Մայքլ Քանինգհեմ «Ժամերը»

1999-10-10

Օհայոում ծնված ամերիկացի արձակագիր և մանկավարժ Մայքլ Քանինգհեմը բակալավրի աստիճան ստացել է Սթենֆորդի համալսարանում՝ անգլիական գրականություն մասնագիտությամբ, իսկ հինգ տարի անց՝ մագիստրոսի կոչում Այովայի համալսարանում։ 1970 թ․-ից սկսած հրատարակել է վեպեր, պատմվածքներ, որոնցից ամենահայտնին՝ «Ժամերը», լույս է տեսել 1998 թ․-ին՝ արժանանալով Պուլիցերյան մրցանակի լավագույն վեպ անվանակարգում։ Այն 2002 թ․-ին ադապտացվել է համանուն օսկարակիր ֆիլմում՝ Նիկոլ Քիդմանի, Մերիլ Սթրիփի և Ջուլիանա Մուրի մասնակցությամբ։

Այս վեպում հեղինակը մեծապես հիմնվում է Վիրջինիա Վուլֆի կյանքի և ստեղծագործության («Միսիս Դելոուեյ») վրա՝ պատմելու մի խումբ ժամանակակից հերոսների մասին։ Քանինգհեմը ընտրել է վեպի վերնագիրը՝ «Ժամերը», Վիրջինիա Վուլֆի «Միսիս Դելոուեյ»-ի սկզբնական աշխատանքային վերնագրից, և ընդօրինակելով Վուլֆի «գիտակցական հոսքի» պատմողական ոճը, նա վերստին տեղավորում է նրա կերպարներն ու թեմաները ժամանակակից համատեքստում՝ դրանք դարձնելով իրենը: Նրա պատմությունը երեք տարբեր տասնամյակների ընթացքում հետևում է երեք տարբեր կանանց, ովքեր ազդվել են «Միսիս Դելոուեյից»՝ յուրաքանչյուրին իր ձևով։ Քանինգհեմի ստեղծագործությունում տեղ են գտել․

ա) հորինված Վիրջինիա Վուլֆը 1923 թ․-ին Լոնդոնի արվարձաններում՝ «Միսիս Դելոուեյ» վեպը գրելիս․
բ) տնային տնտեսուհի Լաուրա Բրաունը 1949 թ․-ին Լոս Անջելեսում՝ «Միսիս Դելոուեյ» աշխատությունը կարդալով իր դժբախտ կյանքից փախչելիս․
գ) Կլարիսա Վոնը՝ 1990-ականների Նյու Յորքի 52-ամյա հրատարակիչ, ով ընտանիքում ձգտում է այնպիսի հարաբերությունների, ինչպիսին Վուլֆն ուներ ամուսնու հետ:

Այս երեք կանանց միջոցով Քանինգհեմը, ինչպես և Վուլֆը, փորձում է ցույց տալ մարդու կյանքի ամեն օրվա գեղեցկությունն ու խորությունը և, ընդհակառակը, թե ինչպես կարելի է մարդու ողջ կյանքը ամփոփվել մեկ օրվա մեջ։ Վուլֆի «Միսիս Դելոուեյ»-ի նման Քանինգհեմի վեպի ամբողջ պատմությունը զարգանում և ավարտվում է մեկ օրվա ընթացքում: Այստեղ նկարագրվում են Վուլֆի ինքնասպանությանը նախորդող իրադարձությունները, մինչև գետը նետվելը նրա մտացածին խոհերն ու ապրումները։

Ինչպես Վուլֆը, Քանինգհեմը նույնպես ուսումնասիրում է հոգեկան հիվանդության, ինքնասպանության և էքզիստենցիալ ճգնաժամի թեմաները: Այս երեք կանայք փնտրում են իրենց կյանքի իմաստը՝ ինքնասպանությունը համարելով իրենց առջև ծառացած խնդիրներից փախչելու միջոց: Վիրջինիան, Կլարիսան և Լաուրան չափազանց զգայուն են իրենց շրջապատող աշխարհի նկատմամբ և շարունակ հարցականի տակ են դնում իրենց շրջապատող աշխարհը:

© Նյութը պատրաստեց՝ Հենրիետա Ավագյանը

մեկնաբանություններ