Կամյու. Նամակ ուսուցչին

1957 թվականին Կամյուն 44 տարեկան էր, երբ ստացավ Նոբելյան մրցանակ Գրականության ոլորտում։ Նա երկրորդ ամենաերիտասարդ մրցանակակիրն էր պատմության մեջ:

Կարճ ժամանակ անց Կամյուն նամակ է գրում իր նախկին ուսուցչին՝ Ժերմենին․

«Նոյեմբերի 19, 1957թ. 

Հարգելի պարոն Ժերմեն,

Ձեզ հետ անկեղծորեն զրուցելուց առաջ որոշեցի սպասել մինչև այս խառնաշփոթը շուրջս մի փոքր հանդարտվի: Ինձ չափազանց մեծ պատիվ են շնորհել, որը ես ո՛չ փնտրել եմ, ո՛չ էլ հետապնդել: Երբ ես լսեցի այս նորությունը, առաջինը մորս մասին մտածեցի, հետո՝ Ձեր: Առանց Ձեզ, առանց իմ պես փոքր աղքատ երեխայի նկատմամբ Ձեր ցուցաբերած հոգատար վերաբերմունքի, առանց Ձեր ծառայած օրինակի և ուսուցման՝ այս ամենը կարող էր և չլինել:

Նման պատիվը ինձ համար այնքան էլ նշանակալի չէ, բայց այն առնվազն լավ առիթ է Ձեզ ասելու, թե ինչպիսի դեր եք Դուք ունեցել և դեռ ունեք իմ կյանքում։ Վստահեցնում եմ, որ Ձեր մեծահոգի սրտով արված ջանքերը և աշխատանքը դեռ վառ է Ձեր փոքրիկ աշակերտներից մեկի սրտում, ով, չնայած անցած տարիների, երբեք չի դադարել Ձեզ երախտապարտ լինել:

Ալբեր Կամյու»

Ուսուցիչը պատասխան նամակ է գրում Կամյուին․

«Իմ սիրելի զավակ,

Չգիտեմ անգամ ինչպես նկարագրեմ իմ երջանկությունը կամ ինչպես քեզ շնորհակալություն հայտնեմ այս նամակի համար: Եթե հնարավոր լիներ, ես ամուր կգրկեի քեզ։ Չնայած դու արդեն մեծ տղա ես դարձել՝ ընդմիշտ կմնաս «իմ փոքրիկ Կամյուն»:

Ո՞վ է Կամյուն։ Իմ մոտ այնպիսի տպավորություն է, որ այն մարդիկ, ովքեր փորձում են ըմբռնել քո բնույթը՝ չեն հաջողում: Դու միշտ էլ բնազդային զսպվածություն ես ցուցաբերել քո էությունը և զգացմունքները բացահայտելու հարցում: Եվ դա քեզ մոտ ավելի լավ է ստացվում քո պարզության և անմիջականության շնորհիվ։ Ավելին, դու բարի ես։ Այսպիսին էին դասապրոցեսի ժամանակ կազմված իմ պատկերացումները քո մասին։ Իր աշխատանքը բարեխղճորեն կատարող մանկավարժը իր աշակերտներին, իր երեխաներին ճանաչելու ոչ մի հնարավորություն բաց չի թողնում և այդպիսիք շատ հաճախ են տեղի ունենում: Մի պատասխանը, ժեստը, դիրքորոշումը շատ բաներ կարող են երևան հանել։ Այդ իսկ պատճառով ես կարծում եմ, որ գիտեի թե ինչ լավ երեխա էիր դու։ Շատ հաճախ երեխայի ներսում պարփակված է ապագա մեծահասակի ձևավորման սերմը: Դու հաճույքով էիր դպրոց հաճախում, դա ակնհայտ էր: Դու լավատես էիր և քեզ նայելով ես անգամ չէի էլ կասկածում, թե ինչպիսի պայմաններում էր ապրում քո ընտանիքը։ Ես միայն կասկածեցի այն ժամանակ, երբ մայրիկդ ինձ այցելեց, որպեսզի քննարկի քո կրթաթոշակի թեկնածուների շարքում ընդգրկված լինելու հարցը: Մինչ այդ թվում էր, թե դու նույն կարգավիճակում էիր՝ ինչ և քո դասընկներները: Դու միշտ ունեիր այն, ինչ քեզ անհրաժեշտ էր: Եղբորդ նման դու էլ էիր պատշաճ հագնված: Կարծում եմ, որ դա մայրիկիդ համար լավագույն գովասանքն է:

Շատ ուրախ եմ լսել, որ քո հռչակը քեզ չի գոռոզացրել: Դու նույն Կամյուն ես մնացել. բրավո: 

Հետաքրքրությամբ հետևել եմ քո ադապտացված և բեմադրած «Դևեր» պիեսի բազմաթիվ շրջադարձներին։ Ես քեզ շատ եմ սիրում և միայն նորանոր հաջողություններ եմ մաղթում. դու արժանի ես: Իմացիր, որ անգամ երբ ես չեմ գրում, ես հաճախ մտածում եմ բոլորիդ մասին:

Մադամ Ժերմենն ու ես չորսիդ էլ ջերմորեն գրկում ենք։

Սիրով քո՝ 

Լուի Ժերմեն»