Ֆիլիպ Լըվին «Պարզ ճշմարտություն»
1995-04-30
1995 թ․-ի Պուլիցերյան մրցանակի դափնեկիր, ամերիկացի բանաստեղծ Ֆիլիպ Լըվինը հայտնի է քաղաքային բանվոր դասակարգի կյանքի թեմաների կենտրոնացումով: Լըվինը աշխատել է տարբեր արդյունաբերական ոլորտներում՝ նախքան Կալիֆորնիայի պետական համալսարանի գրականության պրոֆեսոր դառնալը: Բանաստեղծի պոեզիան մատնանշում է նրանց կյանքը, ովքեր հայտնվել են ծանր աշխատանքային պայմաններում՝ պատկերելով գորշ քաղաքներ, անիմաստ առօրյա կյանք և հուսահատություն։ Չնայած այս ամենին, բանաստեղծի գործերում հանդիպում ենք սեր և ուրախության ևս:
Ֆիլիպ Լըվինի «Պարզ ճշմարտություն» գիրքը, որը բաղկացած է 33 բանաստեղծություններից, ուսումնասիրում է առասպելները, պատմությունը, ընտանիքը, մարդկանց հիշողությունները՝ անդրադառնալով կյանքի համընդհանուր ճշմարտություններին, և նրան, թե որքան կարևոր են դրանք աշխարհն ըմբռնելու համար:
«Պարզ ճշմարտություն»
․․․Կան բաներ,
որ թվում է ողջ կյանքումդ իմացել ես։ Դրանք այնքան իրական ու թափանցիկ են
որ պետք է ասվեն աննրբանկատորեն, առանց չափի ու հանգի,
դրանք պետք է դրվեն սեղանին՝ աղամանի,
մի բաժակ ջրի կողքին, դրանք պիտի լինեն
մերկ և միայնակ, պիտի իրենք իրենց մասին հոգան։
Զգու՞մ եք խոսքերիս
համը։ Խոսքս համեմված է սոխով ու կարտոֆիլով, մի պտղունց
աղով, հալվող կարագի հաճույքով, ակնհայտ է՝
այն կանգնում է կոկորդիդ ինչպես ճշմարտություն,
որ երբեք չես արտաբերել, որովհետև երբեք ճիշտ պահը չէր,
այն մնում է կոկորդումդ մինչև կյանքիդ վերջը, չասված,
ստեղծված այն կեղտից, որին անվանում ենք հող, մետաղից, որին անվանում ենք աղ
մի ձևով, որի համար բառեր չկան, և դու ապրում ես դրանցով։
Վերոնշյալ բանաստեղծության հիմնական թեման համամարդկային, հիմնարար ճշմարտություններն են և թե որքան հզոր են դրանք: Այս բանաստեղծությունը մեդիտացիա է պարզ ճշմարտությունների և անձնական փորձառությունների մասին։ Լըվինի անձնական մտորումները մարդկային հարաբերությունների փխրունության մասին խորություն և զգացմունքային ռեզոնանս են հաղորդում բանաստեղծությանը, մինչդեռ զգայական լեզուն և վառ պատկերները կենդանություն են տալիս իրական աշխարհին:
Բանաստեղծության վերջին տողերում խոսվում է այն մասին, որ ճշմարտությունը, որով այդքան հետաքրքրված է բանաստեղծը, տարերային է և մնայուն՝ կազմված «այդ կեղտից, որին անվանում ենք հող, մետաղից, որին անվանում ենք աղ», և որ մենք «ապրում ենք դրանց վրա»՝ առանց գիտակցելու։
«Օ, այո, օրհնվի երևակայությունը։ Այն մեր կյանքին խորհրդավորություն է տալիս։ Օրհնվի մարդու տեսլական ուժը՝ միակ կենդանին, որ դրա կրողն է, օրհնվի քո և իմ մեռած հոր ճշգրիտ պատկերը, օրհնվեն այն պատկերները , որոնք խցկված են մեր մտահորիզոնում և որ երբեք չեն լքի մեզ»։
© Նյութը պատրաստեց՝ Հենրիետա Ավագյանը
մեկնաբանություններ