Նարե Վարուժանի, Բանաստեղծություններ

***

Դու իմ հականիշը եղար ամեն անգամ.

Չհամընկան մեր ժամանակները երբեք.

Իմ օրերը քեզնով վառվեցին ու հանգան,

Քո նորերը եկան ու հեռացան մեկ-մեկ։

Ես`վերջակետից ձախ, դու` նրանից հետո,

Չհատվեցին մեր հնչերանգները թերի,

Օժանդակ բայի պես մեկ առաջ, մեկ էլ ետ,

Դու` անցյալ կատարյալ, ես` ներկա, բայց թերի...

Դու իմ հականիշը եղար, եղար ուրիշ,

Չունեցանք միևնույն իմաստը մենք երբեք,

Բայց ի՞նչ, որ կյանքում լինենք թեկուզ հականիշ.

Մի՞թե սառած մատներին կրակ չէ հենց պետք։

***

Ձեռքերիս թափված տաք սուրճի նման

Դու և՛ ափսոս ես, և՛ վրիժառու,

Իսկ ինձ մնում է լվացվել միայն,

Քեզ և՛ օրհնելով, և՛ անիծելով...

Հետո մի կարմիր մրմուռ կմնա,

Որպես կնիքը այն համեղ սուրճի,

Որի միայն բույրը հասավ դեմքիս,

Իսկ համը մնաց ձեռքերիս վրա...

Դու այդպես ես, նման թափված սուրճի,

Թերևս սրճամոլը հասկանա.

Ինչքան էլ ցավոտ է վառած ձեռքը,

Թաքուն ափսոսում ես սուրճն ավելի...

***

Արի անկեղծ լինենք.

Գիշերն ու ցերեկը չեն հանդիպում երբեք,

Ինչպես չեն հատվում երկու զուգահեռները,

Ու չի հասնում ծովը երբեք երկնքին։

Ինչպե՞ս եղավ, որ մենք գիշեր ու ցերեկ չենք,

Բայց չենք հանդիպում, Զուգահեռ ուղիղներ չենք,

Բայց չենք հատվում, Ծով ու երկինք չենք,

Բայց չեն խառնվում մեր հոգու կապույտները...

Եթե դու կրակ ես Ես կուզեի ծուխ լինել,

Եթե դու գիշեր ես, Ես կուզեի մութ լինել,

Եթե դու ձմեռ ես, Ես կուզեի ձյուն լինել,

Եթե դու սուտ ես այս կյանքում,

Ես կուզեի անգամ այդ սուտը լինել,

Միայն լինեինք անբաժան ու կապված,

Լինեինք միասին ու ուժեղ,

Լինեինք ոչ թե զուգահեռներ,

Այլ միշտ միևնույն կետից դուրս ելնող,

Միշտ միևնույն գծով քայլող

Ու միշտ նույն կետում հատվող

Ինչ-որ մի պատկեր,

Որ գուցե անգամ գոյություն չունի։

Իսկ թե գոյություն չունի,

Թող խախտվեն բոլոր թեորեմները

Ու այսուհետ թող հատվեն բոլոր,

Բոլո՜ր զուգահեռները,

Իրար սրտից կապույտ խմեն ծովերն ու երկինքները բոլոր,

Ու հանդիպեն ցերեկն ու գիշերը,

Թեկուզ վերջալույսին...

Այնժամ ես կուզեմ անգամ

Աղոտ վերջալույսը լինել քո կյանքի այգաբացի...

***

Երբ մի օր մենակ,

Աշխարհից թաքուն

Արտասվես անքուն,

Հիշի՛ր, որ ես կամ։

Երբ մի օր անձայն,

Ամենքից հոգնած

Դառնանաս հանկարծ,

Հիշի՛ր, որ ես կամ։

Երբ մի օր արբած,

Կարոտով կրկին

Երազես մեկին,

Հիշի՛ր, որ ես կամ։

Երբ մի օր ցավով

Մեր անցած ուղին

Ավանդես հողին,

Հիշի՛ր, որ ես կամ։

***

Երբ անծանոթ լինենք, լինենք օտար,

Ու հանդիպենք մի օր պատահական,

Դու պատմիր, թե աշխարհում ինչ գտար,

Ինձնից հետո ինչ էր քո ապագան։

Տարիներ հետո կանգնենք դեմ դիմաց,

Ու հարցիս ի պատասխան դու լռես,

Ափսոսանքով նայես դեմքին իմ թաց.

Ոչի՜նչ է գտածդ, դու էլ գիտես...

Այդժամ գուցե կեղծ ժպիտով ժպտամ,

Աչքերիդ նայեմ հաղթողի դեմքով,

Մի վերջին անգամ լռեմ ու գնամ

Տարիների քո «գտածի» հետքով...

***

Մի անփույթ վայրկյանի Վեճի բոցում տաքացած`

Առագաստը մեր նավի Մենք պոկեցինք բարկացած։

Մի կապույտ օվկիանի Լաջվարդ ծոցում թողնված`

Դեռ լողում է մեր նավի Վերջին բեկորն օրհնված։

***

Դու նրա՛ հետ կընթրես այսօր,

Կնայի նա քեզ հարազատի պես,

Բաժակդ կլցնես մտամոլոր,

Կխմի քեզ գինին հաղթածի պես։

Դու նրա հետ կընթրես այսօր,

Կժպտա նա քեզ համերաշխ ու լուռ,

Կմթնես հանկարծ կենացի պահին,

Մոլորված բառերդ կտրտմեն լուռ։

Բայց թող չդողա բաժակը ձեռքիդ,

Ես գիտեմ, թե որքան շիտակ ես դու,

Եվ կարեկցում եմ այնպես ես նրան,

Որ իր կողքին այդքան մենակ ես դու...

Ձեր ընթրիքի ժամանակ Երջանիկ չէ և գինին,

Որ դատարկվում է ափսոսանքով,

Առանց սիրո, լոկ տառապանքով,

Դատարկվում է ներկան խմելու համար,

Սակայն կուլ է գնում անցյալի համով...

Ես գիտեմ, թե որքան ես ափսոսում

Մեր կուլ գնացած անցյալի համար,

Բայց որքան էլ թունդ է գինին,

Դու Նրա՜ հետ կընթրես այսօր...

Հեղինակ՝ © Նարե Վարուժանի