Ջեֆրի Եվգենիդիս «Միդլսեքս»

2024-04-26

Ջեֆրի Քենթ Եվգենիդիսը հույն-իռլանդական ծագման ժամանակակից ամերիկացի արձակագիր է, ում վեպը 2003թ․-ին արժանացել է Պուլիցերյան մրցանակի։ Նա հեղինակել է բազմաթիվ էսսեներ, կարճ պատմվածքներ և երեք վեպ։ Բրաունի համալսարանն ավարտելուց հետո մագիստրոսի կոչումը ստացել է Ստանֆորդի համալսարանում՝ ստեղծագործական գրականություն մասնագիտությամբ։ Չնայած Իուջընիդիզը հնարավորինս խուսափում է հանրային կյանք վարելուց, հայտնի է, որ ներկայումս ընտանիքի հետ ապրում է Նյու Ջերսիում և դասավանդում Փրինսթոնի համալսարանում։

2002թ․-ին գրված «Միդլսեքս» վեպը հիմնականում ներկայացնում է հունա-ամերիկյան ներգաղթական կյանքի փորձությունները, Դեթրոյթի վերելքն ու անկումը և ինտերսեքսային մարդկանց կյանքն Ամերիկայում։

Վեպը պատմվում է գլխավոր հերոս Կալիոպե (Քալ) Ստեֆանիդեսի տեսանկյունից, քանի որ երիտասարդ ինտերսեքսային անհատը փորձում է հասկանալ տարօրինակ ընտանեկան պատմությունը, որն ի վերջո հանգեցրել է նրա յուրահատուկ ծննդին: Պատմության առաջին կեսը կենտրոնանում է Ստեֆանիդների ընտանիքի պատմության վրա Հունաստանում։ Լեֆթի և Դեզդեմոնա Ստեֆանիդես անունով եղբայրն ու քույրը կորցրել են իրենց ծնողներին Թուրքիայի հետ պատերազմում և փախչում են Ամերիկա։ Նավի վրա նրանք ընկերանում են մի հայի՝ բժիշկ Ֆիլոբոսյանի հետ, որի ընտանիքը թուրքական ջարդերի զոհ է դարձել։ Քույր ու եղբայր անառողջ սիրային կապի մեջ են, սակայն քանի որ նավի վրա ոչ ոք չգիտի նրանց ով լինելը, նրանք ամուսնանում են: Ամերիկա հասնելուն պես նրանք մեկնում են Դեթրոյթ՝ ապրելու իրենց զարմիկի՝ Սուրմելինայի (Լինա) հետ, որը լեսբուհի է և ամուսնացած է Ջիմի Զիզմոյի հետ: Լինան համաձայնվում է գաղտնի պահել նրանց հարաբերությունները, իսկ Ջիմմին օգնում է Լեֆթիին աշխատանք գտնել գործարանում: Ե՛վ Դեզդեմոնան, և՛ Լինան հղիանում են և չնայած բժիշկ Ֆիլոբոսյանի զգուշացումներին, որ ազգակցական կապով ծնված երեխաները կարող է խնդիրներ ունենան, նրանք ծնում են առողջ երեխաներ՝ Թեոդորա (Թեսի) և Միլթոն։

Միլթոնն ու Թեսին մեծանում են՝ մտերմանալով։ Երբ նրանք հասնում են քսանին, նրանց ընկերությունը վերածվում է սիրո։ Դեզդեմոնան դեռ վախենում է գենետիկական խնդիրներից և փորձում է պատանիներին իրարից հեռու պահել: Սակայն Թեսին ու Միլթոնը, հակառակ հորդորների, ամուսնանում են և որդի ունենում։ Նրանք որոշում են, որ իրենց մյուս երեխան աղջիկ լինի և դա իրագործելու համար օգտագործում են գիտական տեխնիկա: Կալիոպեն ծնվում է առողջ, բայց բժիշկ Ֆիլոբոսյանը, ով ընդունում է երեխայի ծնունդը, չի նկատում, որ երեխան հերմաֆրոդիտ[1] է:

Կալիոպեն սկսում է հանդիպել Կլեմենտին անունով մի փոքրիկ աղջկա հետ։ Երբ նրանք համբուրվում են, Կալիոպեն զգում է, որ նա տարբերվում է շատ աղջիկներից: Տասնչորս տարեկան հասակում նա հաճախում է աղջիկների մասնավոր դպրոց և սիրահարվում է մեկ այլ աղջկա, որի հետ նա սեռական կապի մեջ է մտնում: Սակայն Ջերոմը՝ աղջկա եղբայրը, կռահում է նրանց գաղտնիքը և հարձակվում է Կալիոպեյի վրա։ Շտապ օգնության սենյակում բժիշկները վերջապես հայտնաբերում են, որ նա երկու սեռի սեռական օրգաններ ունի: Միլթոնն ու Թեսին նրան տանում են Նյու Յորք՝ բժիշկ Լյուսիի մոտ։ Կալիոպեն ցանկանում է շարունակել ապրել որպես աղջիկ, քանի որ ուզում է նորմալ լինել, բայց երբ տեսնում է իրեն՝ որպես գենետիկորեն արական սեռի նկարագրող զեկույցը, հասկանում է իր շփոթության աղբյուրը և փախչում է: Նա կտրում է մազերը, սկսում իրեն Քալ կոչել և անցնում է արական սեռի: Նա սկսում է հանդիպել իր նման այլ մարդկանց և սկսում է ընդունել ինքն իրեն։ Քալը, դեռևս չհարմարված իր նոր սեռին, գնում է տուն (Միլթոնը մահացել էր), որտեղ մայրը դժվարանում է, բայց փորձում է նրան ընդունել որպես իր որդի: Դեզդեմոնան, ով հազիվ է արտաբերում խոսքերը, կարողանում է բացահայտել գենետիկ գաղտնիքը, որը հանգեցրել է Քալի ծննդին: Քալը մեկնում է Բեռլին ու այնտեղ սիրահարվում Ջուլի Կիկուչի անունով մի կնոջ, բայց հետո սկում է խուսափել նրանից, վախենալով, որ կինը չի ընդունի իր իրական ինքնությունը: Բայց նրանք նորից հանդիպում են արվեստի ցուցահանդեսի ժամանակ, և Քալը քաջություն է հավաքում պատմել իր «գաղտնիքը»։ Կինն ընդունում է նրան, և գիրքն ավարտվում է նրանով, որ նրանք համաձայնում են ևս մեկ անգամ վերսկսել հարաբերությունները:


[1] Հերմաֆրոդիտիզմ։ Իգական և արական սեռի հատկանիշների առկայությունը միևնույն անհատի մոտ։

© Նյութը պատրաստեց՝ Հենրիետա Ավագյանը

մեկնաբանություններ