Ի՞նչը ոգեշնչեց Ջորջ Օրուելին գրել «1984»-ը
2022-06-18 910
20-րդ դարի գրողների մեծամասնությունը սովորություն ունեին նամակներ գրելու։ Երբեմն նրանց նամակագրությունը ձևավորում և արտացոլում էր նրանց ստեղծագործությունները:
Ջորջ Օրուելը նույնպես բացառություն չէր։ 2013 թվականին համացանցում հայտնվեց Օրուելի նամակներից մեկը, որը գրվել էր դեռևս 1944 թվականին, որի մեջ վերջինս սաղմնավորում է իր ամենահայտնի «1984» վեպը։
«Հիտլերը միանշանակ շուտով կանհետանա, սակայն (ա) Ստալինի, (բ) Անգլո-Ամերիկյան միլիոնատերերի և (գ) Շառլ դը Գոլի տիպի ամեն տեսակի չնչին ֆյուրերների ամրապնդման գնով: Բոլոր ազգային շարժումները, անգամ նրանք, որոնք ծագում են որպես Գերմանական գերիշխանության դեմ դիմադրություն, ոչ ժողովրդավարական են և միավորվում են որևէ գերմարդ ֆյուրերի շուրջ (Հիտլեր, Ստալին, Սալազար, Ֆրանկո, Գանդի, դե Վալերա և այլն) և որդեգրում են այն քաղաքականությունը, ըստ որի նպատակը արդարացնում է միջոցները:
Ամենուրեք համաշխարհային շարժումներն ուղղված են կենտրոնացված տնտեսության համար, ինչը տնտեսական առումով կարող է կիրառելի լինել, սակայն դրանք ժողովրդավարական չեն և կաստայական համակարգի առաջացման միտում ունեն:
Այս ամենը ուղեկցվում է զգացմունքային ազգայնականության սարսափներով և օբյեկտիվ ճշմարտության գոյության նկատմամբ թերահավատությամբ, քանի որ բոլոր փաստերը պետք է համապատասխանեն ինչ-որ անսխալական ֆյուրերի խոսքերին և մարգարեություններին:
Հիտլերը կարող է ասել, որ հրեաներն են սկսել պատերազմը, և եթե նա ողջ մնա, դա կդառնա պաշտոնական պատմության մի մասը: Եթե իմ պատկերացրած աշխարհը իրական դառնա, այսինքն իրար նվաճելու անընդունակ 2 կամ 3 գերտերությունների մի աշխարհ լինի, ապա, եթե ֆյուրերը ցանկանա, երկու անգամ երկուսը կարող է հավասար լինել հինգի:
Կարծում եմ, որ անգլիական հասարակությունը դեռ տոտալիտար չի դարձել և դա հուսադրող նշան է: Ես հավատում եմ, որ անգլիացիները ընդունակ են կենտրոնացնել իրենց տնտեսությունը առանց ազատությունը վերացնելու, սական լավ նշանների հետ մեկտեղ վատերն էլ կան, օրինակ, ժողովրդավարության անկումը: Գիտե՞ս, որ Անգլիայում 26 տարեկանից ցածր քաղաքացին քվեարկելու իրավունք չունի, ինպես նաև այդ տարիքի մարդկանց մեծամասնությանը չեն հետաքրքրում ընտրությունները: Բացի այդ, մտավորական շերտն ավելի տոտալիտար աշխարհայացք ունի և թեպետ ընդդիմացել է Հիտլերին, դա արել է Ստալինին ընդունելու գնով:
Նրանց մեծամասնությունը պատրաստ է բռնատիրական կարգերին, լրտեսությանը, գաղտնի հետախուզումներին, պատմության համակարգված կեղծմանն այնքան ժամանակն քանի դեռ համակարգն իրենց կողմից է:
Իրականում այն տարածված արտահայտությունը, ըստ որի Անգլիայում ֆաշիստական շարժում չկա, ընդամենը նշանակում է, որ երիտասարդներն այս պահին ուրիշ տեղ են փնտրում իրենց ֆյուրերին: Չենք կարող վստահ լինել, որ սա չի փոխվի, կամ որ 10 տարի անց սովորական ժողովուրդն էլ չի սկսի ներկայիս մտավորական շերտի նման մտածել:
Դու նաև ինձ հարցնում էիր, թե ինչու եմ ես պատերազմի կողմնակից, եթե համաշխարհային շարժումները Ֆաշիզմին են հակված: Դա պարզապես չարյաց փոքրագույնի ընտրության հարց է և կարծում եմ, որ ամեն պատերազմի հիմքում դա է ընկած: Պատերազմից առաջ և հետո էլ ես միշտ մտածել եմ, որ մեր դրդապատճառներն ավելի լավն են, սակայն մենք պետք է շարունակենք դրանք ավելի լավը դարձնելը, ինչի համար անհրաժեշտ է մշտական քննադատությունը:
Հարգանքով Ձեր՝
Գեո Օրուել»
Երեք տարի անց Օրուելը կգրի «1984»-ը: Դրանից երկու տարի անց այն կհրատարակվի և կարժանանա սերունդների հարգանքին և հիացմունքին:
© Նյութի հեղինակ՝ Սեդա Գրիգորյան
Դիտեք ավելին Հետաքրքրի մասին բաժնում
մեկնաբանություններ