Մերիլին Ռոբինսոն «Գաղաադ»

2024-12-05

Ամերիկացի էսսեիստ, արձակագիր Մերիլին Ռոբինսոնը հայտնի է իր նրբագեղ գրելաոճով և հավատքի ու գյուղական կյանքի յուրահատուկ նկարագրմամբ: Նրա էսսեները ներառում են այնպիսի թեմաներ, ինչպիսիք են՝ կրոնը և գիտությունը, ԱՄՆ պատմությունը, միջուկային աղտոտվածությունը, Ժան Կալվինը[2] և ժամանակակից ամերիկյան քաղաքականությունը: 2016թ․-ին Ռոբինսոնը հայտնվել է Time ամսագրի 100 ամենաազդեցիկ մարդկանց ցուցակում։ Գրողի ամենահայտնի ստեղծագործություններից են իր դեբյուտային վեպը՝ «Տնային տնտեսություն» (1980 թ․) և Պուլիցերյան մրցանակի արժանացած «Գաղաադ»-ը (2004 թ․):

«Գաղաադ»-ը նամակագրական վեպ է, քանի որ գրվել է մատյան-հուշագրություն ֆորմատով։ Նամակում մահամերձ Ջոն Էյմսը որդուն պատմում է իր անցյալի մասին, կիսվում ընտանեկան հիշողություններով ու անձնական հիասթափություններով։ Քանի որ Ջոնն ունի սրտի հետ կապված առողջական խնդիրներ և ապրելու շատ քիչ ժամանակ, կարծում է, որ նամակների միջոցով որդուն ամենը փոխանցելը կապը պահպանելու լավագույն միջոցն է։ Էյմսի պատմությունը հիմնականում վերաբերում է այն մարդկանց, ովքեր շրջապատել են իրեն, ներառյալ հայրը, պապը, կանայք, լավագույն ընկերը և լավագույն ընկերոջ որդին:

Վեպի իրադարձությունները տեղի են ունենում Այովա նահանգի Գաղաադ քաղաքում, որտեղ պատվարժան հոգևորական Ջոն Էյմսն ապրել է իր 76 տարիներից 74-ը։ Գաղաադը փոքր քաղաք է, որը կրել է շատ դժվարություններ և ողբերգություններ, բայց Ջոնը սիրում է այն: Էյմսը Այովայի քարոզչի որդին է և քահանայի թոռը։ Էյմսի և՛ հայրը, և՛ պապը նույնպես կրում էին նույն անունը և երկուսն էլ քահանա էին, սակայն ինչ-ինչ պատճառներով հայր և որդի միմյանցից զայրացած երես են թեքում և մինչև ավագ Էյմսի մահը չեն հաշտվում։

Վեպում Էյմսը նաև պատմում է իր անձնական դժբախտության մասին՝ նշելով, որ առաջին կինը երեխայի հետ մահացել է ծննդաբերության ժամանակ և որ երկար տարիներ անցկացրել է միայնակ և տառապելով։ Միայն 67 տարեկան հասակում է հանդիպել Լիլային, իրենից բավականաչափ երիտասարդ մի կնոջ և կյանքը կապել նրա հետ։

Սա նաև մեկ այլ ուշագրավ պատմություն է մի տեսիլքի մասին․ ոչ թե Աստծո մարմնավոր տեսիլքի, այլ կյանքի՝ որպես զարմանալի տարօրինակ ստեղծագործության: Այն պատմում է, թե ինչպես է Էյմսի հոգու մեջ իմաստություն դարբնվել նրա մենության ընթացքում և թե ինչպես է պատմությունն ապրում սերունդների միջոցով, նույնիսկ երբ դավաճանություն և մոռացություն կա:


[1] Վկայության լեռ կամ ուխտի լեռ․ տեղանուն, որը մեջբերված է Հին Կտակարանում։

[2] Ֆրանսիացի աստվածաբան, կաթոլիկ եկեղեցու ռեֆորմացիայի շարժման գործիչ, կալվինիզմի հիմնադիր։

© Նյութը պատրաստեց՝ Հենրիետա Ավագյանը

մեկնաբանություններ