Գրեգորի Փարդլո «Տեղեկագիր»

2024-12-05

Դեպի պոեզիա Գրեգորի Փարդլոյի ուղին հարթ չի ընթացել: Այն հագեցած է եղել երկար ընդմիջումներով և տարօրինակ աշխատանքներով:

Փարդլոն քաղաքագիտություն է սովորել Ռատգերսի համալսարանում[1] և ծրագրում էր դառնալ իրավաբան ։ Սակայն շուտով ձանձրացել է դասերից ու հեռացել համալսարանից: Վերադառնալով տուն՝ նա վիճել է հոր հետ և «որպես ապստամբության ժեստ»՝ միացել է ԱՄՆ ծովային հետևակի պահուստային կորպուսին։ Այս դեպքերից նա սովորել է գնահատել կարգապահության, մարզումների և ամենօրյա ռեժիմի արժեքը: «Դա կենդանի մղձավանջ էր, որը դարձավ լավագույն բանը, որ երբևէ արել եմ ինքս ինձ համար»,- գրում է նա:

Այնուհետ պոեզիայի հանդեպ սերը Փարդլոյին դրդել է միանալու աֆրոամերիկացի բանաստեղծների մի խմբակի, իսկ ավելի ուշ՝ պոեզիայի մագիստրոսի կոչում ստանալու Նյու Յորքի համալսարանում։

Նրա բանաստեղծությունների վերաբերյալ գրված որոշ վաղ քննադատություններ բավականին կոշտ էին: «Ես հիշում եմ, թե որքան ջախջախիչ էր այդ փորձը»,- ասում է նա:

2007 թ.-ին Փարդլոն հրատարակել է իր բանաստեղծությունների առաջին գիրքը՝ «Տոտեմը»: Այժմ գրողն աշխատում է էսսեների նոր գիրք հրատարակել, որը կպատմի օդային երթևեկության վերահսկիչների գործադուլի և դրա՝ իր ընտանիքի վրա թողած ազդեցության մասին[2]:

«Տեղեկագիրը»՝ պոեզիայի նրա երկրորդ ժողովածուն, առաջին անգամ ուղարկվել է հրատարակության 2010 թ. և մերժվել բոլոր խոշոր հրատարակիչների կողմից, և միայն 2014 թ.-ի աշնանը այն լույս է տեսել «Four Way Books» փոքրիկ հրատարակչության կողմից. վաճառքը սկզբում բավականին համեստ էր:

Գրեգորի Փարդլոյի բանաստեղծությունները պատմողական բնույթի են և ներառում են անձնական թեմաներ. շատ բանաստեղծություններում գրողն անդրադառնում է հայրության թեմային՝ թե ինչ է նշանակում «հայր լինելը», «հայր ունենալը»:

«Գրեգորին ուսումնասիրում է առօրյան»,- ասում է Պուլիցերյան մրցանակի դափնեկիր բանաստեղծ Թրեյսի Ք. Սմիթը: «Մեկ այլ բանաստեղծ կարող է վախենալ այդչափ իրական բաներ նկարագրելուց, որոնցից կազմված է կյանքը»:

Հեղինակը գրում է լրիվ անձնական բանաստեղծություններ. կան տեսարաններ, որտեղ նկարագրում է դստեր հետ մթերային խանութում գնումներ կատարելը կամ հայրության հետ կապված իր մտահոգությունները, ինչպես նաև զվարճալի ու ցնցող հաղորդագրությունների տեսքով տողեր է գրում սքանչելի Բրուքլինի մասին: Բանաստեղծը հաճախ մի քանի ոճեր է միավորում` պատմողական, քնարական, անձնական, էքֆրազտիկ[3]:

«Տեղեկագիրը» նաև անդրադառնում է Բրուքլինին և ժամանակակից մշակույթին: Փարդլոն, սակայն, մեզ թույլ է տալիս ավելի հեռու գնացող էքսկուրսիաներ կատարել՝ թե՛ աշխարհագրական, թե՛ ինտելեկտուալ: Նույն ժողովածուի «Կոնատուսի[4] իմպրովիզացիաներ» շարքը բաղկացած է վեց բաժիններից, որոնցից յուրաքանչյուրը վերնագրված է մի փիլիսոփայի անունով («Հերակլիտոս», «Սուրբ Օգոստինոս», «Բոեթիոս», «Աքվինաս», «Օկկամ», «Գասենդի»):

«Կոնատուսի իմպրովիզացիաները» շարքում Փարդլոն մեզ ցույց է տալիս, թե ինչպես է մտավոր կյանքը կապված փոփ-մշակույթի հետ: Մշակույթի բոլոր ուղղությունների միջև փոխկապակցվածություն կա, որը Փարդլոն հասկանում և հետևողականորեն փոխանցում է: Եվ ինչպես երևում է բանաստեղծությունների վերնագրից, Փարդլոյի ձգտումն է ցույց տալ, թե ինչպես է ինտելեկտը շարունակում իր գոյությունը՝ միշտ զարգանալով:

Այսպիսով, «Տեղեկագիր» բանաստեղծությունների ժողովածուն առաջարկում է բանաստեղծություններ, որոնք և՛ զվարճալի են, և՛ խիստ ինտելեկտուալ: Դրանք ընթերցողին հաղորդում են նորություններ 21-րդ դարի Ամերիկայից՝ հարուստ մտքերով, գաղափարներով և պատմությամբ՝ հանրային ու անձնական:


[1] ԱՄՆ պետական հետազոտական համալսարան, Նյու Ջերսիի բարձրագույն կրթական հաստատություն։

[2] Նրա հայրը օդային երթևեկության վերահսկիչ էր, ով միացել էր 1981 թ. գործադուլին և կորցրել աշխատանքը՝ թողնելով իր երբեմնի ապահով ընտանիքին աղքատության ճիրաններում:

[3] Էքֆրազ - տեսողական ներկայացման գեղարվեստական նկարագրություն կամ մեկնաբանում:

[4] Տերմին, որն օգտագործվում է հոգեբանության և մետաֆիզիկայի վաղ փիլիսոփայական հասկացություններում: Այն ենթադրում է իրի «բնածին» միտում՝ գոյությունը շարունակելու և կատարելագործվելու։

© Նյութը պատրաստեց՝ Անի Գասպարյանը:

մեկնաբանություններ