտնելու աստիճան... Չուտել չկա, չեմուչում չկա... Ուտում են բոլորը, օրը երեք անգամ... Մեծ ու փոքր...
► Թոնիրը՝ մեր ատոմային ռեակտորը...Հիմա պարզ է, թե ինչ է աթարը. աթարը թոնիր է, աթարը լավաշ է... Հայ կնոջ ձեռքերն են... Հայտնագործություններ դարեր, դարեր մեր ժողովրդին ապրեցնող...
► Աթար, թոնիր, լավաշ... Երեք հանճարեղ հայտնագործություններ...Հիմա լավաշը մեքենան է թխում...Խմորը հունցում է, գնդեր սարքում մեքենան... Կրակ չկա, ծուխ չկա, շիկացած էլեկտրական սպիրալներ են միայն՝ խիստ վանող տեսքով... Այս ծայրից մտնում է խմորը, այն ծայրից դուրս է գալիս լավաշը... Լավաշ՝ ինչքան անտեսք, նույնքան անհամ... Այդ խմորին ու այդ լավաշի թերթերին կնոջ ձեռք չի դիպել, այդ լավաշը չունի կնոջ ձեռքի բուրմունքը... Ու քաղցր ժպիտը հացթուխի...
Հ.Գ. Եթե դուք ունեք մեջբերումներ` դուրս բերված այս գրքից, ապա կարող եք ուղարկել մեզ հետադարձ կապով:
Դիտեք ավելին Մեջբերումներ Գրքերից բաժնում
մեկնաբանություններ