Փոլ Հարդինգ «Նորոգողներ»
2024-04-25
«Նորոգողները» Փոլ Հարդինգի առաջին վեպն է: Ձեռագիրը հինգ տարի դրված է եղել Հարդինգի աշխատասենյակում, մինչև որևէ ամսագրի կողմից հրապարակվելը: Հարդինգը ենթադրում էր, որ այն երբեք չի հրատարակվի առանձին գրքով։
Պուլիցերյան մրցանակի սովորաբար արժանանում են գեղարվեստական այն երկերը, որոնց համար մարքեթինգ է արվել, իսկ «Նորոգողներ» վեպն անգամ «Թայմզ» ամսագրի կողմից չի լուսաբանվել:
Այնուհանդերձ, ստեղծագործությունը գովեստի է արժանացել իր հարուստ լեզվի, երկու տղամարդկանց զուգահեռ պատմություններն ու հիշողությունները զուգակցելու ստեղծագործական հնարքների, ինչպես նաև երբեմն հանդիպող «գիտակցության հոսքի» համար: Վեպն արծարծում է կորստի, հիշողության, մեղքի զգացումի և սիրո թեմաներ: «Նորոգողների» ոչ գծային կառուցվածքը կապված է գլխավոր հերոսի պտտվող հիշողությունների և քաոսային հալյուցինացիաների հետ:
Պատմության սկզբնաղբյուր է ծառայել Փոլ Հարդինգի պապիկը, ում էպիլեպտիկ հայրը լքել էր ընտանիքը, երբ իմացել է, որ իր կինը՝ Փոլի նախատատը, մտադիր է իրեն հոգեբուժարան ուղարկել:
Փոլ Հարդինգն իր մանկությունն անցկացրել է Մասաչուսեթս նահանգի Ուենհեմ քաղաքում, որտեղից քիչ հեռու այժմ բնակվում է: Փոքր տարիքում նա իր պապի մոտ աշակերտել է որպես ժամացույցներ վերանորոգող: «Նորոգողներ» վեպում ութսունյոթամյա Ջորջ Քրոսբին, ով նույնպես ժամագործ է, մահից ութ օր առաջ սկսում է հալյուցինացիաներ ունենալ՝ իր կառուցած տան անկողնում պառկած: Ջորջի միտքը թափառում է այն բոլոր վայրերում, որտեղ եղել է իր կյանքի ընթացքում՝ Մասաչուսեթս, Կանզաս, Ֆլորիդա և Վաշինգտոն:
Այնուհետև գրողը սկսում է պատմել Ջորջի հոր՝ Հովարդ Աարոն Քրոսբիի կյանքի մասին, ով աղքատ, աշխատասեր վաճառող է, հայտնի «նորոգող» մականվամբ, նորոգում է հին ժամացույցներ և միաժամանակ շրջելով 1920-ական թվականների Մեյնում՝ աղքատ ընտանիքներին վաճառում է գյուղտեխնիկա: Նման ընչազուրկ պայմաններում ապրելով Հովարդն ու իր կինը՝ Քեթլինը, երջանիկ չեն: Վերջինս անընդհատ ամուսնուց դժգոհում է, որ նա ավելի շատ աշխատի իրենց չորս փոքր երեխաներին խնամելու համար, որոնցից ավագը Ջորջն է:
Հովարդը շատ է աշխատում, բայց նա էպիլեպտիկ է ու երբ նոպան բռնում է, ամեն ինչ թողնում է ու փախչում անտառ: Դա կասկածներ է առաջացնում շրջապատի մարդկանց մոտ: Մի անգամ, երբ գիշերը նոպան անսպասելի սկսվում է , նա անգիտակցաբար վնասում է որդուն՝ Ջորջին: Քեթլինը՝ կինը, բժշկի խորհրդով որոշում է ամուսնուն տանել հոգեբուժարան: Այդ իսկ պատճառով վերջինս որոշում է լքել իր ընտանիքին:
Այնուհետև պատմությունը նորից է անդրադառնում Ջորջին, ով միաժամանակ ատում և սիրում է իր հորը: Անկողնում պառկած նա մտածում է, թե որքան է մարդու մարմինը նման ժամացույցի, և խորհրդանշական մակարդակում ինչ-որ մեկին հիշելը նման է ժամացույցը լարելու գործընթացին:
Մահվան մահճում Ջորջը սկսում է ներել հորը։ Նա հասկանում է, որ ծանրակշիռ պատճառներ կային ընտանիքից հեռանալու համար: Ջորջի կյանքը, ինչպես իր հոր կյանքը, ամբողջովին պլանավորված չէր: Նրանք պետք է աշխատեին որպես նորոգողներ՝ հաղթահարելով խոչընդոտներն ու կյանքում առաջ շարժվել:
Վերջին հալյուցինացիան, որ Ջորջն ունենում է, կարծես հուշ լինի. Հայրը տալիս է դռան զանգը, իսկ Ջորջը կնոջ ու երկու դուստրերի հետ նստած է ճաշի սեղանի շուրջ, և յոթ տասնամյակ անց ընտանիքը վերամիավորվում է: Սա Ջորջի վերջին «հուշն» է:
© Նյութը պատրաստեց՝ Անի Գասպարյանը:
մեկնաբանություններ