Սալման Ռուշդի «Կեսգիշերի զավակները»

► Ասու՛մ եմ ձեզ, այս ամենը պետք է օտար լինի ձեզ համար, անիրական, բայց սա նոր վայր է, տիկիննե՛ր, մարդի՛կ, և ոչ մի նոր վայր իրական չէ, քանի դեռ այնտեղ ծնունդ չի եղել: Առաջին ծնունդը կստիպի, որ սա ձեր տունը դառնա:

► Ահա թե ինչ էր կատարվում, երբ տասը տարեկան էի. շուրջս միայն անախորժություններ էին, գլխումս՝ միմիայն հրաշալիքներ...

► Կյանքիդ համար կարևոր նշանակություն ունեցող իրադարձությունները միշտ քո բացակայությամբ են տեղի ունենում:

► Աշխարհը լի է սիրո պատմություններով, և բոլոր սիրահարներն, ինչ-որ իմաստով, նախորդների ավատարներն են:

► Ողջերի համա՛ր սգա, մեռյալներն իրենց անուշաբույր պարտեզն ունեն:

► Իրականությունը ոչ միշտ է համընկնում ճշմարտության հետ:

► Ցանկացած պատերազմում ռազմադաշտն ավելի մեծ վնասներ է կրում, քան բանակներից յուրաքանչյուրը:

► Մարդիկ կատուների նման են, նրանց ոչինչ չես սովորեցնի:

► Եվ տուն վերադառնալով՝ պապս արդեն աշխարհ տեսած աչքերով նայեց շուրջը։ Եվ չնկատեց հսկա ատամներով շրջանակված փոքրիկ դաշտավայրի գեղեցկությունը, և թվաց, որ այն նեղ էր, հորիզոնը՝ մոտ, և նա տխրեց, որ այժմ կատարյալ աքսորում էր հայտնվել։ Նաև անբացատրելիորեն զգում էր՝ հարազատ վայրը վրդովված է, որ ինքը վերադարձել է ուսյալ՝ լսափողակը գրկին ։

► Քանի՜– քանի իրեր, մարդիկ, հասկացություններ ենք աշխարհ բերում մեզ հետ, քանի՜– քանի հնարավորություններ, նաև դրանց սահմանափակումները։

► Մեն–մի կյանք հասկանալու համար անհրաժեշտ է ամբողջ աշխարհը կլլել։  

► Քաղաքի աչքերի անկյուններում նոր առասպել է շողշողում:

► Բոմբեյում օգոստոսը տոնական է` Կրիշնայի ծննդյան և Կոկոսի օրվա ամիսն է, իսկ այս տարի (գալստյանը մնաց տասնչորս ժամ, տասներեք, տասներկու) օրացույցում հավելյալ տոն կլինի, կնշվի նոր առասպելը, որովհետև ազգը, որ երբևէ գոյություն չի ունեցել, ուր որ է ազատություն ձեռք կբերի և մեզ ասես պարսատիկով կնետի մի աշխարհ, որը թեև հինգ հազար տարվա պատմություն ունի, շախմատ է հորինել և առևտուր է արել Եգիպտոսի միջին թագավորության հետ, միևնույնն է, երևակայական է, մեզ կնետի առասպելական մի երկիր, որ երբեք գոյություն չէր ունենա, եթե չլինեին բացառիկ միասնական կամքի ջանքերը, չլիներ երազանքը, այն երազը, որ բոլորս համաձայնվեցինք տեսնել, զանգվածային երևակայություն էր, որ այս կամ այն չափով համակել էր բենգալացիներին ու փենջաբցիներին, մադրասցիներին ու ջաթերին և անվերջ սրբագործման ու նորացման կարիք ուներ, որ հնարավոր էր միայն արյունալի ծեսերի միջոցով։ Հնդկաստանը նոր առասպել է, համատեղ երևակայություն, որտեղ ամեն բան հնարավոր է, հեքիաթ, որի հետ կարող են մրցել լոկ երկու ավելի հզոր առասպելները՝ փողն ու Աստվածը։

► Մեն–մի սխալն արժեզրկո՞ւմ է ամբողջ հյուսվածքը ։ Իմաստավորման հուսահատ պահանջիս հարցում այնքան հեռու եմ գնացել, որ պատրաստ եմ խեղաթյուրելո՞ւ ամեն բան և վերաշարադրելու իմ ժամանակի ամբողջ պատմությունը, ինչ է թե սեփական անձս իրադարձությունների կենտրոնում տեղադրեմ ։

► Ահա թե ինչն է լավ աճում շոգ վայրում. երևակայությունը, անխոհեմությունը, կիրքը ։

► Իրականությունը կարող է փոխաբերական բովանդակություն ունենալ, բայց դրա հետևանքով պակաս իրական չի դառնում։

► Ընդամենը անհատի արժևորում։ Սոսկ մարդկայնության հնարավորություն։ Այսօր մարդիկ նույնպես իրեր են, պարզապես այլ տեսակի:

► Բարձրացի՛ր սանդուղքով (կամ նույնիսկ աստիճաններով) և կտեսնես, որ վերևում օձ է սպասում քեզ։

► Այն երկրում, որտեղ ճշմարտությունը հրահանգավորվում է վերևից, իրականությունն ամենաուղղակի իմաստով դադարում է գոյություն ունենալուց, ուստի ամեն բան հնարավոր է դառնում, բացի այն բանից, ինչ մեր գլուխներն են լցնում, և գուցե հենց դա էր հնդկական մանկությանս ու պակիստանյան պատանեկությանս տարբերությունը, առաջին դեպքում ինձ պաշարում էր այլընտրանքային իրականությունների անհամար բազմությունը, իսկ երկրորդ դեպքում ինձ քշում էր հոսանքը, մոլորվել էի կեղծիքի, անիրականի և ստախոսության նույնչափ անհամար բազմության մեջ։

► Քաղաքի նրբաճաշակ, կոսմոպոլիտ երիտասարդությունը երկու խնդիր ուներ. ինչպե՞ս ոգելից խմիչք օգտագործել այն նահանգում, որտեղ դա արգելված էր, և ինչպե՞ս սիրահետել աղջիկներին Արևմուտքի լավագույն ավանդույթներով և գիշերային խնջույքների տանել, բայց միաժամանակ լիովին գաղտնի պահել այդ փաստը՝ ամաչելով զուտ արևելյան խայտառակությունից ։

► Իսկական արվեստն այն է, որ համի չա՛փը փոխես, ո՛չ թե տեսակը, և ամենից առավել (իմ երեսուն ապակե անոթներում) ձև և տեսք, այսինքն՝ իմաստ հաղորդես ։ (Արդեն ասել եմ, թե որքա՜ն եմ վախենում անիմաստությունից) ։

Հ.Գ. Եթե դուք ունեք մեջբերումներ` դուրս բերված այս գրքից, ապա կարող եք ուղարկել մեզ հետադարձ կապով: