Ջերալդին Բրուքս «Մարչ»

2024-10-11

Ջերալդին Բրուքսը ավստրալական ծագմամբ ամերիկացի լրագրող և արձակագիր է, ով աշխատել է The Wall Street Journal-ում որպես արտասահմանյան թղթակից և 2006թ․-ին արժանացել է Պուլիցերյան մրցանակի գեղարվեստական արձակ անվանակարգում իր երկրորդ՝ «Մարչ» վեպի համար։ Վեպում հեղինակը ներկայացնում է Լուիզա Մեյ Էլքոթի «Փոքրիկ տիկնայք» գրքից բացակայող հոր՝ պարոն Մարչի պատմությունը՝ հորինելով դաժանության, համառ քաջության և անսահման սիրո մի յուրօրինակ աշխարհ: Հանձինս պարոն Մարչի, Բրուքսը ստեղծել է կոնֆլիկտային և խորապես զգայուն տղամարդու ու հոր կերպարը, ով պայքարում է ամերիկյան պատմության ամենադաժան ժամանակաշրջաններից մեկի ժամանակ:

Վեպի գործողությունները տեղի են ունենում ԱՄՆ Քաղաքացիական պատերազմի[1] ժամանակ․ 1862թ.-ին պարոն Մարչը, ով ապոլիցիոնիստ[2] է և Միության բանակի հոգևորական, իր խղճի մղումով թողնում է Մասաչուսեթսի իր տունն ու ընտանիքը և մասնակցում է պատերազմին: Այս ընթացքում Մարչը նամակներ է գրում իր ընտանիքին՝ թաքցնելով դաժանության և անարդարության իրական չափը, որին ականատես է լինում մարտի դաշտում և դրանից դուրս: Դաժանություններից մեկը, որը պարոն Մարչին հետապնդելու էր ողջ կյանքում, մի մահամերձ զինվորի լքելն էր, չնայած նրան փրկելու իր հազարավոր ջանքերին։ Սա միայն մեկն է այն բազմաթիվ իրադարձություններից, որոնց մասին մտքերը Մարչին հանգիստ չեն թողնելու։ Բացի այդ, նա տառապում էր մեկ այլ մահացու հիվանդությամբ, որն առաջացել էր Վիրջինիայի բամբակի ֆերմայի վատ պայմանների հետևանքով: Հիվանդության պատճառով նրան սեղափոխում են հիվանդանոց, որտեղ նա անսպասելիորեն հանդիպում է իր երբեմնի սիրեցյալ Գրեյսին՝ խելացի և գրագետ սևամորթ բուժքրոջը, ով նախկինում ապրել է պարոն Մարչի հետ նույն կալվածքում՝ ստրկուհու կարգավիճակով: Նրանց սիրավեպը կրկնվում է, բայց Մարչն ի վերջո վերադառնում է տուն՝ իր կնոջ և դստրերի մոտ։ Հիվանդությունից վերականգնվող Մարչը, չնայած մեղքի զգացումին, որ մյուսները զոհվել են, իսկ նա ՝ոչ, անմասն չի մնում պատերազմի անցած-գնացած իրադարձություններից և զգացողություններից:

Վեպը արտացոլում է այն սկզբունքները, որ բոլոր ռասաների տղաներն ու աղջիկները կրթություն ստանալու իրավունք ունեն։ Այն ներկայացնում է, թե պատերազմը ինչպես կարող է փորձարկել մարդու հավատը աշխարհի և ինքն իր նկատմամբ։ Եվ քանի որ գլխավոր կերպարը ապաքինվում է գրեթե մահացու հիվանդությունից, նա պետք է նորից հավաքվի և նորից կապվի իր ընտանիքի հետ, ովքեր գաղափար չունեն, թե ինչեր է նա կրել: Սիրո պատմությունը, որը տեղի է ունենում աղետի ժամանակ, Մարչին ստիպում է ուսումնասիրել կնոջ և տղամարդու կրքերը, ծնողի և երեխայի քնքշությունը և բուռն հավատքի կյանքը փոխող ուժը:


[1] 1861-1865 թվականներին Հյուսիսային Ամերիկայի (Միություն) և Հարավային Ամերիկայի (Համադաշնություն) միջև պատերազմ՝ ստրկության հարցի շուրջ։

[2] Անձ, ով կողմ է մահապատժի և ստրկության վերացմանը։

© Նյութը պատրաստեց՝ Հենրիետա Ավագյանը

մեկնաբանություններ