Կարլ Դենիս «Գործնական աստվածներ»
2024-12-03
Ամերիկացի բանաստեղծ և մանկավարժ Կարլ Դենիսը ծնվել է Միսսուրի նահանգի Սենթ Լուիս քաղաքում։ Նախքան Կալիֆորնիայի համալսարանում անգլիական գրականությունից դոկտորական աստիճան ստանալը, Դենիսն իր բակալավրի աստիճանը ստացել է Մինեսոթայի համալսարանում: Ներկայումս դասավանդում է Բուֆալոյի Նյու Յորքի Պետական Համալսարանում։ Բանաստեղծի բազմաթիվ պարգևների շարքին է դասվում 2002թ․-ին շնորհված Պուլիցերյան մրցանակը, որը ստացել է «Գործնական աստվածներ» բանաստեղծական ժողովածուի համար։
Պուլիցերյան մրցանակի դափնեկիր ժողովածուն մխիթարության մասին տրակտատ է: Գրքի բանաստեղծություններից շատերը ներառում են հեթանոսական և աստվածաշնչյան գաղափարախոսությունների հետ երկխոսության մեջ մտնելու, կրոնական առասպելից փոխառված փոխաբերության միջոցով սովորական փորձառության վրա լույս սփռելու, ինչպես նաև կրոնական առասպելը աշխարհիկ տերմինների թարգմանելու փորձեր:
Ճանապարհը դեպի վերև՝ այստեղից այնտեղ, կարող է փակ լինել,
Բայց դեպի ներքև՝ այնտեղից այստեղ, դեռևս բաց է
Այնքան լայն, որ Հերմեսի պես սլացիկ աստված
կսահի ամպերից, եթե երեկոներդ տրամադրես
ուսումնասիրելու այն բույսերը, որ նրա ազդեցության տակ են։
Չնայած առասպելաբանությանը բազմաթիվ հղումներ անելուն, շարքը նաև շատ առօրեական է և հումորային էլեմենտներով լի։ «Անհավատների» մեջ Դենիսը խոսում է այն մարդկանց մասին, ովքեր մեզ ունակ են հունից հանել և առանց որոնց միջամտության մենք կկարողանայինք ապրել ավելի խաղաղ և իրապես հաճույք ստանալ ապրելուց․ «․․․թող գնան գրողի ծոցը իրենց հայացքների հետ միասին․․․որ մեր կյանքն առանց նրանց սփոփանքի ենթակա չէ․․․»։ Այսպես հեգնելով, բանաստեղծը մատնանշում է, որ հաճախ այն երևույթները, որոնք զազրելի կամ հոգեմաշ անող են, կյանքին իրական գեղեցկություն են հաղորդում։ Նա բավականին հաճախ օգտագործում է մենք կամ խոսում է մշակութային ընդհանուր կերպարի տեսանկյունից՝ ընթերցողին ներգրավելով ամերիկացի բանաստեղծի հուսահատության դեմ ինտելեկտով և ուրախության փոքրիկ պահերով պայքարելու սեփական փորձերի մեջ:
Բանաստեղծությունների մեծ մասում Դենիսը փորձում է հասկանալ որևէ ողբերգությունից հետո մարդկային ապրումները։ Ինչպես ինքը՝ բանաստեղծն է նշում․ «․․․ես փորձում եմ այնպես անել, որ բանաստեղծություններս հնչեն ինչպես հասարակ խոսք, մի բան, որ հեշտորեն կբարձրաձայնես քեզ ունկնդրողին»։
© Նյութը պատրաստեց՝ Հենրիետա Ավագյանը
մեկնաբանություններ