Թեոդոր Դրայզեր «Հանճարը»

► «Յուջին Վիտլա, խոստանու՞մ ես աղջկան դարձնել քո օրինավոր կինը և ապրել նրա հետ Աստծո օրենքով սահմանված ամուսնական սուրբ կյանքով: Խոստանու՞մ ես սիրել նրան, պատվել, պահել-պաշտպանել հիվանդության ժամանակ և առողջ վիճակում և հրաժարվելով բոլոր մյուս կանանցից, հավատարիմ լինել միայն նրան՝ մինչև մահ»: «Այո, խոստանում եմ»:

► Յուջին սքանչանում էր աղջիկներով, գժվում էր նրանց համար, բայց միայն իսկապես գեղեցիկների համար: իր դպրոցում միայն երկուսը կամ երեքը կային, որ հիշեցնում էին իր կարդացած բանաստեղծությունների մի քանի տողերը, ԲԱՅՑ ՉԵՐ ԿԱՐՈՂ ԱՌԱՆՑ ՇՓՈԹՎԵԼՈՒ ԽՈՍԵԼ ՆՐԱՆՑ ՀԵՏ: Նրանք գեղեցիկ էին, բայց այքնա՜ն հեռու իրենից: Նա նրանց զարդարում էր ավելի մեծ գեղեցկությամբ, քան իրականում ունեին. ԳԵՂԵՑԿՈՒԹՅՈՒՆԸ ԻՐ ՀՈԳՈՒ ՄԵՋ ԷՐ, ՄԻԱՅՆ ԹԵ ՉԳԻՏԵՐ ԱՅԴ: Հատկապես մի աղջիկ, որի վարսերը հասած եգիպտացորենի նման դեղին մեծ փնջերով տարածվել էին պարանոցի շուրջը, երբեք չէր հեռանում նրա մտքից: ՀԵՌՎԻՑ ՆԱ ԵՐԿՐՊԱԳՈՒՄ ԷՐ ԱՅԴ ԱՂՋԿԱՆ, ԻՍԿ ԱՂՋԻԿԸ ԲՈԼՈՐՈՎԻՆ ԱՆՏԵՂՅԱԿ ԷՐ: Նա չիմացավ, թե ինչպիսի լուրջ, սև, հրավառ աչքեր սևեռվում էին իր վրա, երբ ինքը չէր նայում այն կողմ: Նրա իմացությունը աղջիկների հարցում այնքան էլ մեծ չէր : ԿԱՆ ՄԱՆՐ ԲԱՆԵՐ, ՈՐ ՊԱՏԱՀՈՒՄ ԵՆ ՊԱՏԱՆԵԿԱՆ ՎԱՂ ՀԱՍԱԿՈՒՄ, ԱՂՋԻԿՆԵՐ, ՈՐՈՆՑ ԳՈՂՈՒՆԻ ՀԱՄԲՈՒՐՈՒՄ ԵՆՔ, ԿԱՄ ՈՐՈՆՔ ԳՈՂՈՒՆԻ ՀԱՄԲՈՒՐՈՒՄ ԵՆ ՄԵԶ. վերջինս պատահել էր և Յուջինի հետ: Նա առանձնապես չէր հետաքրքրվում որևէ աղջիկով: Տասնչորս տարեկան հասակում մի հավաքույթում մի փոքրիկ աղջիկ ընտրել էր նրան որպես ընկեր այդ երեկոյան համար, և «Փոստի գրասենյակ» խաղալիս, մութ սենյակում Յուջինը զգացել էր աղջկա գրկում լինելու և նրա շրթունքները իր շրթունքներին հպելու զարմանալի հաճույքը. բայց այնուհետև նման ոչ մի դեպք չէր պատահել: Այս մեկ փորձը ընդունելով հիմք, ՆԱ ԵՐԱԶԵԼ ԷՐ ՍԵՐ, բայց միշտ երկչոտ, զգույշ ու հեռվից: ՆԱ ՎԱԽԵՆՈՒՄ ԷՐ ԱՂՋԻԿՆԵՐԻՑ, ԵՎ ՆՐԱՆՔ ԷԼ, ՃԻՇՏՆ ԱՍԱԾ, ՎԱԽԵՆՈՒՄ ԷԻՆ ՆՐԱՆԻՑ: Նրանք չէին կարող իրեն հասկանալ...

► Յուջինի մեջ վառ էր երիտասարդական կրակը, որը այդ տարիքում չեր կարող հանգցնել ո՛չ ստամոքսի հիվանդությանը, ո՛չ էլ թոքերի թուլությունը: Նա երբեք չէր ուզում որևէ բան ասել, բայց նրա հոգում կար այրող հակադրություն այդ տափակաբանության դեմ. Դա լավայի մի փոս էր վերապահության խառնարանում, որը երբեմն ուղարկում էր իր չարագուշակ ծուխը որևէ մեկին, որ կարող էր մեկնաբանել նրա էությունը: Ո՛Չ ՀԱՅՐԸ, Ո՛Չ ԷԼ ՄԱՅՐԸ ՉԷԻՆ ՀԱՍԿԱՆՈՒՄ ՆՐԱՆ: ՆՐԱՆՑ ՀԱՄԱՐ ՆԱ ՅՈՒՐԱՀԱՏՈՒԿ ՄԻ ՏՂԱ ԷՐ, ԵՐԱԶԿՈՏ, ՀԻՎԱՆԴԱԳԻՆ, ԻՐ ՈՒՂԱԾԸ ՉԻՄԱՑՈՂ…

► Սահնակը զանգակների հնչյունի տակ շարունակեց իր պտույտը, հավաքելով մյուս հրավիրվածներին և, վերջապես, դուրս եկավ քաղաքից: Այն անցավ մութ անտառով, որը լռել էր ձյան տակ: Սպիտակ շրջանակներով փոքրիկ ագարակատները սեղմվել էին գետնին, պատուհաններից երևում էր տարտամ, ռոմանտիկ լույսը: Երկնքում երևում էին թափանցող անհամար աստղեր: ԱՅՍ ԱՄԲՈՂՋ ՏԵՍԱՐԱՆԸ ԽՈՐԱՊԵՍ ԱԶԴԵԼ ԷՐ ՅՈՒՋԻՆԻ ՎՐԱ. նա սիրահարվել էր,  և այստեղ՝ նրա կողքին, ստվերի մեջ դժգույն դեմքով նստած էր իր սիրած աղջիկը՝ Ստելլան: Նա կարող էր տեսնել և զգալ նրա այտերի քաղցրությունը, աչքերը, մազերի փափկությունը: Մյուսները խոսում, ծիծաղում, երգում էին, և այս խառնաշփոթության մեջ Յուջինը կարողացավ իր մի թևը սահեցնել Ստելլայի մեջքով, բռնել ձեռքը, նայել աչքերի մեջ, փորձելով գուշակել նրա միտքը: Իսկ Ստելլան, միշտ զուսպ ու վարանոտ նրա հանդեպ, լիակատար կերպով չէր զիջում նրան: Երեք-չորս անգամ Յուջինը գողունի համբուրեց նրա այտերը, ՄԻ ԱՆԳԱՄ ԷԼ ՇՐԹՈՒՆՔՆԵՐԸ: Մթության մեջ նա ուժով քաշեց նրան իր մոտ, շրթունքներին դրոշմելով այնպիսի երկար, զգայուն մի համբույր, որ Ստելլան վախեցավ:
-Ո՛չ, ո՛չ, -բողոքեց նա ջղայնացած,-չի կարելի…
Որոշ ժամանակ Յուջինը հանգիստ թողեց, զգալով, որ չափից ավելի է օգտվում հարմար մոմենտից: ԲԱՅՑ ԳԻՇԵՐՆ ԻՐ ԱՄԲՈՂՋ ԳԵՂԵՑԿՈՒԹՅԱՄԲ ԵՎ ՍՏԵԼԼԱՆ ԻՐ ՀՄԱՅՔՈՎ ԸՆԴՄԻՇՏ ՄՆԱՑԻՆ ԻՐ ՀԻՇՈՂՈՒԹՅԱՆ ՄԵՋ…

► Յուջինն այնպիսի տարիքի էր, որ ուզում էր իր զգացմունքները արտահայտել կրակոտ խոսքերով: Միաժամանակ նա այնպիսի տարիքում էր, ԵՐԲ ԱՄԱՉԿՈՏՈՒԹՅՈՒՆԸ ՆՐԱՆ ԾԱԾԿԱՄԻՏ ԷՐ ԴԱՐՁՐԵԼ, չնայած, որ սիրահարված էր և անչափ դյուրահույզ: Նա միայն կարող էր Ստելլային ասել այնպիսի բաներ, որ շատ հասարակ էին թվում իրեն, և իր զգացմունքներն արտահայտում էր հառաչանքներով, մինչդեռ Ստելլային ամենից շատ դուր էին գալիս այդ հասարակ բաները և ոչ հառաչանքները: Ստելլան նույնսիկ սկսում էր մտածել, որ Յուջինը մի քիչ տարօրինակ է, քանզի վերջինս չափից ավելի է լարում իրեն իր տրամադրությունների նկատմամբ: Այնուամենայնիվ, նա սիրում էր Յուջինին…

► Յուջինն արագորեն բռնեց Ստելլայի ձեռքերը: Այդ այնպես հանկարծակի կատարվեց, որ Ստելլան չկարողացավ ազատել իրեն, ուստի նայեց ուղիղ նրա աչքերին:
-Թո՛ղ, Յուջին, խնդրում եմ, թո՛ղ ձեռքերս:
Յուջինը ցնցեց գլուխը, աչքերը հառելով նրա վրա:
-Խնդրում եմ, բաց թող ձեռքերս,-շարունակցե նա,-թույլ մի տա քեզ այդպիսի բան: Չեմ ուզում:
-Ինչու՞:
-Որովհետև:
-Որովհետև ի՞նչ:
-Հենց այնպես, չեմ ուզում:
-Էլ չե՞ս սիրում ինձ, Ստելլա,-հարցրեց նա:
-Ո՛չ, չեմ սիրում... համենայն դեպս ոչ այդ ձևով...
-ԲԱՅՑ ՍԻՐՈՒՄ ԷԻՐ:
-ԻՆՁ ԹՎՈՒՄ ԷՐ, ԹԵ ՍԻՐՈՒՄ ԷԻ:
-Փոխե՞լ ես միտքդ:
-Այո, կարծում եմ որ փոխել եմ:
Յուջինը բաց թողեց նրա ձեռքերը և նայեց նրան սևեռուն, դրամատիկ հայացքով: Բայց նրա այդ դիրքը Ստելլային չհուզեց: Նրանք ետ դարձան դեպի այն փողոցը, որտեղ ապրում էր Ստելլան, և երբ հասան դռանը, Յուջինն ասաց.
-Լավ, ենթադրում եմ, որ այլևս միտք չունի քեզ տեսնելու գալ:
-Ավելի լավ կլինի, չգաս,-պարզորեն ասաց աղջիկը:
Յուջինը վերադարձավ տուն: Նա չափազանց մռայլվել էր: Իր մութ սենյակում նստած նա ողբում էր իր կորցրածը: Գուցե ինքը Ստելլայի համար այնքան էլ լավը չեր... չկարողացավ սիրել տալ իրեն...Ստելլան այլևս չկար իր համար, ԵՎ ՈՐՔԱՆ ԳԵՂԵՑԻԿ ԷՐ ՆԱ: Այլևս նա ԵՐԲԵՔ չէր խոսի իր հետ: Ինքը այլևս ՉԻ ԲՌՆԻ ՆՐԱ ՁԵՌՔԸ կամ ՀԱՄԲՈՒՐԻ ՆՐԱՆ: Վշտից նա սեմում էր ձեռքերը: Նա ուզում էր մենակ լինել, թախծել մենակության մեջ: Իր մաքուր սպիտակ բաձին ընկած նա երազում էր այն բոլոր բաները, որ կարող էին իրականանալ. համբույրներ, գգվանք, հազար ցնծություն...

► Տղամարդկանց մեծամասնությունը ներքնապես հպարտանում է կանանց հանդեպ իր տածած հաղթանակի, իր հաղթելու կարողության համար, և հրապուրելու, զվարճացնելու, տիրանալու ամեն մի վկայություն հանդիսանում է այնպիսի մի բան, որը նրանց մեջ զարգացնում է գերազանցություն ու ինքնաբավականության տրամադրություն, որը հաճախ բացակայում է այն տղամարդկանց մոտ, որոնք այդ ուղղությամբ այնքան էլ հաջողակ չեն: Այս Յուջինի առաջին հաղթանակն էր կանանց նկատմամբ և դա մեծ գոհունակություն էր պատճառել նրան: ՆԱ ԶԳԱՑԵԼ ԷՐ, ԹԵ ԻՆՉ Է ՆՇԱՆԱԿՈՒՄ ՏԻՐԵԼ ՄԻ ԿՆՈՋ: ԱՄԱՉԵԼՈՒ ՓՈԽԱՐԵՆ ՆԱ ԻՆՔՆԱՎՍՏԱՀ ԷՐ ԶԳՈՒՄ ԻՐԵՆ: Նա մտածում էր, թե Ալեքսանդրիայի ապուշ տղաներն ի՞նչ են հասկանում այն կյանքից, որը այժմ վարում է ինքը: ՈՉԻՆՉ: Այժմ նա Չիկագույումն է: Աշխարհն այստեղ տարբեր է: Նա այժմ իրեն տեսնում է որպես տղամարդ, ազատ, անկախ, ուրույն, և ուրիշները հետաքրքրվում են իրենով...

► Մի անգամ ցուցահանդեսի ժամանակ Յուջինը հանդիպել էր ռուս մեծ նկարիչ Վերեշչագինի պատերազմական նկարներին. ճակատամարտի տարերքի փառահեղ ըմբռնումը գերել էր նրան: Ի՜նչ հրաշալի գույներ, իրական կերպարներ, դրամատիկական հատկանիշներ, ուժի, վտանգի, սարսափի ու տառապանքի զգացում, որ երևում էր ամենուրեք և ցուցադրված՝ ամեն ինչում: Այդ մարդն ունեցել է առնականություն և խորաթափանցություն, զարմանալի երևակայություն ու բնավորություն: Յուջինը կանգնած՝ աչքերը հառել էր նկարներին, զարմացած մտածելով, թե ինչպես կարելի էր այդպիսի գործեր տալ: Այնուհետև Վերեշչագին անունը մի մեծ խթան էր դարձել իր համար: ԱՅԴՊԻՍԻ ՆԿԱՐԻՉ ՊԵՏՔ Է ԼԻՆԵԼ, ԵԹԵ ՄԵկն ԻՍԿԱՊԵՍ ՈՒԶՈՒՄ Է ՄԻ ԲԱՆ ԼԻՆԵԼ:

Հ.Գ. Սա ռուս մեծ նկարիչ Վերեշչագին Վասիլևիչի (1842 - 1904) նկարներից է: Իրոք որ Յուջինը զարմանալու տեղ ուներ ^_^

► Մի այլ ցուցահանդեսում Յուջինը տեսավ մի նկար, որը շոշափում էր նրա էության այլ լարերը: Դա մի մեծ, ջերմ ու նուրբ երանգներով կանացի մերկ մարմին էր, որ նկարել էր ֆրանսիացի Բուգրոն, որն իր ժամանակին մարդկանց ցնցել էր կանացի մերկ մարմինների իր համարձակ նկարներով: Նրա նկարած տիպարները սեթևեթ, փոքրիկ, վտիտ կանայք չէին՝ իլիկի պտտվող ուժի ու դյուրագրգռությամբ օժտված, այլ մարմնեղ, լրիվ աճած կանայք, որոնց վզի, թևերի, իրանի, կոնքի, ազդրերի ուրվագծերը բավական էին, ՈՐՊԵՍԶԻ ԵՐԻՏԱՍԱՐԴԻ ԱՐՅՈՒՆԸ ԵՌ ԳԱՐ: Ակներևաբար այս նկարիչը հասկանում էր և ուներ խանդավառություն, սեր դեպի ձևը, իղձերը, գեղեցկությունը: Նա նկարել էր ենթատեքստում զգալով հարսանեկան մահիճը, մայրությունը, կանացի փարթամությունը, աճող երեխաները, որոնց խնամում են բերկրանքով: Այս նկարչի նկարած կանայք կանգնած էին իրենց գեղեցկության ու ձգողականության մեծ ուժով, ցանկությունների մեղմ պատրանքը աչքերում, հյութալի շրթունքները բաժանված, այտերը շառագունած՝ առողջ արյունից: Յուջինը դեռ չէր տեսել այդպիսի կերպարանք ու դեմք: ԴԱ ԳԵՂԵՑԿՈՒԹՅԱՆ ԵՐԱԶՆ ԷՐ, ԻՐ ԻԴԵԱԼԸ, ՈՐ ԻՐԱկԱՆԱՑԵԼ ԷՐ ԿՅԱՆՔՈՒՄ: Նա ուսումնասիրեց դեմքն ու վիզը, թխագույն, զգայական մազերի քնքուշ զանգվածը գլխի հետևում, ծաղկանման շրթունքները և նուրբ այտերը: Նա սքանչացել էր տեսնելով կրծքերն ու փորը՝ ՄԱՅՐՈՒԹՅԱՆ ԱՅԴ ՆԱԽԱՊԱՅՄԱՆՆԵՐԸ, ՈՐ ԱՅՆՊԵՍ ՀՐԴԵՀՈՒՄ ԵՆ ՏՂԱՄԱՐԴԿԱՆՑ ՍՐՏԵՐԸ: Նա կարող էր ժամերով կանգնել այնտեղ՝ երազներով ու վայելքներով համակված: Բայց սպասավորը, որ նրան մենակ էր թողել այնտեղ, մի քանի րոպեից վերադարձավ:
-Ի՞նչ է սրա գինը,-հարցրեց Յուջինը:
-Տասը հազար դոլար,-պատասխանեց սպասավորը: Յուջինը ժպտաց հանդիսավոր ժպիտով:
-Սքանչելի բան է,-ասաց նա ու շուռ եկավ գնալու: Սպասավորը հանգցրեց լույսը:
Այս նկարը, նման Վերեշչագինի նկարների, խորը տպավորություն թողեց նրա վրա: Զարմանալիորեն նա չէր ցանկանում այդպիսի բան նկարել: Նա միայն հրճվում էր դրան նայելով: Այդ նկարը խոսում էր իր ներկա ժամանակի պատկերացրած իդեալական կնոջ մասին, ֆիզիկական գեղեցկության մասին, ԵՎ ՆԱ ԱՄԲՈՂՋ ՍՐՏՈՎ ՑԱՆԿԱՆՈՒՄ ԷՐ սրա նման մի արարած գտնել, որը իրեն ազնիվ տրամադրությամբ նայեր:

Հ.Գ. Սա ֆրանսիացի մեծ նկարիչ Ուիլյամ Բուգրոյի (1842 - 1904) նկարներից է. կոչվում է «Ալիք (1896 թ.)»

► Անջելայի հոգով անցնում էր տենչերի խորը մի հոսանք, որը երբեք գոհացում չէր գտնելու, ինչպես զգում էր նա: Ոչ ոք երբևէ չէր հասկանա իրեն, գոնե ոչ մեկն այն անձնավորություններից, որոնց կարող էր հանդիպել, բայց ինքն զգում էր, որ ուներ սիրելու մեծ ուժ: ԵԹԵ ՄԵԿԸ ՄԻԱՅՆ ԳԱՐ ԵՎ ԲՈՐԲՈՔԵՐ ՆՐԱ ԶԳԱՑՄՈՒՆՔՆԵՐԸ ԵՎ ԱՐԺԱՆԻ ԼԻՆԵՐ ԴՐԱՆ, ՍԻՐՈ ԻՆՉՊԻՍԻ՜ ՀՈՐՁԱՆՈՒՏ ԿԱՌԱՋԱՑՆԵՐ: ԻՆՉՊԵ՜Ս ԿՍԻՐԵՐ ԻՆՔԸ: ԻՆՉՊԻՍԻ՜ ԶՈՀԱԲԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԿԱՆԵՐ: Բայց այժմ թվում էր, թե իր երազանքներին վիճակված էր երբեք չիրականանալ, որովհետև այնքան ժամանակ էր անցել, և ոչ մի իսկական մարդ չէր փաղաքշել իրեն: Եվ ահա ինքը այստեղ է, քսանհինգ տարեկան, երազում ու տենչում է. իր իդեալների առարկան պատահականորեն գտնվում է իր աչքերի առջև, իսկ ինքը չի հասկանում այդ:

► Տարբեր սեռերի փոխադարձ հրապուրանքի ի հայտ գալը երկար ժամանակ չի պահանջում, երբ նրանք հանդիպում են իրար:

► Ամենամութ ստվերը միշտ ամենից մոտիկ է լինում պայծառ լույսին:

► Արվեստագետի հուզմունքները այնպիսի նուրբ խառնուրդ են կազմում, որ դասակարգել հնարավոր չէ: Այդ ժամանակ ոչ մի կին չէր կարող գոհացում տալ Յուջինի անձնական հատկանիշների բոլոր կողմերին: Նրա համար գեղեցկությունը հիմնականն էր: Որևէ աղջիկ, եթե երիտասարդ էր, հուզական, հարգալից և գեղեցիկ, կարող էր որոշ ժամանակ հրապուրել ու պահել նրան: Նա սիրում էր գեղեցկությունը, բայց կյանքը չէր սիրում համաձայն ընդունված նորմաների: Նրան հետաքրքրողը արվեստագետի ասպարեզն էր և ոչ թե ընտանիք կազմելը: Աղջիկը, երիտասարդական գեղեցկությունը, արվեստագիտական էր, և Յուջինը դրան էչ տենչում:

► Անջելան իր մտային կարողությամբ ու զգացմունքներով կայուն էր: Մանկությունից նա սովոր էր հավատալու, որ ամուսնությունը հաստատուն բան է: Նա հավատում էր, որ ՄԱՐԴԿԱՆՑ ՏՐՎԱԾ Է ՄԻ ԿՅԱՆՔ ԵՎ ՄԻ ՍԵՐ: Երբ մարդ գալիս է այդ եզրակացության, բոլոր այն հարաբերությունները, որոնք չեն ծառայում դրան, վերջանում են: Եթե երեխաներ ծնվեցին՝ լավ, եթե չծնվեցին դարձյալ լավ, սակայն ամուսնությունը մշտական է: ԵԹԵ ՄԵԿԸ ԵՐՋԱՆԻԿ ԱՄՈՒՍՆՈՒԹՅՈՒՆ ՉԻ ՈՒՆԵՑԵԼ, ԱՅՆՈՒԱՄԵՆԱՅՆԻՎ, ՆՐԱ ՊԱՐՏԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆ Է ՏԱՌԱՊԵԼ և ՏՈԿԱԼ ՀԱՆՈՒՆ ԱՅՆ ԼԱՎԻ, ՈՐ ԿՅԱՆՔԸ ԿԱՐՈՂ Է ԴԵՌ ՊԱՀԱԾ ԼԻՆԵԼ: Մեկը կարող է շատ տանջվել անհաջող միությունից, բայց վտանգավոր և ԽԱՅՏԱՌԱԿ բան  է բաժանվելը: Եթե մեկն այլևս չի կարող այդ տանել, այդ նշանակում է, որ նրա կյանքը անհաջողության է մատնվել:

► Յուջինն ուներ տաղանդ և վճռականություն, բայց չուներ կյանքի փորձառություն, չուներ մտերիմներ, բարեկամներ կամ ծանոթներ: Ամբողջ քաղաքը նրա համար օտար էր ու սառը, և եթե նա անմիջականորեն, բուռն կերպով չսիրահարվեր Նյու-Յորքին որպես տեսարան, առանց բանավոր մի պատճառի լքված ու ապերջանիկ կզգար իրեն: Բայց թարմացնող մեծ հրապարակները, որպիսիք են Վաշինգտոնը, Յունիոնը, Մեդիսոնը, մեծ փողոցները՝ Բրոդվեյը, Հինգերորդ Ավենյուն, Վեցերորդ Ավենյուն, ինչպես և մեծ տեսարանները, օրինակ, գիշերային Բաուըրին, Իստ-Ռիվերը, ծովափը, այս բոլորը հմայել էին նրան: Նա հիպնոզվել էր այս քաղաքի հրաշալիքներից, նրա գեղեցկությունից: Ինչպիսի՜ եռացող մարդկային մասսա, կյանքի հորձանուտ: Մեծ հյուրանոցները, օպերան, թատրոնները, ռեստորանները, այս բոլորը ճնշում էին նրան գեղեցկության զգացումով: Այս սիրուն կանայք, փառավոր զգեստներով, ոսկեգույն ակներով երկանիվ կառքերի բազմությունը, ինչպես հրեշավոր միջատներ, կյանքի այս մակընթացությունն ու տեղատվությունը, առավոտներն ու երեկոները, այս բոլորը մոռացնել էին տալիս նրան իր մենակությունը: Նա ծախսելու դրամ չուներ, ոչ էլ հաջող ասպարեզի անմիջական հույս. Նա կարող էր քայլել այս փողոցներով, նայել պատուհաններից ներս, սքանչանալ գեղեցիկ կանանցով, թրթռալ օրաթերթերի հայտարարություններից՝ այս կամ այն բնագավառում ժամ առ ժամ տեղի ունեցող հաջողությունների մասին… Յուջինը տեսնում էր այս ամենը,բուռն կերպով ձգտում իր փառասիրության ժամին, բայց չէր զգում, որ շուտով իր ժամն էլ կգա, ուստի նա հաճախ մելամաղձոտ էր...դեռ րկար ճանապարհ էր նա գնալու...

► Եթե տաղանդ ունես, ապա վաղ թե ուշ մարդիկ կլսեն քո մասին:

► Անջելայի հետ Յուջինը ման եկավ մեծ բացատում՝ ծառերի տակ և նստեց: նա համակվել էր մարդկային ամենավսեմ հույզերով. սերը երիտասարդական հասակում՝ ընդունված ու հատուցված, հույսը երիտասարդական հասակում՝ արդարացված Նյու-Յորքի իր հաջողություններով, խաղաղությունը երիտասարդական հասակում՝ նա փառավորապես վաստակել էր իր արձակուրդը և հանգստանում էր նույնը շարունակելու մտադրությամբ, նա հանգստանում էր սիրով, գեղեցկությամբ, հիացմունքով և ամառային հրաշալի եղանակով շրջապատված, որոնք հանգստացնում էին նրան: Այսպես, պառկած ճոճացանցի վրա, օրորվում էր ետ ու առաջ, աչքերը հառած զմայլելի բացաստանին: Վերջապես նա հայացքն ուղղեց Անջելային ու մտածեց. «Կյանքը չի կարող սրանից ավելի գեղեցիկ բաներ ունենալ»...

► Կյանքը տարօրինակ բան է, չես կարող ասել, թե ինչ կպատահի:

► Մի անգամ կեսօրից հետո Անջելան ու Յուջինը գնացել էին Օկունի փոքրիկ լիճը՝ զբոսնելու: Մոտենում էր երեկոն, թովիչ մի երեկո, որ երբեմն լինում է ամառային օրերին և պատմում է սիրո ու գեղեցկության մասին: Որքան հաճելի ու տաք էր: Ծառերն այնպիսի հանգստացնող, սփոփիչ ստվերներ էին գցել, որ Յուջինի սիրտը ճմլվում էր: Նա երիտասար էդ, իսկ կյանքը նրա համար գեղեցիկ: Հուզմունքի էքստազի մեջ Յուջինը Անջելայի դեմքը առավ ափերի մեջ, նորից խոսելով սիրո մասին:
-Ինչպիսի՜ հրաշալի օր է, ես ամբողջովին փոխվել եմ,-ասաց նա,-որքան գեղեցիկ է կյանքն այստեղ: Որքան հաճելի ու խաղաղ անկյուն է այս: Իսկ դու, օ՜հ, դու,-մնացածը նա ասաց համբույրներով: Մի որոշ ժամանակ էլ նրանք մնացին այնտեղ, ապա վերադարձան հյուրասենյակ և Անջելան վառեց լամպը, որը դեղին, թույլ շողեր տարածեց սենյակի մեջ, այնքան, որ ջերմություն զգացվեր: Սկզբում նրանք նստեցին իրար կողքի երկու ճոճաթոռների՝ ապա բազմոցի վրա. Յուջինը գրկել էր նրան: Անջելան հագել էր տնային լայն, դեղնորակ մի շոր: Յուջինը համոզեց նրան, որ մազերը երկու հյուսքերով ներքև կախի: ԻՍԿԱԿԱՆ ԿԻՐՔԸ ԼՈՒՌ Է: Այն այնպես լուռ էր Յուջինի հոգում, որ նա սկսեց դիտել Անջելային, կարծես հմայված լիներ: Անջելան հենվեց նրա ուսին, գգվելով նրա մազերը, իսկ հետո նույնիսկ այդ էլ չարեց, որովհետև նրա զգացմունքներն այնքան բուռն էին, որ նա անկարող էր որևէ շարժում անել: Նա Յուջինի մասին մտածում էր որպես երիտասարդ աստծու, ուժեղ, առնական, գեղեցիկ, որն ուներ փայլուն ապագա: Այս բոլոր տարիներին նա սպասել էր մեկին, որ սիրեր իրեն ԻՍԿԱԿԱՆ ՍԻՐՈՎ, և այժմ այս հրաշալի երիտասարդը իրեն գցել էր նրա ոտները: Յուջինը շոյում էր նրա ՁԵՌՔԵՐԸ, պարանոցը, այտերը, ապա դանդաղորեն նրան ավելի մոտ քաշելով, գլուխը հենեց Անջելայի կրծքին: Անջելան դաստիարակված էր ուժեղ ավանդությունների, ծնողների պատվերների, ընտանիքի և իրենց դիրքի մասին ունեցած ըմբռնումների մեջ, բայց այս դրությունը ավելի ծանր էր, քան նա կարող էր դիմադրել: Նա նախ ընդունեց Յուջինի թեթև ճնշումը, ապա նրա աննկատ, նուրբ շարժումները, որոնցով գգվում էր իրեն: Դիմադրելը համարյա անհնար էր թվում այժմ, որովհետև Յուջինը շատ պինդ էր գրկել նրան և պահում էր իր մագնիսական ուժի սահմաններում: Իսկ երբ, ի վերջո, զգաց Յուջինի ձեռքի ճնշումը իր դողացող սրունքների վրա, ետ նետվեց հոգեվարքի բերկրանքի վերացած զգացումով:
-Ո՛չ, ո՛չ, Յուջին,-աղերսեց նա,-ո՛չ, ո՛չ, փրկիր ինձ ինձանից, փրկիր ինձ ինձանից, օ՜հ, Յուջին: Յուջինը մի պահ կանգ առավ նայելու համար նրա դեմքին, որտեղ տեսավ բուռն տանջանքի գծեր. Անջելան գունատ էր, կարծես հիվանդ լիներ: Նրա մարմինը լրիվ թուլացել էր: Միայն ջերմ, թարմ շրթունքներն էին, որ պատմում էին այս բազմանշանակ պատմությունը: Յուջինը չէր կարող միանգամից կանգ առնել: Դանդաղորեն նա ձեռքը ետ քաշեց, ապա ՆԿԱՐՉԻ իր զգայուն մատներին թույլ տվեց, որ մեղմորեն մնան Անջելայի պարանոցի, կրծքի վրա: Անջելան թուլացած մաքառեց ու ազատվելով ծնկի եկավ. զգեստը՝ վզի մոտ լայնացել էր: -Մի արա, Յուջին,-աղերսում էր նա,-մի արա: Մտածիր իմ հոր մասին, մոր մասին: Չէ՞ որ ես միշտ պարծեցել եմ իմ անարատությամբ, իմ վրա նրանք միշտ վստահ են եղել: Օ՜հ, Յուջին, աղաչում եմ: Յուջինը շոյեց նրա մազերը, այտերը, նայելով նրա դեմքին այնպես, ինչպես Աբելարը՝ Էլոիզին:
-Օ՜հ, գիտեմ, թե ինչու է այդպես,-բացականչեց Անջելան ցնցված եղանակով,-ես որևէ մեկից ավելի լավը չեմ, բայց ես այնքան երկար սպասել եմ, այնքան երկար սպասել եմ: Եվ չպետք է թույլ տամ, Յուջին, չպետք է…օգնիր ինձ: Յուջինը տարտամորեն հասկացավ: Անջելան սիրահար չէր ունեցել: Իսկ ինչու՞, մտածում էր Յուջինը: Չէ՞ որ նա գեղեցիկ էր: Յուջինը վեր կացավ, մտածելով նրան տանել իր սենյակը, բայց կանգ առավ, մտածելով: Անջելան շատ հուզիչ կերպարանք ուներ: Մի՞թե ինքը այսքան վատն էր: Նա նայեց Անջելային և դեռ կիրքը հրապուրում, քշում-տանում էր նրան կամքից անկախ. բայց նա կանգ առավ.
-Վեր կաց, Անջելա,-ասաց նա վերջապես ինքն իրեն հավաքելով ու լարված նայելով նրան: Անջելան վեր կացավ:-Այժմ գնա, անմիջապես, եթե չգնաս, ես պատասխանատում չեմ ինձ համար: Ես փորձում եմ իշխել ինձ վրա: Խնդրում եմ, գնա՛: Անջելան կանգ առավ, ահաբեկված ու վշտալի նայելով նրան:
-Օ՜հ, ներիր ինձ, Յուջին,-աղերսեց նա:
-Դու՛ ներիր ինձ,-ասաց Յուջինը,-ի՛նձ պետք է ներել: Բայց այժմ գնա, հարազատս: Չգիտես, թե որքան դժվար է այդ: Օգնիր ինձ այստեղից գնալով: Անջելան շարժվեց դեպի դուռը, Յուջինը տենչալի, հրավառ աչքերով հետևեց նրան, մինչև նա դուրս եկավ սենյակից: Երբ Անջելան մեղմորեն փակեց դուռը, Յուջինը գնաց իրեն հատկացված սենյակն ու նստեց: Ամբողջ մարմինը ջարդված էր ու հոգնած: Ոտքից գլուխ ցավում էր այն բուռն ապրումից, որով անցել էր: Նա վերհիեց վերջին դեպքը և գրեթե անզգայացավ իր այդ վարմունքից: Ապա դուրս եկավ ու կանգնեց աստիճանների վրա ու բարձրաձայն մտածեց:
-Ի վերջո ի՞նչ է կյանքը,-հարցրեց նա ինքն իրեն
-Ի՞նչ է մարդկային մարմինը: Ինչի՞ց է առաջանում կիրքը: Այստեղ մենք մի քանի տարի գալարվում ենք տենչերի տենդով և այրվելով սպառվում, մեռնում ենք: ՆԱ ՄՏԱԾԵՑ ՄԻ ՔԱՆԻ ՏՈՂԵՐԻ ՄԱՍԻՆ, ՈՐ ԿԱՐՈՂ ԷՐ ԳՐԵԼ, ՆԿԱՐՆԵՐԻ ՄԱՍԻՆ, ՈՐ ԿԱՐՈՂ ԷՐ ՆԿԱՐԵԼ: ԻՍԿ ՆՐԱ ՄՏՔԻ ԱՉՔԵՐԻ ԱՌՋԵՎ ԿԻՆԵՄԱՏՈԳՐԱՖԻԱՅԻ ՆՄԱՆ ՊԱՏԿԵՐՎՈՒՄ ԷՐ ԱՆՋԵԼԱՅԻ ԿԵՐՊԱՐԱՆՔԸ, ԻՆՉՊԵՍ ԵՂԵԼ ԷՐ ԱՅԴ ԵՐԵԿՈ՝ ԻՐ ԹԵՎԵՐԻ ՄԵՋ ԿԱՄ ԾՈՒՆԿԻ ԵԿԱԾ: ՆԱ ՏԵՍԵԼ ԷՐ ՆՐԱ ՄԱՐՄՆԻ ԿԱԶՄՈՒԹՅՈՒՆԸ: ՊԱՀԵԼ ԷՐ ՆՐԱՆ ԻՐ ԳՐԿՈՒՄ. ԱՅԴ ԳԻՇԵՐ ՆԱ ԿԱՄԱՎՈՐ ԿԵՐՊՈՎ ՀՐԱԺԱՐՎԵԼ ԷՐ ԱՆՋԵԼԱՅԻ ՀՄԱՅՔՆԵՐԻՑ: ԲՈԼՈՐ ԴԵՊՔԵՐՈՒՄ ՎԱՏ ԲԱՆ ՏԵՂԻ ՉԷՐ ՈՒՆԵՑԵ: ԵՐԲԵՔ ԷԼ ՉՊԵՏՔ Է ՏԵՂԻ ՈՒՆԵՆԱՐ…
 Դժվար կլիներ ասել, թե այդ նշանակալից գիշերվա իրադարձությունները ինչ չափով փոխեցին Յուջինի վերաբերմունքը Անջելայի նկատմամբ, եթե իսկապես փոփոխություն կար: Նա հակամետ էր նրան ավելի շատ սիրել, ինչպես ինքն էր անվանում, նրա մարդկայնության համար: Այդպես անկեղծորեն թուլությունը խոստովանելը և իրեն փրկելու անկարողությունը հոյակապ էր: Յուջինի համար բախտավորություն էր և հոգեկան բարձրացում, որ առիթ ունեցավ կատարելու մի ազնիվ գործ: Այժմ նա գիտեր, որ Անջելային կարող է տիրել, եթե ուզենա, բայց երբ նորից հանդարտվեց, որոշեց ուղղամիտ լինել և չպնդել: ՆԱ ԿԱՐՈՂ ԷՐ ՍՊԱՍԵԼ: Անջելայի հոգեվիճակը, ընդհակառակը, ողբալի էր, երբ նոպան անցնելուց հետո նա հասել էր իր սենյակը: Մինչ այդ նա իրեն համարել էր հարգանքի արժանի ու առաքինի աղջիկ: Նրա նկարագրի մեջ կար ամոթխածության որոշ թույլ հետք, որը հեշտությամբ նրան կարող էր հասցնել ծերացած օրիորդի վիճակին, եթե Յուջինը, նկատի չունենալով կամ չհասկանալով իր գերազանցությունը, ավանդական տեսությունների նկատմամբ լինելով անտարբեր և անտեսելով նյութական բարեկեցությունն ու տարիքի տարբերությունը չմոտենար ու չսիրեր նրան: ՅՈՒՋԻՆԸ ԱՆՋԵԼԱՅԻ ՈՒՂԵՂԸ ԼՑՐԵԼ ԷՐ ԳԱՂԱՓԱՐՆԵՐԻ ՓՈԹՈՐԻԿՈՎ, ՈՐՈՆՔ ՄԻՆՉ ԱՅԴ ԽՈՐԹ ԷԻՆ ՎԵՐՋԻՆԻՍ ԱՇԽԱՐՀԻ ՀԱՄԱՐ, և միաժամանակ Անջելայի համար դարձել էր անառարկելի օրենք: Նա ուրիշ տղամարդկանց նման չէր: Անջելան կարող էր այդ տեսնել: Նա մյուսներից բարձր էր: Յուջինը գուցե շատ դրամ չհաներ, քանի որ նկարիչ էր, բայց կարող էր այլ բաներ անել, որոնք Անջելայի համար ավելի ցանկալի էին: Հռչակ, գեղեցիկ նկարներ, նշանավոր ընկերներ, մի՞թե դրանք դրամից շատ ավելի բարձր չէին: Անջելան ամբողջ կյանքում երբեք, երբեք շատ դրամ չեր ունեցել, և որքան էլ Յուջինը շահեր, նրա համար բավական էր: Յուջինը կարող էր մտածել, որ ամուսնանալու համար շատ միջոցներ են պետք, մինչդեռ Անջելան ուրախությամբ, հանուն Յուջինի, պատրաստ էր ռիսկի դիմելու, որքան էլ պայմանները վատ լինեին:
   Այս վերջին դեպքը ոչ միայն նրա մտքից կորզեց իր առաքինության անդրդվելիության մասին խնամքով սնուցած հավատքը, այլև մի աղետալի ուրվական բարձրացրեց Յուջինի սիրո մասին: Այժմ, երբ ինքը թույլ էր տվել Յուջինին այն թանկագին խանդաղատանքները, որ պետք է վերապահված լինեին միայն ամուսնության մահճի համար, Յուջինը կսիրե՞ր իրեն այնպես, ինչպես առաջ: Չէ՞ր մտածի, թե ինքը թեթևամիտ աղջիկ է, հեշտությամբ եղծվող արարած, որը հարմար մոմենտի է սպասում՝ անձնատուր լինելու: Զգում էր, որ այդ ժամին ինքը լրիվ կորցրել է ճշտի ու սխալի մասին իր գիտակցությունը: Հոր նկարագիրը, նրա սկզբունքները, մոր պարկեշտությունը, եղբայրների առաքինությունը, իրենց մաքուր մտքով, շիտակ կենցաղով ու քույրերը, այս բոլորը մոռացվեցին այդ ժամին և ահա ինքը, արատավորված մի աղջիկ. ճիշտ է, դեռ առաքինի է բառիս տեխնիկական իմաստով, բայց և այնպես արատավորված է: Ավանդականորեն դաստիարակված խիղճը սարսափելիորեն խեղդում էր նրան, և նա սրտում ողբում էր: Առավոտ վաղ նա դուրս եկավ սենյակից և, նստած թաց կանաչ խոտի վրա մտածում էր: Ամենուրեք զով էր ու խաղաղ, բացի իր հոգուց: Նա դեմքը ծածկել էր ձեռքերով, զգում էր այրվող այտերի ջերմությունը: Նա հարցնում էր ինքն իրեն, թե ի՞նչ էր Յուջինն այդ րոպեին մտածում իր մասին: Ի՞նչ կմտածեր հայրը, մայրը: Մի քանի անգամ գալարեց ձեռքերը և վերջապես գնաց ներս. գուցե կարողանար մի քիչ հանգստանալ: Չի կարելի ասել, որ նա չէր զգում այդ դեպքի գեղեցկությունն ու պատճառած ցնծությունը, բայց նեղվում էր մի բանից, որ ինքը պարտավոր է մտածել, թե դա ինչ հետևանքներ կունենար իր համար: Պահել Յուջինին այժմ... դա նուրբ հարց էր: Կարո՞ղ էր այժմ էլ, առաջվա նման, գլուխը հենել նրա կրծքին Կարո՞ղ էր այսուհետև պահել նրան ավելի առաջ գնալուց. դժվար էր, և նա ամբողջ գիշեր անհանգիստ տարուբերել էր գլուխը, շատ քիչ էր քնել: Առավոտյան նա վեր կացավ հոգնած ու մտահոգ, բայց առաջվանից ավելի սիրով: Այս զարմանալի երիտասարդը նրա համար հայտնաբերել էր բոլորովին նոր և անսահման դրամատիկական մի աշխարհ: Երբ առավոտյան, նախաճաշից առաջ հանդիպեցին իրար տան առջև, Անջելան սպիտակ շորեր էր հագել: Նա չափազանց գունատ էր ու նուրբ տեսք էր ստացել. աչքերում երևում էին մթագնած օղակներ, ինչպես և աղոտ մտքեր, որ տանջում էին նրան: Յուջինը համակրանքով բռնեց նրա ձեռքը:
-Մի մտատանջվիր,-ասաց նա քնքուշ ժպիտով,-հավատա, դա այնքան վատ չէ, որքան կարծում ես:
-Օ՜հ, Յուջին, այժմ ես ինձ չեմ հասկանում,-ասաց նա վշտալի ձայնով,-ես կարծում էի, թե դրանից լավն եմ:
-Մեզնից ոչ մեկը դրանից լավը չէ,-պատասխանեց Յուջինը,-միայն երբեմն կարծում ենք, որ լավն ենք: Դու ինձ համար այժմ էլ նույնն ես: Ուրիշ բան մի տածիր:
-Օ՜հ, Յուջին, ճի՞շտ ես ասում,-հարցրեց նա անձկալից:
-Միանգամայն ճիշտ,-պատասխանեց նա,-սերը երկուսի մեջ սարսափելի լինել չի կարող: Ընդհակառակը, քնքուշ բան է: Ինչու՞ պետք է այժմ վատ մտածեմ քո մասին:
-Օ՜հ, որովհետև լավ աղջիկները չեն անում այն, ինչ ես եմ արել: Ինձ մեծացրել են ավելի լավն իմանալու, ավելի լավ բաներ անելու համար:
-Այդ բոլորը նախապաշարմունք է, սիրելիս, որը դու բխեցնում ես քո դաստիարակությունից: Դու մտածում ես որ դա սխալ է: Ինչու: Որովհետև հայրդ ու մայրդ են քեզ այդպես ուսուցանել: Ճիշտ չէ՞:
-Օ՜հ, միայն այդ չէ: Բոլորն էլ կմտածեն, որ դա ճիշտ չէ: Այդպես է ուսուցում աստվածաշունչըը: Ամեն ոք ինձնից երես կդարձնի, եթե իմանա:
-Սպասիր մի րոպե,-խնդրեց Յուջինը առարկող տոնով: Նա փորձում էր իր համար լուծել այս առեղծվածը,-աստվածաշունչը թողնենք իր տեղում, ես աստվածաշնչին չեմ հավատում, համենայն դեպս, այ ինձ համար օրենք չէ: Եթե բոլոր մարդիկ մտածում են, թե դա ճիշտ չէ, ապա ասացեք խնդրեմ, արդյոք այդ նշանակու՞մ է, որ ԻՍԿԱՊԵՍ ճիշտ չէ: Նա դրանով հրաժարվում էր «բոլոր մարդիկ» հասկացողությունից որպես անդրադարձումն այն սկզբունքների, ՈՐՈՆՑՈՎ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒՄ ԵՆ ԱՇԽԱՐՀԸ:
-Ոչ,-համարձակվեց արտասանել Անջելան կասկածող ձայնով:
-Լսիր ինձ,-շարունակեց Յուջինը,-Կոստանտինոպոլսում ամեքն ոք հավատացած է, թե Մուհամդեը աստծու մարգարեն է: Բայց մի՞թե դրանով նա աստծու մարգարեն կդառնա:
-Իհարկե ոչ: -Լավ, ուրեմն, այս տանը ամենք ոք կարող էր հավատացած լինել, որ անցյալ երեկոյի մեր արածը սխալ է, թեև այնտեղ ոչ մի սխալ չկար: Այնպես չէ՞:
-Այո,-պատասխանեց Անջելան շփոթված եղանակո: Իսկապես նա չէր հասկանում այդ և չէր կարող առարկել Յուջինին: Յուջինը շատ սրամիտ էր: Այնուամենայնիվ նրա հոգուց բխող սկզբունքներն ու բնազդները բավականին պարզ ձայնով այլ բան էին ասում:
-Այժմ դու մտածում ես, թե ինչ կասեն մարդիկ: Նրանք քեզնից երես կդարձնեն, ասում ես: Դա գործնական հարց է: Հայրդ կարող է քեզ տնից դուրս հանել...
-Կարծում եմ, որ այո, դուրս կանի,-պատասխանեց Անջելան, որ լավ չէր հասկացել, թե ինչպիսի մեծ սրտի տեր էր հայրը:
-Իսկ ես կարծում եմ, որ չէր անի,-ասաց Յուջինը,-բայց դա գործի հետ ոչ մի կապ չունի: Մարդիկ կարող են չհամաձայնել ամուսնանալ քեզ հետ: Դրանք զուտ գործնական հարցեր են: Դու չես կարող ասել, նրանք այդ գործում ճի՞շտ են, թե սխալ, այնպես չէ՞: Յուջինն իր փաստարկումների մեջ համոզիչ ոչ մի հաստատուն բան չուներ: Նա ավելի շատ չգիտեր, քան որևէ մեկ ուրիշը, թե տվյալ հարցում, որն էր ճիշտը և որը սխալ: Նա միայն խոսում էր ինքն իրեն համոզելու համար, բայց նա այնքան տրամաբանող էր, որ կարող էր Անջելային շփոթության մեջ գցել:
-Չգիտեմ,-ասաց Անջելան տարտամորեն:
-Շիտակ գործը,-շարունակեց Յուջինը վսեմ եղանակով,-այնպիսի մի բան պետք է լինի, որը համապատասխանի ճշմարտության չափանիշներին: Բայց ամբողջ աշխարհում մի մարդ չկա, որ իմանա, թե ինչ է ճշմարտությունը, ոչ մի մարդ: Այդ բանն ասել հնարավոր չէ: Դու կարող ես միայն քո գործերում խելոք կամ անխորհուրդ լինել, որքանով որ այդ վերաբերում է քո անձնական բարօրությանը: Եթե քեզ անհանգստացնողն այդ է, ես հավատում եմ, որ այդ է, ապա կարող եմ ասել, որ ոչինչ չի վատացել, քո բարօրության հետ ոչ մի կապ չունի դա: Ես կարծում եմ, որ ընդհակառակը, դու ավելի լավն ես, որովհետև այժմ ավելի շատ եմ սիրում քեզ...

► Մի երեկո միասին թատրոնում լինելուց և ուշ ժամին ճաշարանում ընթրելուց հետո, Քրիստինայի հրավերով Յուջինը երրորդ անգամ եղավ նրա մոտ, նրա սենյակում խաղաղ մի երեկո անցկացնելու: Յուջինը համարձակվեց բռնել նրա ձեռքը: Քրիստինան կանգնած էր դաշնամուրի մոտ, և Յուջինը նայում էր նրա այտերին, զննող խոշոր աչքերին, ողորկ, կլոր պարանոցին ու ծնոտին:
-Ես ձեզ դուր գալի՞ս եմ,-ասաց Յուջինը հանկարծ:
Դա մի առաջարկություն էր, որը ոչինչ չէր նշանակում, բացի փոխադարձ հրապուրանքից, որը միշտ ուժեղ ընթանում էր նրանց միջև:
   Առանց վարանելու Քրիստինան դրականորեն շարժեց գլուխը, թեև վառ կարմիր արյունը բարձրացել էր նրա պարանոցն ու այտերը:
-Դուք այնքան սիրալիր եք ինձ համար,-շարունակեց Յուջինը,-որ բառերն անզոր են արտահայտելու: Ես կարող եմ ձեզ նկարել, կամ դուք կարող եք երգել ձեր հոգին, բայց սոսկ բառերը չեն կարող այդ արտահայտել: Առաջ էլ ես սիրել եմ, բայց ոչ մեկը ձեզ նման չի եղել:
-Դուք սիրահարվա՞ծ եք,-հարցրեց Քրիստինան միամտաբար:
-Մի՞թե այդպես չէ,-հարցրեց Յուջինը և գրկեց նրա մարմինը և դեպի իրեն ձգեց: Քրիստինան շուռ տվեց գլուխը, վարդագույն այտը մոտեցնելով նրա շրթունքներին: Յուջինը համբուրեց նրա այտը, շրթունքները և պարանոց:
-Գիտես,-ասաց Քրիստինան, իմ մայրիկի համար միևնույնն է, թե քանի մարդ է սիրահարվում ինձ, բայց երբ նվազագույն չափով ես ցույց եմ տալիս իմ նախապատվության նշանները, նա սկսում է անհանգստանալ:
-Իսկ նախապատվության շա՞տ դեպքեր են եղել,-հարցրեց յուջինը:
-Ո՛չ, բայց մի հարցրու: Դա ի՞նչ նշանակություն ունի: Ասա, Յուջին, ի՞նչ նշանակություն ունի դա: Այժմ քեզ եմ սիրում:
-Չգիտեմ ինչ նշանակություն ունի,-պատասխանեց նա,-միայն թե ինչ-որ ցավ եմ զգում, երբ մտածում եմ քո անցյալի մասին: Չեմ կարող ասել, թե ինչից է դա: Բայց և այնպես այպես է: Քրիստինան մտածկոտ նայեց հեռուները:
-Ինչևէ, մինչև այժմ ոչ մեկը երբեք ինձ համար չի եղել այն, ինչ դու ես եղել: Այդքանը բավական չէ՞: Մի՞թե դա ամեն ինչ չի ասում:
-Այո, այո, սիրելիս, ասում է. Այո, ասում է: Ներիր ինձ: Այլևս չեմ վշտացնի քեզ:
-Կարիք չկա, դու դրանով նույնքան վշտացնում ես ինձ, որքան քեզ:

► Յուջինը եկել էր այն եզրակացության, որ այս աշխարհից այն կողմ ոչինչ չկա, ոչինչ չկա, բացի կույր, մութ ուժից, որ շարժվում է աննպատակ. Առաջ նա տարտամորեն հավատացած էրր երկնքի մասին և քննարկլ դժողքի հնարավրո գոյության հարցը: ՆՐԱ ԿԱՐԴԱՑԱԾ ԳՐՔԵՐԸ ՆՐԱՆ ՏԱՐԵԼ ԷԻՆ ՏՐԱՄԱԲԱՆՈՒԹՅԱՆ ՈՒ ՓԻԼԻՍՈՓԱՅՈՒԹՅԱՆ ՄԻ ՔԱՆԻ ԳԼԽԱՎՈՐ ՓՈՂՈՑՆԵՐՈՎ ԵՎ ՄԻ ՏԱՐՕՐԻՆԱԿ ԿՈՂՄՆԱԿԻ ՇԱՎԻՂՆԵՐՈՎ: Յուջինը կարդում էր բոլոր ուությունների գրքերը և տրամաբանական,լաբ մտածող էր: Նա արդեն ճաշակել էր Սպենսերի «Առաջին սկզբունքները» գիրքը, որը տառացիորեն նրան պոկել էր արմատներից ու հանձնել հողմերին: Այնուհետև վերադարձել էր Մարկոս ԱԱվրելիոսին, Էպիկտետոսին, Սպինոզային և Շոպենհաուերին, մարդիկ, որոնք պատառոտել էին նրա անձնական բոլոր տեսությունները և ստիպել նրան հարցնելու ինքն իրեն, թե իսկապես Ի՞ՆՉ Է ԿՅԱՆՔԸ: Այս գրքերից մի քանիսը կարդալուց հետո, նա երկար ժամանակ քայլել էր փողոցներով, խորհրդածելով ուժերի խաղացած դերի մասին, նյութի քայքայման և այն փաստի մասին, թե ինչպես մարդկային մտածողության ձևերը  ավելի կայուն չեն, քան ամպի ձևերը: Փիլիսոփայությունները եկել և գնացել էին, կառավարությունները եկել և գնացել էին, մարդկայիին ցեղերը առաջացել ու անհետացել էին: Մի անգամ նա գնաց Նյու-Յորքի բնական պատմության մեծ թանգարանը և այնտեղ տեսավ նախապատմական կենդանիների ահռելի կմախքենր, էակներ, որոնց մասին ասում էին, թե ապրել են երկու, երեք, հինգ միլիոն տարի առաջ: Նա զարմացել էր այն ուժի վրա, որը առաջացրել էր նրանց, ինչպես և այն անտարբերության վրա, որով, ակներևաբար, թույլ էր տվել, որ դրանք ոչնչանան: Բնությունը թվում էր, թե առատաձեռն էր եղել իր կերպարների ստեղծագործման մեջ և բոլորովին անտարբեր՝ որևէ բանի տևականության հարցում: Նա եկավ այն եզրակացության, որ ինքը ոչինչ է, սոսկ մի խեցի, մի ձայն, մի տերև, որը ընդհանուր ոչ մի արժեք չունի. Որոշ ժամանակ այդ մտքերը խորտակել էին նրա սիրտը: Դա ձգտում էր խորտակելու նրա եսասիրությունը, բզկտելու նրա մտքի ուժի հպարտությունը: Նա թափառում էր այս ու այն կողմ՝ ՇԼԱՑԱԾ, ՎԻՐԱՎՈՐՎԱԾ, ԹԱԽԾՈՏ, ինչպես կորած երեխաներն են լինում: Բաց շարունակում էր համառորեն մտածել:
   Այնուհետև գալիս էին Դարվինը, Հըքսլին, Տինդալը, Լըբբոկը, անգլիացի մտածողների մի ամբողջ շարք, որոնք ամրացնում էին այլ մտածողների սկզբնական եզրակացությունները, բայց ցուցադրում էին գեղեցկություն, օրինաչափություն, բնության սիստեմում ձևի ու իդեալի հորդառատություն, որը թովել էր նրան: Նա դեռ կարդում էր բանաստեղծներին, բնագետներին, էսսեյիստներին, ԲԱՅՑ ՇԱՐՈՒՆԱԿՈՒՄ ԷՐ ՄԵԼԱՄԱՂՁՈՏ ԼԻՆԵԼ: ԿՅԱՆՔԸ ՈՉ ՄԻ ԲԱՆ ՉԷՐ, բացի աննպատակ շարժվող մի մութ ուժ: Բնորոշ ու անհատական էր այն եղանակը, որով նա այս մտածողությունները կիրառում էր իր կյանքում՞ Տխուր էր մտածել, որ գեղեցկությունը մի պահ ծաղկում է, ապա ընդմիշտ անհետանում: Սարսափելի էր մտածել, ՈՐ ԻՐ ԿՅԱՆՔԸ ՏԵՎԵԼՈՒ ԷՐ ՄԻԱՅՆ ՅՈԹԱՆԱՍՈՒՆ ՏԱՐԻ, ՈՐԻՑ ՀԵՏՈ ԳՈՅՈՒԹՅՈՒՆ ՉԷՐ ՈՒՆԵՆԱԼՈՒ: Իր ու Անջելայի ծանոթությունը պատահական էր եղել, քիմիական խնամակցություն, որպեսզի հավիտենականության մեջ այլևս երբեք չհանդիպեին իրար: Ինքն ու Քրիստինան, ինքն ու Ռուբին, ինքն ու որևէ մեկը կարող էին միայն մի քանի պայծառ ժամ անցկացնել իրար հետ, որից հետո հաջորդելու էր մեծ լռությունը, քայքայումը, և ինքն այլևս գոյություն չէր ունենալու: Թախիծը համակում էր նրան, երբ մտածում էր այդ մասին, բայց միաժամանակ այդ նրան ավելի անձկալի էր դարձնում, ստիպում ապրել ու սիրվել, քանի դեռ ինքն այստեղ էր: Միայն թե կարողանար ունենալ մի գեղեցիկ աղջկա բազուկները, որոնք պահեին նրան հավիտյան ապահովության մեջ....

► Յուջինը լեռներում անցկացրեց տասնյոթ օր, և այդ օրերի ընթացքում Քրիստինայի հետ հոգեկան այնպիսի հետաքրքիր ապրումներ ունեցավ, որոնք տարբերվում էին մինչ այդ նրա զգացածներից: Նա երբեք չէր հանդիպել Քրիստինայի նման մի աղջկա, այնքան գեղեցիկ, ֆիզիկապես այնքան կատարյալ, մտային կարողությամբ այնքան հատու, այնպես լի արվեստագետին հատուկ նուրբ ճանաչողությամբ: Նա անչափ արագ ըմբռնում էր Յուջինի ասածները: Իր մտքերով ու զգացմունքներով նոր մտքեր էր թելադրում Յուջինին: Կյանքի խորհրդավորությունը նրա միտքն զբաղեցնում էր նույնքան լրիվ չափով, որքան Յուջինինը: Այս ընկերակցության ազդեցության ներքո, անամպ երկնքի տակ և հունիսյան եղանակի գրկում Քրիստինան վերջապես տեղի տվեց իր որոշումից, որը Յուջինին այնպիսի հարաբերությունների մեջ գցեց, որ նույնիսկ չէր երազում, թե նման բան հնարավոր է Քրիստինայի հետ: Նրանք իրենց զրույցներում աստիճանաբար անցան սիրաբանության բոլոր նրբությունների միջով, քննարկեցին կրքի ու հույզերի բնույթը և որպես զանցառելի մի բան՝ մի կողմ շպրտեցին թեկուզ ամենամտերիմ հարաբերության մեզ զգացվող վատ արարք կատարած լինելու մասին եղած համոզումը: Վերջապես Քրիստինան անկեղծորեն ասաց.
-Ես ամուսնանալ չեմ ուզում: Ամուսնությունն ինձ համար չէ, համենայն դեպս, չեմ անի այդ բանը, մինչև լրիվ հաջողության չհասնեմ: Ես նախընտրում եմ սպասել, եթե միայն դու իմը լինես, և միաժամանակ ես ամուրի մնամ:
-Ինչու՞ ես ուզում ինձ հանձնվել,-հետաքրքրությամբ հարցրեց Յուջինը:
-Որոշակիորեն չգիտեմ, թե ուզում եմ: Ես կարող էի բավականանալ միայն քո սիրով, եթե դու դրանով գոհանայիր: Ես ուզում եմ քեզ երջանկացնել: Ես ուզում եմ քեզ տալ, ինչ ուզում ես:
-Հետաքրքիր աղջիկ,-նկատեց Քրիստինայի սիրահարը, ձեռքով նրա բարձր ճակատը շփելով,-չեմ հասկանում քեզ, Քրիստինա: Չգիտեմ ինչպես է աշխատում քո միտքը: Ինչու՞ ես այդպես դատում: Դու ամեն ինչ կկորցնես, եթե վատագույն հանգամանքները իրական դառնան:
-Օ՜հ, ոչ,-ժպտաց Քրիստինան,-այդ դեպքում քեզ հետ կամուսնանամ:
-Եվ այս բոլորը որոշում ես անմիջապես, որովհետև սիրում ես ինձ, որովհետև ուզում ես ինձ երջանկացնել:-Յուջինը լռեց:
-Ես ինքս էլ չեմ հասկանում, համով տղա,-ասաց նա,-պարզապես անում եմ:
-Բայց ինչու, կամովին թույլ տալով այդպես վարվել, չես նախընտրում ապրել ինձ հետ, ես այդ չեմ հասկանում:
Քրիստինան Յուջինի դեմքը առել էր իր ձեռքերի մեջ: -Կարծում եմ, որ ես քեզ ավելի լավ եմ հասկանում, քան ինքդ քեզ: Չեմ մտածում, որ ամուսնանալ