Անտոն Չեխով «Իմ կյանքը» | ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆ

1. Դաժան դաստիարակությունը և դրա հետևանքները

Գրքի սկզբում նկարագրվող դրվագները բնութագրում են գլխավոր հերոս Միսայիլի մանկությունը և ներկան, նրա հոր կերպարը և դաստիարակության մեթոդները, որոնք հիշեցնում են Չեխովի կյանքը: Ինչպես նրա հայրն էր խիստ, պահանջկոտ և բռնի ուժին հաճախ դիմում, այնպես էլ Միսայիլի հայրն էր իր աղջկա և տղայի հետ վարվում՝ քննադատելով Միսայիլի ազնվական և մտավորական դասին հարիր կյանքի ոճ և զբաղվածություն վարելու անկարողության մեջ, այնուհետև սպառնում է որդուն ժառանգությունից զրկել: Սակայն Միսայիլը պարզորոշ զգում էր դասակարգային անհավասարությունը և գտնում էր, որ ապրելու և հաց վաստակելու միակ արդարացի, բարոյապես ճիշտ ճանապարհը ֆիզիկական աշխատանքն է՝ «-Խնդրում եմ լսեք ինձ,- ասացի ես դժկամորեն, ոչ մի լավ բան չսպասելով այդ խոսակցությունից: -Այն, ինչ դուք հասարակական դիրք եք անվանում, կապիտալի և կրթության արտոնությունն է: Չունևոր և անուսում մարդիկ ֆիզիկական աշխատանքով են ճարում իրենց մի պատառ հացը, ու չեմ հասկանում, թե ինչու պետք է բացառություն կազմեմ»:

Երբ Միսայիլը ամուսնացավ ինժեների աղջկա՝ Մաշայի հետ, հայրը կարծում էր, թե ազնվական այս աղջկա հետ ամուսնությունը վերջապես ճիշտ ճանապարհի վրա կդներ որդուն։

2. Կյանքում առաքելության, զբաղվածության կողմնորոշման և սահմանափակումների մասին

Միսայիլի մոտ թատրոնի և ընթերցանության նկատմամբ սերը չափազանց մեծ էր, բայց ունե՞ր արդյոք մտավոր աշխատանքի ընդունակություն, նա այդ չգիտեր: Եվ իր համար ֆիզիկական աշխատանք փնտրելու ընթացքում բոլորը ցանկանում էին նրան խոչընդոտել, անգամ նահանգապետն էր Միսայլին իր մոտ կանչել՝ սպառնալով զրկել ազնվականի կոչումից, եթե իր հոր դասակարգին հարիր պաշտոն չզբաղեցնի: Իսկ իր դասակարգին պատկանող մարդիկ նրան ծաղրում էին, նրա կողքին գտնվելուց՝ ամաչում: Այս հատվածը նաև կիրառելի է մեր ներկայիս իրականության համար, երբ մարդկանց, երիտասարդներին շատ հաճախ ծնողները, շրջապատը թույլ չեն տալիս գտնել և աշխատել այն բնագավառում, որը առավել մեծ չափով կհամապատասխանի իրենց անձի առանձնահատկություններին, ունակություններին, հմտություններին և թույլ կտա օգտագործել իրենց ներուժն այնտեղ, որտեղ որ կցանկանան: Ինչպես Չեխովն է գրում. «Միսայիլը սիրում էր իր հայրենի քաղաքը, սակայն մարդիկ, որոնց հետ ապրում էր այդ քաղաքում նրա համար ձանձրալի էին, օտար և երբեմն նույնիսկ զզվելի՝ «ես չէի սիրում ու չէի հասկանում նրանց»»:

3․ Դասակարգային անհավասարությունը, խտրականությունը և արդարության բացակայությունը

«-Որդը խոտ է փչացնում, ժանգը՝ երկաթ, իսկ կեղծիքը՝ մարդու հոգին»: Միսայիլի ղեկավար Ռեդկայի այս խոսքերը, որը նա սիրում էր կրկնել, կարմիր թելով անցնում են վիպակի սյուժեով։

Մտորելով անարդարության և դասակարգային խտրականության թեմայով, նշելով, որ եթե հարուստներին ու մտավորականներին կարելի լիներ իրենց ֆիզիկական պահանջմունքների հոգալն էլ աղքատ, աշխատող դասակարգի վրա դնել, ապա իրենք այդպես էլ կանեին. «Բայց ամենագլխավորը, որ ամեն ինչից շատ էր զայրացնում ինձ նոր վիճակիս մեջ, արդարության բացարձակ բացակայությունն էր, հենց այն, ինչ ժողովուրդը որակում է «ուրացել են աստծուն» բառերով»։

4․ Սերը, հարաբերությունները և կյանքի իմաստի որոնումը, ճիշտ բարոյական քայլերի և որոշումների փնտրտուքը

Հանգամանքների բերումով Միսայիլը մտերմանում է ինժեների աղջկա Մաշայի հետ՝ սիրահարվելով նրան։ Մաշայի մեջ նրան գերում են վերջինիս խելացիությունը, գեղեցկությունը և նրբությունը՝ «Մանկությունից հիշողությանս մեջ մնացել էր, թե ինչպես մեր հարուստներից մեկի վանդակից թռել փախել էր կանաչ թութակը, և ինչպես հետո սիրունիկ այդ թռչունը ամբողջ մի ամիս, միայնակ ու անօթևան, թափառեց քաղաքում, անտրամադիր թռչելով այգուց այգի։ Մարիա Վիկտորովնան ինձ հիշեցնում էր այդ թռչնակին»։

Միսայիլը Մաշային շատ էր սիրում, դրա համար չնայած իր աներոջ զգուշացմանը, որ սա զուտ Մաշայի համար ձանձրույթը փարատելու հերթական խաղն ու գիտափորձն է, նա ամուսնացավ նրա հետ, ամբողջ իր ուժերը նվիրեց Մաշայի նպատակներին, թեպետ գյուղատնտեսությունը ընդհանրապես չէր սիրում և ինչպես նրա սիրտը վկայում էր, կես տարին չանցած, Մաշան սկսեց հոգնել իր այս նախաձեռնությունից, աստիճանաբար սկսեց հեռանալ Միսայիլից և վերջ ի վերջո ապահարզան խնդրեց և մեկնեց ԱՄՆ։

Նմանատիպ, բայց ավելի դժբախտ ճակատագիր էր սպասում նաև Միսայիլի քրոջը՝ Կլեոպատրային, սիրահարվելով ամուսնացած և երեք երեխա ունեցող բժիշկ Բլագովոյին, նա նրան սրբացնում էր, ամեն մի բառից կախված էր և չնայած քաջ գիտակցում էր, որ Բլագովոն չի լինելու իր կողքին, չէր զղջում, որ նրա շնորհիվ սեր է ճանաչել և վերջապես ազատվել է իր հոր ճիրաններից, բանտարկյալի իր նախկին կյանքից
Այսպիսով, Չեխովը նկարագրել է 19-րդ դարի ռուսական բուրժուազիան և տիրող հասարակական անհավասարությունը, որը մարմնավորել են նրա վեպի տխուր հերոսները՝ իրենց կործանված անձնական կյանքերով:

Հեղինակ՝ © Սեդա Գրիգորյան
Նյութը այլ տեղեր օգտագործելուց առաջ կապվել հեղինակի հետ: