Ամերիկացի դրամատուրգ, թատերական պրոդյուսեր, Պուլիցերյան մրցանակի եռակի դափնեկիր Էդվարդ Օլբին ծնվել է 1928 թ․-ին Վաշինգտոնում։ Օլբին իր առաջին պիեսը գրել է երբ դեռ 12 տարեկան էր։ Երկար տարիների հաջող կարիերայից հետո հեղինակը պայքարում էր ալկոհոլիզմի դեմ և ոչ մի հաջող պիես չէր գրում։ Միայն 1990-ականներին Օլբին արժանացավ գրաքննադատների ուշադրությանը իր «Երեք բարձահասակ կանայք» պիեսով, որն էլ նրան շնորհեց իր կյանքի երրորդ Պուլիցերյան մրցանակը։

Երկու գործողությունից բաղկացած պիեսը պատմում է երեք կանաց մասին՝ ներկայացված որպես Ա, Բ և Գ կերպարներ, որոնք համապատասխանաբար 92, 51 և 26 տարեկան են։ Պիեսում Ա-ն՝ գլխավոր և ամենածեր կնոջ կերպարը, մասամբ հիմնված է Օլբիի խորթ մոր բնավորության հիման վրա։ Պիեսի առաջին գործողության մեջ Բ-ն հանդիսանում է որպես Ա-ի խնամակալ, իսկ Գ-ն՝ Ա-ի փաստաբանը, մինչդեռ երկրորդ գործողության մեջ նրանք դառնում են Ա-ի անձնավորումը նրա կյանքի տարբեր փուլերում։ Չորրորդ կերպարը Ա-ի որդին է, որը սակայն ոչ մի դերակատարում չի ունեում պիեսի ընթացքում։

Պիեսի առաջին գործողությունը սկսվում է երեք կերպարների զրույցով՝ Ա-ի ննջասենյակում։ Խոսակցությունը տարածվում է Ա-ի մանկության, թշվառ ամուսնության և իր համասեռամոլ որդու հետ խզված հարաբերություններ շուրջ։ Ա-ի խնամակալը խոսակցության մեջ առավել չեզոք դիրք է գրավում, մինչդեռ Գ կերպարը փորձում է Ա-ի հետ տարաբնույթ բանավեճերի մեջ մտնել՝ բացահայտելով սերունդների միջև առկա տարաձայնությունները։ Առաջին գործողությունն ավարտվում է խոսակցության ընթացքում Ա-ի սրտի կաթվածով, որը լարվածության մեջ է պահում ընթեցողին։

Պիեսի երկրորդ գործողության ընթացքում ականատես ենք լինում սյուրռեալիստական փոխակերպման, որտեղ երեք կանայք մարմնավորում են Ա կերպարի տարբեր դրսևորումները կյանքի տարբեր փուլերում։ Երբեմնի զառամյալ Ա-ն արդեն հանդես է գալիս որպես առույգ և երիտասարդ՝ տալով հստակ պատկերացում իր անցյալի մասին։ Այստեղ առավել մանրամասներն են պարզվում Ա-ի կյանքի, գործած սխալների և ափսոսանքների մասին, որոնք հիմնականում վերաբերում են անհաջող ամուսնությանը և որդու հետ հարաբերություններին։ Պիեսի ավարտին հայտնվում է Ա-ի որդին՝ հիվանդ մորը տեսնելու, սակայն ոչինիչ չասելով հեռանում է:

Պիեսի վերջում երեք կանանց կերպարներն արտացոլում են Ա-ի կյանքի ամենաերջանիկ պահը: Ա-ն, ի վերջո, արտահայտում է ընդունված լինելու և նույնիսկ իր մոտալուտ մահվան ակնկալիքի զգացումը: Պիեսը ավարտվում է Ա-ի խոստովանությամբ, որ ամենաերջանիկ պահն այն է, երբ ամեն ինչ արված է՝ ազդարարելով կյանքի անխուսափելի ավարտի ընդունումը: Ա-ի որդու ընդգրկումը ավելացնում է զգացմունքային բարդություն՝ ընդգծելով ծնողների անհամաձայնության ազդեցությունը ընտանեկան հարաբերությունների վրա:

© Նյութը պատրաստեց՝ Հենրիետա Ավագյանը