Ռիչարդ Ֆորդ «Անկախության օր»

1996-10-12

«Անկախության օրը» ամերիկացի վիպասան, կարճ պատմվածքների հեղինակ Ռիչարդ Ֆորդի ստեղծագործությունն է, որը 1996 թ․-ին արժանացել է Պուլիցերյան և PEN/Faulkner[1] մրցանակի ՝ դառնալով առաջին վեպը, որը երբևէ արժանացել է այս երկու մրցանակներին մեկ տարվա ընթացքում։

Վեպի գործողությունները տեղի են ունենում հորինված Հադդամ քաղաքում, ինչպես նաև Նյու Յորքի և Կոնեկտիկուտի հյուսիսային նահանգներում: Գլխավոր հերոսը՝ Ֆրենկ Բասքոմբը, ամուսնալուծված, անշարժ գույքի միջին տարիքի գործակալ է, ով տքնում է հաճախորդներից մեկի տունը վաճառել։ Նա նախ այցելում է իր ընկերուհուն, այնուհետև գնում է Կոնեկտիկուտ՝ որդուն՝ Փոլին տեսնելու: Փոլն ապրում է Ֆրենկի նախկին կնոջ՝ Էնիի և նրա երկրորդ ամուսնու՝ Չարլիի հետ։ Բացի Փոլից և նրա քույր Կլարիսայից, Ֆրենկն ու Էնին ունեցել են մեկ այլ որդի ևս, որը մահացել է տարիներ առաջ։

Տասնհինգամյա Փոլի կյանքը փոքր ինչ խճճված է և վերջերս խանութներից գողություն անելու համար անախորժությունների մեջ է: Ֆրենկը, այցելելով որդուն, հույս ունի օգնել, ժամանակ անցկացնել հետը և հասկանալ դեռահասին։ Չնայած Էնիին թվում է, որ Փոլը պարզապես անցնում է պատանեկությանը բնորոշ մի փուլ, Ֆրենկը զգում է, որ ավելի խորը բան է որդուն անհանգստացնում, քան հասունացման բարդ շրջանն է: Այդ պատճառով նա ամեն կերպ փորձում է աջակցել Փոլին, կատակներ անել հետը և դիմադրել նրա փոփոխական ու ագրեսիվ վարմունքին։ Հանգստյան օրերը հայր ու տղա բասկետբոլի և բեյսբոլի դահլիճներ այցելելով են անցկացնում, բայց նրանց արդեն քիչ թե շատ հանդարտ հարաբերությունները խափանվում են Փոլի հետ տեղի ունեցած անսպասելի պատահարի պատճառով, ինչի արդյունքում վնասվում է Փոլի աչքը և հապճեպ վիրահատության կարիք է լինում։

Ֆրենկն ու Էնը կարծես նույն վախերի ու տագնապի միջով են անցնում, ինչ անցել էին իրենց նախորդ զավակի կորստի ժամանակ։ Բարեբախտաբար Փոլն ապաքինվում է, բայց պատահարի արդյունքում ծնողները վերջապես հաշտվում են իրենց ներկայիս կարգավիճակի հետ՝ թոթափված իրենց ամուսնալուծությունից մնացած թշնամանքից: Փոլի դժբախտ պատահարը ստիպում է Ֆրենկին հաշտվել անցյալի տրավմայի հետ և ազատվել իր շարունակ ճգնաժամով ու կսկիծով լի կյանքից։ Ի վերջո, որդու անհանդարտ և խոցելի կարգավիճակն անուղղակի կերպով արտացոլվում է հենց Ֆրենկի վրա ՝ օգնելով նրան ազատվել գոյաբանական մի շարք հարցերից և համակերպվել կյանքի դիպվածների հետ։


[1] Բանաստեղծներին, խմբագիրներին և վիպասաններին տրվող ամենամյա մրցանակաբաշխություն:

© Նյութը պատրաստեց՝ Հենրիետա Ավագյանը

մեկնաբանություններ