Վարդգես Պետրոսյան «Մենավոր ընկուզենին»
2014-09-05 10807
► Մարդ կյանքի սկզբում տունտեղ, ընկեր-բարեկամ է հավաքում, կյանքի վերջում կամաց-կամաց կորցնում է․․․
► Հուշերն առհասարակ ծեր են դարձնում մարդուն:
► Երևի գաղտնապահ լինելու համար միակ ելքը համր ծնվելն է:
► - Այս հողի վրա մարդ սարսռում է դարերի ներկայությունից։ - Դարերը նաև բեռ են։ Դժվար է այդ բեռի տակ երիտասարդ մնալ։ - Հայերը կարողանում են։ - Եթե այդ բեռի տակ շատ չենք կռանում։ Շատ կռանալիս միայն ոտքիդ տակ կտեսնես։ Այնինչ, պիտի նայես շուրջդ, երբեմն՝ ետ նայես, իսկ ամենակարևորը՝ նայես վերև և առաջ։ Դուք քայլող մարդ եք, գիտեք, որ դա այդպես է, իսկ ժողովուրդ կոչվածն էլ քայլող մարդ է։
► Լավ բժիշկը նույնիսկ իսկապես մեռածին երբեմն կարողանում է ետ բերել․․․
► Մռայլ առասպել է, թե ճշմարտություն դժվար է որոշել, բայց որ առասպելն է հորինվում առանց հիմքերի: Այսպես, ուրեմն, 1918-ի գարնանը Լեռնասարցիք նորից ետ են դառնում, տեր կանգնում իրենց տներին: Եվ, ահա, մի գիշեր գյուղում նորից կրակոցի ձայն է լսվում: Գյուղն արթնանում է տագնապած և մարդիկ` «թուրքե՜րը, թուրքե՜րը» գոռալով, խուճապահար նորից լքում են իրենց տները: Մի գիշերում գյուղը նորից դատարկվում է և առավոտյան արթնանում ամայի փողոցներով, լքված տներով: Բայց ուր է թշնամին, չի երևում...Մի քանի օր անց պարզվում է, որ գիշերվա մեջ կրակողը լեռնասարցի մի կին է եղել, որի ամուսինը այդ գիշեր տանը չէր՝Երևան, թե ուրիշ մի տեղ էր գնացել գործով: Կինը գիշերով ձիերի սմբակների ձայն է լսում և վախից, թե ինքնիրեն սրտապնդելու համար` ամուսնու որսորդական հրացանով կրակում է օդում: Առավոտյան գյուղ վերադառնալով և կնոջը գտնելով մեն-մենակ` դատարկված գյուղում, ամուսինն առնում է կնոջը, երեխաներին և նունպես հեռանում գնոում: Մի կրակոցով գյուղը դատարկվել է` այս միտքը կեղեքում էր Կամսարյանին, և նա, արդեն քանի տարի, տառապում էր անողոք հարցականների մեջ. Ինչպես, ինչպես կարող էին մի կրակոցով գյուղը թողնել, ետ չնայել, թշնամուն չորոնել, չկռվել, չդիմադրել... Մարդիկ սարսափած էին ու հոգնած, թշնամին ուժեղ էր ու անողոք, բայց մի կրակոցո՜վ, տեր աստված, մի հատիկ կրակոցով...
► Ամեն դրամա՝ վերք է, պիտի սպիանա։ Պիտի սպիանա, մանավանդ, ժողովրդի ապրած վերքը։ Մեր ժողովրդի վերքը ոտքից-գլուխ է։ Բանաստեղծներն էլ հիմա սպի են փորփրում։ Կարծես վախենում են՝ վերքը հանկարծ լրիվ չլավանա, սպին հանկարծ չձուլվի մեր մարմնին․․․Չի ձուլվի, սպին կմա։-Ժողովուրդը չի կարող առանց հիշողության՝ ուրախ թե տխուր․․․Մեր շատը տխուր է․․․
► Ձուկը ձգտում է որտեղ խորն է, մարդը ձգտում է որտեղ ավելի լավ է իր համար:
► Հուշերը հանգցնում էր՝ ինչպես սիգարետն են հանգցնում, սիգարետը մի ակնթարթ էլ դեռ ծխում է, հետո մեռնում է նաև ծուխը, և մոխրամանը կամանց-կամանց լցվում ճզմված... Հուշերով։
Հ.Գ. Եթե դուք ունեք մեջբերումներ` դուրս բերված այս գրքից, ապա կարող եք ուղարկել մեզ հետադարձ կապով:
Դիտեք ավելին Մեջբերումներ Գրքերից բաժնում
մեկնաբանություններ