Սև Մանգուշյան «Այսօր քնիր իսկ վաղը կարելի է մեռնել»

ՄԱՍ 1 Մինչ կսկեմ պատմել,ուզում եմ ասել քեզ,որ ուշադիր հետևես նրանց քայլերին,որ չկրկնես այն ինչը կարող է կործանարար լինել: Սխալներ կարելի է անել,միայն թե պետք է աննկատ անել,իսկ եթե ոչ՝ հետևանքները կարող են անդառնալի լինել: Հիշիր, որ երբ այս պատմությունը սկսես կարդալ հնարավոր է, որ սա վերջին բանն է որ անում ես կյանքումդ: Բայց ամենայն հավանակնությամբ դու հենց հիմա մտածեցիր, որ դա չի կարող քեզ վերաբերվել: Երեկոյան երբ դու տանը մենակ ես լինում հաճախ քեզ թվում է թե ինչ որ մեկը հետևում է քեզ, զգում ես, որ ինչ-որ մեկը նայում է քեզ, բայց ոչ ոք չկա: Դրսից ձայներ ես լսում և առաջին քայլը որ անում ես, դա պատուհանը վարագույրով ծածկելն է,որովհետև քեզ թվաց թե ինչ որ մեկը դրսից քեզ է նայում: Մի քանի րոպե հետո դու բացում ես վարագույրը ու նայում ես դուրս, հայացքով ինչ որ մեկին ես փնտրում,և այդ ինչ որ մեկը անպայման մարդ է: Իսկ ինչու ես փնտրում,որովհետև դու սպասում էիր,որ հնարավոր է այդ ինչ որ մեկը կգա,և իհարկե դու գիտես թե ով է նա: Երբ վստահ ես,որ ոչինչ չես արել,դու երբեք պատուհանից դուրս չես նայի՝ մթության մեջ քեզ հետևող ծանոթ դեմք տեսնելու համար,բայց նայում ես,որովհետև վստահ չես,որովհետև սպասում ես,դու վախենում ես…: Ես պատուհանից դուրս չեմ նայում:Ես երբեք բարձր երաժշտություն լսելով (ականջակալերով)` չեմ քայլում փողոցում, որովհետև չեմ կարողանա լսել թիկուքից ինձ մոտեցող ոտնաձայները,ոչ այն պատճառով թե իբր վախենում եմ,պարզապես չգիտեմ թե ով կարող է մոտենալ ինձ թիկունքից: Ամեն ինչ կատարվեց օգոստոսի 18-ի երեկոյան,այդ օրը կյանքիս ամենաերջանիկ օրերից մեկն էր,վաղը ես ամուսնանալու էի երկրորդ անգամ: Մենք արդեն մի քանի ամիս է ինչ միասին էինք ապրում: Ես շատ պարզ հիշում եմ այդ երեկոյի բոլոր մանրամասները:Աչքերս փակել էի,նստած էի բազկաթոռին: Չկա ավելի հանճարեղ ստեղծագործություն քան Մոցարտի Լաքրիմոսան, լսում էի երաժշտությունը ու մտքումս պատկերացնում էի վաղվա օրը, ձայնը բավականին բարձրացրել էի,իսկ Է.Մ.-ն՝ ապագա կինս, լոգանք էր ընդունում: Որքան էլ բարձր էր երաժշտությունը դա չխանգարեց ինձ՝ լոգասենյակից տարօրինակ ձայն լսելու: Մոտեցա ձայն տվեցի Է.Մ.-ին, չպատասխանեց,ներս մտա:Թող ոչ-ոք ոչ մի անգամ չասի թե ժամանակը քիչ է,ո՛չ, որովհետև ժամանակը քիչ չի լինում,ընդամենը մեկ վայրկյանն էլ բավական էր,որ ես կորցնեմ ամեն ինչ: Լոգասեյակում գոլորշու մեջ տեսա գետնին լճացած արյունը և դրա մեջ աչքի ընկնող ածելին,իսկ լոգարանից երևում էր միայն Է.Մ.-ի՝ կախ ընկած արյունոտ ձեռքը: Ամեն ինչ վերջացած է: Ես ձայն չհանեցի,բայց խեղդվում էի,ես հաստատ հիշում եմ, որ լաց եղա: Զգացի,որ գլուխս պտտվեց,չհասկացա որն էր նրա ինքնասպանության պատճառը,իհարկե հետո ամեն ինչ պարզ դարձավ,համենայինդեպս գոնե ինձ համար: Մի կերպ դուրս եկա լոգասենյակից ու միջանցքում ուշագնաց եղա:Երբ արթնացա, ինձ պատգարակով դուրս էին բերում տանից,ներսում տասնյակից ավելի ոստիկաններ կային,իսկ դրսում հավաքվել էր հարևանների բազմությունը: Ես իմացա ,որ եթե բժիշկները ուշացած լինեյին, ես նույնպես մեռած կլինեյի:Ինչու՞ ,ի՞նչ էր կատարվել մեր տանը,ի՞նչ էր կատարվել կնոջս հետ: Չշտապելու և հետաքրքրությունը պահելու համար, մենք հետ կգնանք և պատմությունը կսկենք կնոջս մահվանից 180 օր առաջվանից:   ՄԱՍ 2 Այսօր փետրվարի 11-ն է: Ես ապրում եմ Նյու Ջերսիում որդուս ՝ 5 ամյա Դանիելի հետ: Պատմվածքներ եմ գրում, որոնք մեծ հաջողությամբ վաճառվում են: Երբ սկսեցի հրատարակել պատմվածքներս,ինձ համար վերցրեցի նոր անուն՝  Դեյվ Օ’Քոնորի (փոխեցի ազգանունս, որովհետև ուզում էի դրանով վերջանականապես ազատվել ազգանունս կրող մյուս մարդկանց հետ ազգակցական կապից,բարեկամները միշտ անհաջողություններ են բերում): Սրանից 1 տարի առաջ բանժանվեցի պառավ կնոջիցս,չէ, տարիքը նկատի չունեմ,կինս` Ա.Հ.-ն, ինձանից փոքր էր ընդամենը 2 տարի ,իսկ անցյալ տարվա իններորդ ամսում լրացավ իմ քսանյոթը: Կինս պառավ էր,որովհետև ես նրա հետ երբեք ինձ երիտասարդ չէի զգում,չափից դուրս ձանձրալի կին,նրա հետ հնարավոր չէր ուրախանալ: Նա տգեղ չէր,նույնիսկ գրավիչ էր,բայց ես վստահ եմ եթե ես նրան չընտրեի որպես կին,նա մինչև այսօր տանը կլիներ: Խոսում էր ամենաանհետաքրիր ու ձանձրալի թեմաներից,ցավալին այն էր,որ խեղճին միշտ թվում էր թե ինքը ամենախելացի կանանցից է: Տոներին միշտ սիրային զզվելի երկտողեր էր գրում,որոնք ես այլևս տանել չէի կարողանում:Երբեք ոչինչ չէր փոխվում նրա մոտ, ոչ արտաքնապես, ոչ ներքուստ,և ես հասկացա, որ նրա հետ ապրել անհնար է: Դպրոցական տարիներին մաթեմատիկայի մի ուսուցիչ ունեյի,ով ինձ տանել չէր կարողանում,որովհետև ես բացարձակ այդ հաշվարկներից գլուխ չէի հանում: Մի օր նա ինձ ասաց,որ ոչ ոք ինձ կնության չի տա իր աղջկան,որովհետև հիմարի մեկն եմ,  և այդ օրվանից ուղիղ ութը տարի հետո ես ամուսնացա նրա աղջկա հետ:Ինքս էլ չգիտեմ ինչպես դա ստացվեց,որովհետև ես վստահ եմ,որ նրան սիրել չէի կարող,բայց սա ուղիղ 3 տարի ինձ հանգիստ չէր տալիս,անընդհատ հիշեցնում էր իր մասին,գրում էր,շնորհավորում էր,նվիրում էր, և մի օր էլ ուղղակի առանց մտածելու որոշեցի, որ պետք է ամուսնանամ հետը:Հիմա արդեն 1 տարի է բաժանված ենք,նա համաձայնվեց մեր տղային թողնել իմ խնամկալության տակ ,իսկ ինքը չգիտեմ էլ հիմա որտեղ է ապրում, երբեմն գալիս է տղային տեսնելու: Այսօր առավոտյան Հայաստանից ինձ զանգահարեց մորեղբորս տղան ու ամենայն նրբանկատությամբ հայտնեց,որ հայրս մահացել է: Այս լուրն առանձնապես ազդեցություն չունեցավ ինձ վրա,որովհետև հորս մահվան մասին արդեն բազմիցս լսել եմ, ու ինքս էլ հաճախ ասել եմ,որ հայրս մահացել է,բայց խոսք եմ տալիս, սա վերջին անգամն է ,որ հայրս մահանում է,որովհետև այսօր նա իսկապես մահացել է: Հիշում եմ մի օր երբ դուրս եկա դպրոցից ու հայրս չէր եկել ինձ տուն տանելու (մայրս աշխատանքի էր,իսկ հայրս պարտավոր էր գալու), հաջորդ օրը ես ամբողջ դասարանին պատմեցի, որ երեկ հայրս մահացել է: Ուսուցիչներն ու դասընկերներս ցավակցեցին ինձ,միայն մեկ շաբաթ հետո իմացան,որ ստել եմ,բայց այսօր, երդվում եմ նա իսկապես մահացել է: Թեև ես ինքս ինձ խոստացել էի,որ երբ նա մեռնի չեմ գնալու նրա հուղարկավորությանը,այսօր որոշեցի որ կգնամ,ոչ թե նրան հրաժեշտ տալու համար,այլ պարզապես մի քանի տարի է ինչ այնտեղ ինձ ոչ ոք չի տեսել,իսկ այս ընթացքում իմ կյանքում մեծ փոփոխություններ են տեղի ունեցել: Կարելի է մի փոքր անհամեստ գտնվել (որը հատուկ չէ ինձ), բայց այս ընթացքում ես բազմաթիվ հաջողությունների էի հասել,դրանց մասին Ձեզ պատմելու անհրաժեշտություն չեմ տեսնում,իսկ նրանց բոլորի՝ բարեկամներ և այլն, աչքին պետք է երևայի իմ այս ամբողջ ձեռքբերումների փայլը վրաս: Փետրվարի 11-ի առավոտը շատ անհաջող սկսվեց,խոսքս զանգի մասին չէ:Չգիտեմ դուք ինչքանով եք հավատում զուգադիպություններին,բայց ես կարծում եմ, որ պետք չէ պատահականություններին հավատալ:Առավոտյան դեռ ժամը 10-ը չկար, երբ սոցիալական կայքերից մեկի իմ էջին նամակ ստացա,այս բովանդակությամբ. - Քեզ երկար ժամանակ չեմ տեսել, բայց վստահ եմ անունդ փոխելով դու չես փոխվել: Եվ երկրորդ նամակը նույն հասցեատիրոջից. -Քո հին ընկերները քեզ միշտ էլ հիշում են այնպիսին՝ ինչպիսին եղել ես:Նույն ինքնահավանն ես,իսկ պատվածքներդ ուղղակի աղբ են, դու գիտես, որ ես քեզ ճիշտ գիտեմ: Իհարկե զայրացա, և զգացողություններս կրկնապատկվեցին երբ փորձեցի հետ պատասխանել և տեսա,որ գրելուց հետո ինձ արգելափակել են: Այս իրավիճակը նմանեցնում եմ այն պահին, երբ մեկին ուզում ես շատ կարևոր բան ասել,և նա մահանում է, ու դու այպես էլ ասելիքդ խեղդում ես ներսումդ: Կարծում եմ դա սարսափելի է,հետևանքներն են վտանգավոր: Սակայն այն՝  ինչ հաղթահարելի է, պետք չէ ողբերգության վերածել: Ես սա համարեցի մի աննշան դեպք,ու նույնիսկ չփորձեցի պարզել հեղինակին, և երբ ստացա հորս մահվան լուրը՝ այդ մասին արդեն մոռացել էի: Սրանից մոտ 3 տարի առաջ ինչ որ մեկը հարսանյաց զգեստը ձեռքին հիանում էր դրանով,ուղիղ 4 օր հետո նա ամուսնանալու էր,և հենց այդ պահին զանգ ստացավ իր ապագա ամուսնուց,ով խնդրեց որ աղջիկը ների իրեն,որ ինքը չի կարող ամուսնանալ,որ էլ չի սիրում,իհարկե չգիտեմ թե նրանց հեռախոսային խոսակցությունը ինչ ճշգրտությամբ պատմեցի Ձեզ,բայց այդ խոսակցությունից 2 ժամ հետո աղջկա տատիկը նրան գտնում է իր սենյակում հարսանյաց զգեստը հագին հատակին ընկած: Նրանից քիչ հեռու ընկած էր դեղի դատարկ սրվակը և հրաժեշտի նամակ:Աղջիկը ինքնասպանության փորձ էր արել,և բարեբախտաբար նրա կյանքը հաջողվեց փրկել: Բայց միշտ  չէ,որ մահվանից փրկվելը մեծ հաջողություն է,որովհետև երբեմն մահն ազատում է ավելի մեծ ցավից,քան կարող է բերել հենց ինքը մահը: Այդ աղջկան ես առաջին անգամ տեսել էի դպրոցում,երբ սովորում էի ութերորդ դասարնում: Նա մեր դասարանում նորեկ էր:Ավարտական վերջին երկու տարիներին մենք չհասցրեցինք մտերմանալ,առանց այդ էլ ես մտերմություն պահելու ընդունակությանը չեմ տիրապետում: Հրաժեշտ տվեցինք իրար,որպես լավ դասընկերներ և միմյանց հաջողություն ցանկացանք (դա ձևական երևույթ է,կարծում եմ այդ սովորությունը մինչև այսօր էլ պահպանվել է դպրոցներում): Մեր երկուսից և ոչ ոք անգամ պատկերացնել չէր կարող,որ մենք կհանդիպենք իրար՝ այդ օրվանից 10-ը տարի հետո, և ոչ միայն կհանդիպենք, այլև կսիրահարվենք ու կվորոշենք ամուսնանալ: Այո, ճիշտ կռահեցիք,այդ աղջիկը հանգուցյալ Է.Մ.-ն էր: Միթե կարելի է հավատալ պատահականություններին,ախր ով կմտածեր,որ խեղճ աղջիկը երկրորդ անգամ էլ չի կարողանա ամուսնանալ, և ամենասարսափելին այն է,որ այս անգամ նա ավարտեց իր կյանքը, ու նրա կյանքի վերջին րոպեներին ոչ ոք օգնության չհասավ:Ամեն անգամ այս մասին հիշելով ես նորից եմ վերապրում այդ գիշերվա սարսափն ու ցավը,ես սիրում էի..:  Որքան էլ ես ինքս ինձ մեղադրեմ,որ չհասցրեցի նրան փրկել,միևնույնն է հասկանում եմ,որ ուղղակի անհանր էր այդ:Հիմա անհրաժեշտ է հասկանալ եթե առաջին ինքնասպանությունը  ավարտվեր մահվամբ, ինչ սարսափելի քայլից ու դեպքերից կազատեր այդ աղջկան:   ՄԱՍ 3 Դու գիտես արդյոք թե ինչ է կատարվում մարդու հետ է երբ վրա է հասնում մահը,ի՞նչ է զգում՝ ցավ, ափսոսանք ,գուցե ուզում է բղավել,բայց այլևս ձայնը լսելի չէ: Իսկ եթե իրականում երբ մարդը մեռնում է,և մեք տեսնում ենք նրան անշնչած մեր առջև,իրեն ՝ մեռնողին թվում է թե ինքը դեռ ողջ է,նա խոսում է մեզ հետ,բայց մեզ համար նա այլևս հանգուցյալ է: Չէ, եթե մեռնողը երևելի մեկը չէ նրան մոռանում են, և ի վերջո բոլորին են մոռանում: Դու մոռանում ես մեռնողին ,բայց ամեն ինչ անում ես ողջ մնալու համար: Եթե փողոցում կրակոցներ լսես ,չես վազի փողոց,որովհետև փամփուշտներից մեկը կարող է քոնը լինել,առանց շուրջդ նայելու փողոցը չես անցնի,որովհետև հնարավոր է  վարորդը չհասցնի ժամանակին արգելակել: Այո,ապրել բոլորն են ուզում: Սակայն մահվանից վախենալ պետք չէ,պետք է վախենալ հանկարծակի մահվանից: Կարծես քիչ է ,որ մեռնում ես թողնելով ամեն ինչ,և դեռ դրան էլ ավելանում է հանկարծակի մահը: Շատ ավելի հեշտ է երբ մարդը գիտի ,որ մեռնելու է,և մնացացած մյուս դեպքերում էլ մահը սարսափելի երևույթ չէ, չէ՞ որ դա մի բնական վիճակից մեկ այլ բնական վիճակի անցումն է: Եթե ինչ որ մեկը որոշել է, որ դու մեռնելու ես,ուրեմն դա եթե ոչ այսօր՝ ապա գոնե վաղը տեղի կունենա,ահա և քեզ հանկարծակի մահ: Ինքնասպանությունը դա մահ չէ:Թեև դա անմտություն է, բայց ինքնասպանությունը այն վիճակն է երբ ինքդ ես որոշում մեռնելուդ ժամանակը,միայն թե պետք է զգուշանալ նրանցից, ովքեր ոչ միայն կարող են քեզ հանկարծակի մահվան բերել,այլև այնպես անել,որ դու ինքդ որոշես մեռնել:Ինքնասպանություն գործելիս պետք է դա անել հնարավորինս գեղագիտորեն,պրոֆեսիոնալ ու ազդեցիկ,թեև նորից եմ հիշեցնում դա հիմարություն է ,որովհետև շատերը ինքնասպան են լինում ազդեցություն թողնելու,ուշադրության կենտրոնում հայտնվելու համար,այն ինչ հիմարները պետք է գիտակցեն,որ նրանց վրա ողբալու են ընդամենը մի քանի օր,իսկ հետո ամեն ինչ կլինի ինչպես առաջ,բոլորը կապրեն իրենց կյանքով: Մարդկանց հիշողություններում կարող է մնալ Հեմինգուեյի ինքնասպանությունը (խոսքը ամերիկացի գրող` Էռնեստ Հեմինգուեյի մասին է),  բայց ոչ քոնը,այնպես որ դու սպասիր քո մահվանը,իսկ առհասարակ պետք չէ ամեն օր սպասել: Դե քանի որ ես որոշեցի մեկնել Հայաստան, հորս հուղարկավորությանը մասնակցելու, որդուս՝ Դանիելին թողեցի քրոջս մոտ,ով ապրում էր իմ տան հարակից փողոցում: Պետք է խոստովանել,որ քույր ունենալը ընդհանրապես ճոխություն է:Եղբայրներ շատ կարելի է ունենալ,ընկերդ էլ կարող է դառնալ եղբայր,իսկ քույրերն անփոխարինելի են: Քույրս ապրում էր ամուսնու և երեխաների հետ: Նա էլ սովորական ընդունեց մահվան լուրը,իսկ գալ չէր կարող ոչ միայն, որ գալու պատճառ չուներ,այլև երեխաներին թողնել չէր կարող: Հրաժեշտ տվեցի որդուս ու մեկնեցի: Ընդհանրապես երեխաներ չեմ սիրում,որովհետև նրանք բոլորն այնքան մեծ են,նրանք բոլորը դատապարտված են մեծանալու: Հիմա երբ փողոցում տեսնում ես երեխաների նրանք այնքան սարսափելի են,նրացից պակասում է երեխայությունը,ինչ-որ մեկը մոռացել է նրանց,կորցրել է,բայց ըստ կյանքի կանոնների նրանք այս տարիքում պետք է երեխաներ լինեին,պետք սիրեիր նրանց ու ցանկություն ունենայիր պաշտպանելու: Այս փոքրիկներին անհրաժեշտ է մեկը,ով պետք է սովորեցնի ինչպես երեխա լինել: Ես սարսափում եմ,երբ տեսնում եմ 18-ամյա մայրերի: Ընդհանրապես երեխան մարդու կայնքում ամենամեծ ու ամենադժավրին պատասխանատվությունն է: Երեխաները չպետք լինեն ծնողների նման,նրանք պետք է ավելի լավը լինեն: Ծնողները չպետք է իրենց չիրականացած երազանքների ,գործերի ու նպատակների բեռը գցեն զավակների վրա,ու դրանց կատարումը նրանցից սպասեն: Թող,որ նրանք իրենց սեփական երազանքներն ունենան: Իսկ նրանք ,ովքեր չենք կարող իրենց երեխաներին մեծացնել ավելի լավը, քան իրենք են,պետք է չվերցնեն այդ պատասխանատվությունը,որովհետև առանց այդ էլ աշխարհում վաղուց ամեն ինչ այդքան էլ գեղեցիկ չէ: Իսկ իմ տղային,ես սիրում եմ,նա ինձ նման չէ: Փետրվարի 12-ի երեկոյան ժամանեցի Հայաստան:Հաջորդ առավոտյան անմիջապես դուրս եկա հյուրանոցից, ու գնացի ինձ համար սև վերակու և կոշիկներ գնելու: Ես մանրակրկիթ ընտրեցի հագուստը,որովհետև այն՝ էլ ավելի էր նշանավորելու իմ ներկայությունը հուղարկավորությանը: Կոշիկներիը մի քիչ փոքր էին,և ոտքերս ցավեցնում էին,բայց դրանք իդեալական էին նայվում: Եղանակն այքան էլ լավը չէր, և ես կայնքումս առաջին անգամ անձրևանոց վերցրեցի(անձրևն ավելի հրաշալի է քան քո ամենօրյա սանրվածքը,և պետք չէ դրանից թաքնվել),երբ հասկացա ,որ այն առավել տպավորիչ է դարձնում իմ տեսքը ,և շատ համապատսախան է հուղարկավորություններին հատուկ մթնոլորտին: Այդպես էլ անձրև չեկավ,բայց միևնույն է ես վերցրեցի անձրևանոցը,որովհետև այդպես էի որոշել: Երբ հասա այնտեղ,որտեղ կատարվում է թաղման ծիսկան արարողությունը, բոլորն արդեն հավաքվել էին: Ոչինչ իզուր չէր,բոլորի ուշադրությունը գրավեց իմ ներկայությունը: Նրանց բոլորին այդքան տարիների բացակայությունից հետո առաջին անգամ էի տեսնում: Հետաքրքիր է, հուղարակվորության ժամանակ երբ մարդիկ լալիս են,դա անում են հարազատի կորստի ցավից,թե որովհետև վախենում են,որ մյուս մեռնողը իրենք կարող են լինել: Վերջ,սա էլ վերջացավ,նրան իջեցրին փոսը և թարմ ու փափուկ հողը ծածկեց նրան մեկընդմիշտ: Հավաքվածները հաղթահարելով այն զարմանք իրենց մեջ,որն առաջացել էր ինձ այստեղ տեսնելուց,մոտեցան ու ցավակցեցին: Այնպես էին ցավակցում,կարծես ես ցավ էի զգում: Չկարծեք թե հայրս արժանի էր հարգանքի և սիրո,իսկ ես դա չէի անում,ոչ նա բացարձակապես անհաջող հայր էր,ես երբեք չզգացի նրա գոյությունը: Արարողությունից հետո բարեկամներիցս մի քանիսը մետեցան ինձ գրկախառնվեցին,տվեցին սովորական հարցերը,որը հատուկ է այս դեպքերում,և հնարավորության դեպքում առաջարկեցին անպայման հյուր գնալ իրենց: Ես արդեն բնակարան էի վարձել:Եվ շատ հետաքրքրական էր,որ ես բնակարանը վերցրեցի մի կնոջից ,ում որդին տարիներ առաջ նամակները ձեռքին ընկել էր գնացքի տակ ու մահացել էր: Այս պատմությունը մեծ ճանաչում ուներ, և ես մի տեսակ ոգևորված էի,որ ինչ-որ կերպ բախվեցի այդ պատմությանը: Մեկ օր է արդեն ապրում եմ այս տանը,և առաջին առավոտը երբ դուրս եկա բակ,ինձ ևս մեկ անակնկալ էր սպասվում,իմ հարևանությամբ ես տեսա նրան՝ ում ի զարմանս ինձ անմիջապես ճանաչեցի:Ես տեսա Է.Մ.-ին: Չգիտեմ դու ինչպես ես վերաբերվում անակնկալներին,բայց ինչպիսին էլ վերաբերմունքդ լինի,վստահ եմ մի օր այն կփոխես: Երբ մեկը քեզ ասում է,որ անակնկալ ունի քեզ համար,ինչպե ՞ս կարող ես ուրախանալ մի բանի համար, որից ոչինչ տեղյակ չես: Չէ,որ երբ տանդ դուռը թակում են,քեզ համար անակնկալ է թե ով է դռան հետևում: Դռան հետևում կարող է լինել մայրդ,քույրդ,ամուսինդ,կինդ,որդիդ ,և երբ դու կբացես դուռը քո առջև կարող է լինել մեկը՝ ով իր ատրճանակը կպահի քո ուղղությամբ: Սարսափելի են բոլոր տեսակի անակնկալները: Իսկ ես սիրում եմ այն անակնկալները,որոնք ինքս եմ պատրաստում,մյուս դեպքերում հրաժարվում եմ դրանցից:   ՄԱՍ 4 Ինքս էլ չհասկացա ինչն ինձ ստիպեց դա անել,բայց ես տեսնելով Է.Մ.-ին միանգամից ձայն տվեցի: Նա պտտվեց մի քանի վայրկյան նայեց ինձ,հետո ժպտալով գրեթե բղավեց. -Աստված իմ…, դա դու ե ՞ս,չեմ հավատում: Մենք մոտեցանք ու գրկախառնվեցինք: Այնպիսի տպավորություն էր,կարծես երկու շատ մտերիմ ընկերներ հանդիպեցին երկար տարիների բաժանումից հետո,բայց արդեն ասել էի,որ մենք այնքան էլ մտերիմ չենք եղել: Երևի  երկուսս էլ մեծացել էինք, և դպրոցական տարիներից հետո իրար տեսնելը՝ այլ երանգ տվեց հանդիպմանը: Է.Մ.-ն նույն գեղեցիկ աղջիկն էր մնացել,ժպիտը, ձայնը,ամեն ինչ առաջվանն էր: Ես նրան պատմեցի,թե ինչու եմ եկել,հետո հասկացանք, որ հարևաններ ենք: Չգիտեմ,այնպիսի տպավորություն էր կարծես այս հանդիպմանը երկուսս էլ վաղուց սպասել էինք,և դրանով մեր կյանքում մի նոր փուլ էր սկսվելու: Խոսակցության վերջում Է.Մ.-ն ծիծաղելով ինձ ասաց,որ մի 2 օր առաջ ինքն է ինձ անանուն հաղորդագրություն ուղարկել,առանց չար մտքերի:Ես ժպտացի ու ասացի,որ նա նույնն է մնացել,իսկ Է. Մ.-ն ավելացրեց,որ իրականում պատմվածքներս աղբ չի համարում,և ընդհակառակը, դրանցից մի քանիսը նույնիսկ հավանում է: Իսկ գրել է,որովհետև ուղղակի ուզեցել է զայրացնել և կատակել է : Մենք նորից գրկախառնվեցինք,ես ասացի,որ իսկապես ուրախ եմ,որ հանդիպեցինք ու հաճախ կտեսնվենք: Հետո ամեն մեկս գնաց իր բնակարանը: Ես ուրախանում եմ ամեն մի մանրուքից,որը կատարվում է իմ շուրջը՝ ինձ հետ,և հենց դրանով էլ ավելի եմ սիրում կյանքը: Ապրելն այնքան հրաշալի է: Ես այն մարդկանցից չեմ ովքեր սեփական ձեռքով վերջ կտան իրենց կյանքին,դա աննպատակ է: Ես վայելում եմ կյանքը: Ես հնարավորություն ունեմ անելու այն ինչը դեռ երբեք չեմ արել,հնարավորություն ունեմ սխալվելու,և նույն սխալներն այլևս չկրկնելու: Իսկ ինչ վերաբերվում է մահվանը,թող ոչ ոք չմտածի թե ես ծայրահեղությունների եմ հասնում, ոչ, կյանքի երևույթներն պետք է ընդունել այնպես ինչպես կա:Ինձ մոտ միշտ մի զգացողություն կա,որ ես այսօր չեմ մեռնելու,և այդ զգացողությունը ինձ մոտ ամեն օր է,պատկերացրեք ինչ հրաշալի է: Երբ լսում եմ մահվան մասին,կամ խոսում եմ, ինչ որ մի ձայն ինձ ասում է,որ մահը ինձանից դեռ բավականին հեռու է,իսկ ես վստահում եմ այդ ձայնին: Չէ, դա հաստատ է,ես այն չեմ,ով կարող է վերցնել ու հենց այնպես մեռնել, երբե՛ք: Իսկապես ուրախ էի,որ հանդիպել եմ Է.Մ.-ին,մտածեցի գոնե թե մեկը կա ում հետ կարելի է շփվել: Ես այդքան էլ շատ ընկերներ չունեմ,ընդամենը երկուսն են: Եվ առհասարակ ես միշտ չմտածված առհամարել եմ ընկերներիս,այսինքն ոչինչ չեմ արել նրանց հետ ընկերությունը պահելու համար,ինձ համար այնքան միևնույն է եղել կմնան նրանք որպես ընկերներ,թե ոչ: Եվ միշտ զարմացել եմ այն ընկերներիս վրա,ովքեր անտեսելով իմ այդ բնավորությունը շարունակել են ընկերություն անել: Ինչ որ տեղ ուրախ եմ,որ նրանք կան:Հրաշալի է ընկերներ ունենալը: Չե ՞ք կարծում,որ երբ շուրջդ շատ են բարեկամներն ու ընկերները ,մահն ավելի շուտ վրա կհասնի: Նրանցից յուրաքանչյուրը առանձին կարող է քեզ մի դժբախտության հասցնել,իսկ եթե սա էլ հաշվի չառնենք և շատ հաճելի լինի շրջապատված լինել ընկերներով ու բարեկամներով,դա էլ վնաս է: Այդ ընկերներով ու բարեկամներով շրջապատված լինելով՝ մենք զգում ենք այն ջերմությունը,որ տալիս են մեզ,և նրանց հետ ամեն դժվարություն հաղթահարելի է թվում,և մի օր էլ կարող է այնպես ստացվել,որ մենք մտածելով թե շրջապատված ենք նրանցով՝ կարող ենք հանգիստ լինել ցանկացած հարցում ,որ ամեն ինչ կանցնի,որ մեռնելն էլ հոգ չէ,չէ որ այսքան լավ մարդիկ կան քո կողքին,և աստիճանաբար կսկսես համակերպվել ամեն ինչի հետ,պայքարել նույնպես կդադարես,չես էլ նկատի կյանքն ինչ արագ անցավ ու մեկ էլ մի արևոտ առավոտ դու կլքես այս աշխարհը: Ահա թե ինչու եմ ես ապրում իմ բարեկամներից ու ընկերներից շատ հեռու,առանձին իմ կյանքով,երբեմն շփվում եմ բոլորի հետ,բայց այսպես այնքան դանդաղ է անցնում ժամանակը և այնքան երկար է թվում կյանքը: Առանց իմ թույլտվության ոչ ոք չի կարող շփվել ինձ հետ ու վատնել իմ ժամանակը: Հաջորդ օրը երբ պատրաստվում էի գնումների գնալու,դրսում հանդիպեցի Է.Մ.-ին:Նա ցանկություն հայտնեց միանալ ինձ և երկուսով գնացինք: Երկար ժամանակ անցկացրինք խանութներում,հետո միասին գնացինք ընթրելու: Սկսեցինք խոսել մեր դասընկերների մասին,նա պատմեց մի քանիսից,որոնց երբեմն տեսնում է:Արդեն երեկո էր,երբ վերադարձանք տուն: Վաղուց ես այսքան լավ ժամանակ չէի անցկացրել,ասացի Է.Մ.-ին: Սրան հաջորդեց Է.Մ.-ի հրավերը սուրճի,հետո ես ընթրիք պատրաստեցի ու ինձ մոտ ճաշեցինք: Մեր մտերմությունը հասավ այն աստիճանի,որ առանց նախօրոք տեղյակ պահելու գնում էինք միմիանց հյուր:Ես հասկացա,որ Է.Մ.-ն սիրհարվել է: Նա չէր կարողանում թաքցնել: Է.Մ.-ն տատիկի մահվանից հետո մենակ էր ապրում այս տանը,ծնողները այլ քաղաքում էին ապրում:Ես ցանկացած հարցում առաջարկում էի նրան իմ օգնությունը,նրա հետ գնում էի գնումների,ընթրելու, ուղղակի զբոսնելու, իսկ երեկոյան ժամերի դասական երաժշտություն լսելու: Է.Մ.-ն այլևս միայնակ չէր ընթրում,մենք միանգամից սովորեցինք միմիանց: Երբ պատրաստում էր ,ինձ անմիջապես կանչում էր: Հետո ժամերով զրուցում էինք: Սովորական մի առավոտ,երբ նա եկավ ինձ մոտ սուրճ խմելու՝ ես դռան թակոցին չպատասխանեցի: Դուռը բաց էր և Է.Մ.-ն ներս մտնելով ինձ գտավ հատակին ուշագնաց: Նա անմիջապես փորձեց ուշքի բերել և բարեբախտաբար ես աչքերս բացեցի: Երբ  արդեն ուշքի էի եկել,նա պատմեց,որ շատ էր վախեցել: Ինձ համար հյութ պատրաստեց,իսկ հետո ես նրան պատմեցի,որ հիվանդ եմ,որ երբեմն գիտակցությունս կորցնում եմ: Բայց ամեն ինչ արդեն կարգին էր: Սրանից մի քանի օր անց Է.Մ.-ն եկավ ինձ մոտ ու ասաց,որ ինձ հասցեագրված նամակը սխալմամբ իր փոստարկղում են դրել: Նամակը անանուն էր, ես բացեցի այն ու բարձրաձայն կարդացի. -Սուտ է թե ոչնչից վախենալ պետք չէ,իհարկե պետք է,եթե ոչ-ոք ոչնչից չվախենա պատկերացնում ես շուրջը ինչ քաոսի կվերածվի:Իսկ դու այլևս ոչ ոք չունես ինձանից բացի: Կարդալուց հետո ես ուշադիր նայեցի Է.Մ.-ին,նա էլ ինձ ու երդվեց,որ տեղյակ չի նամակից, ես վստահ էի, որ նա կապ չունի,բայց բովանդակությունից ոչինչ չհասկացա: Է.Մ.-ն ասաց,որ 2 օր առաջ առևտրի կենտրոններից մեկում նախկին կնոջս է տեսել:   ՄԱՍ 5 Մենք չեն սիրում նրանց,ովքեր մեզ չեն նայում: Պատահել է չէ ՞, երբ մի միջավայրում զգում ես մի քանիսի հայացքը քեզ վրա,(իհարկե դա հինալի է),իսկ լինում է մեկը ,որ երբեք քեզ չի նայում: Մենք նույնպես նրան չենք նայում,ինչքան էլ ցանկությունը մեծ լինի, ոչ չե՛նք նայի,երևի սպասում ենք, որ նա կնայի: Երբևէ մտածել եք գուցե նա էլ սպասում է,որ դու կնայես,և արդյունքում ստացվում է երկու կողմերն էլ իրար չեն նայում: Մենք ուրախ ենք,որ նայում են մեզ,բայց առանձնակի ուշադրություն չենք դարձնում մեզ նայողների վրա: Ես ու Է.Մ.-ն դպրոցում իրար չէինք նայում: Նամակը ստանալուց օրեր անց հաստատվեց լուրը,որ նախկին կինս քաղաքում է,ես պատահաբար նրան հանդիպեցի մեր դիմացի փողոցում: Նա շատ քաղաքավարի բարևեց ինձ ու Է.Մ.-ին (այնպես էր իրեն պահում կարծես գիտեր,որ մեր միջև ինչ-որ բան կա),հետո հարցրեց Դանիելի մասին,ես էլ ասացի, որ տղայի հետ ամեն ինչ կարգին է:Ա.Հ.-ն պատմեց,որ հայրն էր վատառողջ,դրա համար էլ Հայաստանում է(իսկ ինձ թվում էր,թե նրա հայրը վաղուց մահացել էր): Ես այդ օրվանից հետո այլևս չտեսա Ա.Հ.-ին, նա միանգամից անհետացավ: Չէի ուզում ժամանակ վատնել ու գտնել նամակի հեղինակին,որը կարող էր լինել բարեկամներիցս յուրաքանչյուրը: Ես երբեք առանց երկար մտածելու ոչինչ չեմ անում: Օրերն անցնում էին ,և իմ ու Է.Մ.-ի հարաբերություններն էլի ավելի էին մտերմանում: Այսօր մայիսի 3-ն է:Սովորական գարնանային երեկո է: Ես ու Է.Մ.-ն պատշգամբում միասին նստած էինք և ես առաջին անգամ համբուրեցի նրան (ես դա վաղուց կարող էի արած լինել,բայց միայն հիմա ուզեցի): Այսօր ես նրան առաջարկեցի տեղափոխվել իմ տուն՝ միասին ապրելու, և հենց այդ գիշեր մենք միասին քնեցինք իմ տանը: Հաջորդ առավոտ հավաքում էինք նրա իրերը,որպեսզի տեղափոխվեր իմ տուն: Չնայած,որ ամուսնությունը գեղեցիկ արարողություն է,բայց միասին ապրելու համար կարծում եմ այդքան էլ պարտադիր չէ: Երբ նրա իրերն էինք հավաքում,գրքերից մեկի միջից թուղթ ընկավ ու ես պատահաբար կարդացի,այնտեղ գրված էր. -Ներիր ինձ,ես այլևս ապրել չեմ կարող,ծնողներիս էլ կասես,որ իրենց սիրում եմ: Ես զարմացած նայեցի Է.Մ.-ին ,նա պատմեց,որ նախկինում փորձել է ինքնասպան լինել և հրաժեշտի երկտողը գրել է տատիկին,պատմեց այն պատմությունը,որի մասին դուք արդեն տեղյակ եք: Ես թուղթը վերցրեցի ու նրան ասացի,որ կարիք չկա վատ հիշողությունները պահլու, և թող մեկընդմիշտ մոռանա այդ հիմարության մասին:   Ի ՞նչ ես կարծում, ինքնասպանություն գործած մարդը մարդասպա ՞ն է ,  ես կարծում եմ ոչ,իսկ ովքեր են առհասարակ մարդասպանները: Դու նույնպես կարող ես մարդ սպանել, և բոլորը կարող են: Թող չթվա թե բոլոր մարդասպանները ծնվել են այդպիսին: Երբ լսում ես,որ քեզ ծանոթ մեկը մարդ է սպանել,զարմանում ես,թե ախր ես նրան դեռ փոքր տարիքից գիտեմ, ինչպես կարող էր և այլն: Իսկ ինչու չէր կարող: Գուցե այնպես ստացվի ,որ դու կսպանես մեկին,և կստացվի որ ծնողներդ մարդասպան զավակ են մեծացրել: Ոչ դա այդպես չէ,ցանկացած մարդասպան ինչ-որ մեկի ընկերն է,որդին է,կինն է,եղբայրն է և դա ոչինչ չի նշանակում: Այստեղ ոչ թե խնդիրը ոճիրն է,այլ այն՝ ինչը դրդել է ոճիրը կատարելու: Հետևաբար կարող ենք գալ այն եզրահանգմանը, որ մարդ սպանողը իրականում անմեղ է,մեղավորը պատճառն է,այսինքն նա ով ստիպել է իրեն սպանել(այստեղ իհարկե ես նկատի չունեմ խելագար մարդասպաններին): Եվ երբ դու կստեղծես մի պատճառ,որի հետևանքով քեզ կսպանեն,պետք չէ մարդասպաններ փնտրելու,դա պարզապես ինքնասպանություն է և վերջ:   Այսօր ամռան առաջին օրն է: Երբ Է.Մ.-ն խանութից վերադարձավ տուն ինձ գտավ սենյակում հատակին ընկած,ես դժվար էի շնչում,իսկ հատակին արյուն էր: Աղջիկը վախից ճչաց,խնդրեցի,որ պահարանից դեղահաբերը բերի:Օրեր առաջ ես նկատել էի,թե պահարանի դիմացը կանգնած ինչպիսի ուշադրությամբ էր նայում տասնյակից ավել դեղերի սրվակներին: Բերեց հաբերն ու բաժակով ջուրը, խմեցի հետո օգնեց ինձ ոտքի կանգնել ու խնդրեց, որ գնանք հիվանդանոց: Ես մերժեցի ու ասացի,որ կանցնի պարզապես արդեն քանի օր է մոռանում եմ հաբեր ընդունել,իսկ նա խոստացավ, որ ամեն օր ինքն անձամբ կխմեցնի ինձ: Չնայած այս ամենի,ես արդեն ասել եմ,որ ինձ ինչ-որ մեկը հուշում է,որ չեմ մեռնելու և այդպես էլ եղավ: Օրեր անց Է.Մ.-ն ինձ ասաց,որ մեր դասընկերներից մեկին է հանդիպել,և իմանալով ,որ ես այստեղ եմ ,որոշել են մի քանի ընկերներով հավաքվել մեր տանը,ես դեմ չէի (ինձ համար միևնույն էր): Այսօր այն  օրն է,երբ տեղի ունեցավ իմ և հին ծանոթներիս (դասընկերներիս) հանդիպումը: Եթե կարելի է չժպտալ ես չեմ ժպտում ,և առհասարակ երբ բարևելիս ժպտում եմ դա անում եմ ի նշան քաղաքավարության,որ ինձ այնքան էլ տհաճ չէ հանդիպումը կամ ձեռքսեղմումը,այլ ոչ թե այն պատճառով,որ ուրախ եմ հանդիպման առիթով: Արդեն պարզ է,թե ինչ ժպիտով ես դիմավորեցի նրանց,գրկախառնություններն էլ իմ սրտով չեն,նամանավանդ երբ այդ ամենը երկար է տևում,դա մի տեսակ բռնություն է իմ նկատմամբ,որովհետև ես բացարձակ նշաններ ցույց չեմ տալիս թե ուզում եմ գրկախառնվել,դա էլ բավական չէ իբր ընկերական հարվածում են թիկունքիդ:  Ամեն գրկախառնությունից հետո ինձ թվում է թե ինձանից ինչ-որ բան են խլում: Նրանք նստեցին, Է.Մ-ն սուրճ հյուրասիրեց: Ես գրեթե չէի խոսում,չէ որ նրանք ավելի շատ պատմելու բան ունեին (իրենք այդպես էին կարծում): Ես լուռ լսում էի,թե ինչպես է նրանցից յուրաքանչյուրը պատմում,որ ինքը լավագույն աշխատողն է, որ ոչ մի դատավարություն չի պարտվում,որ լավագույն բժիշկն է և այլն: Ես առանց դեմքիս արտահայտությունը փոխելու լսում էի ,թե ինչպես են գովերգում սեփական անձը,ես ծիծաղում եմ այն մարդու վրա ով համոզում է,որ լավ է երգում,որ օրեր առաջ մի ամբողջ դահլիճ իրեն էր ծափահարում,չէ ՞ որ այդ ամենը ես կարող էի իմ աչքերով տեսնել,կամ լսել մեկ ուրիշից,ուղղակի ես չեմ ընդունում,երբ մարդիկ նվաստանում են: Երբ նրանք բոլորը խոսեցին վերջացրին նայեցին ինձ,և դու էլ լավ գիտես,որ ես ոչինչ չէի պատմի,ես ուղղակի բոլորի ներկայությամբ հայտարարեցի ,որ օգոստոսին պատրաստվում ենք ամուսնանալ: Նրանց ճանապարհելիս խոստացանք, որ բոլորին հրավիրատոմսեր կուղարկենք,իսկ նրանք անպայման կգային: Եվ եկան ,պարզապես այս պահին նրանց թվաց թե ամուսնության արարողության են մասնակցելու,այն ինչ եկան իրենց դասընկերուհու հուղարկավորությանը: Երբ նրանք արդեն գնացին,անմիջապես մուտքի դիմացը մի ծրար նկատեցի ,ու նորից նույնը առանց հասցեի: Է.Մ.-ն բացեց ծրարը ու կարդաց. -Եթե ուզում ես ճշմարտությունը իմանալ,պետք թույլ տաս,որ դիմացինդ շարունակի խաղալ, և երբ կգա ճիշտ ժամանակը նրան ցած կգլորես բեմից:Ես չեմ դադարում քեզ հետևել: Է.Մ.-ն դեմքի այնպիսի արտահայտություն ընդունեց կարծես թե վախեցած էր,իսկ ես հանգստացրեցի նրան,և ասացի,որ ինձ ոչ մի վտանգ չի սպառնում: Գիշերվա ընթացքում զգացի,թե ինչպես մի քանի անգամ Է.Մ.-ն անհանգիստ շարժումներ արեց անկողնում,հետո վեր կացավ,նայեց պատուհանից դուրս: Ես արթնացա,բայց ձայն չհանեցի,լսեցի թե ինչպես գրպանիցս հանեց դեղի սրվակը ու դուրս եկավ: Մի քանի րոպեից ներս մտավ բաժակն ու հաբը ձեռքին և դրեց կողապահարանին: Առավոտյան ես խմեցի ու նրան ասացի,որ լսում էի երեկոյան նրա անհանգիստ շարժումները,նա էլ ասաց,որ ուղղակի քնել չէր կարողանում: Ես փոխարենը լավ զգալու,ավելի վատ էի ինձ զգում և Է.Մ.-ն դա նկատում էր: Իհարկե ես այդքան էլ չէի մտածում նամակների ենթատեքստերի մասին և նույն կերպ էլ չէի մտածում,որ ես չեմ խմում այն հաբերը,որոնք ի սկզբանե դրել էի պահարանում:   Իսկ ինչու ոչ-ոք չի գալիս փրկելու: Չէ-որ նա մենակ էր,որտեղ էին այդքան սիրելի ընկերներն ու բարեկամները: Ինչու ոչ ոքի մտքով չանցավ գալ և փրկել աղջկան՝ ով մեռավ լոգարանում: Գուցե չգիտեին,որ նա մեռնում է,բայց ինձ թվում է ,որ նա օգնություն է խնդրել,բայց այդպես էլ ոչ-ոք չեկավ:Ես էլ չկարողացա….:   ՄԱՍ 6 ՎԵՐՋԻՆ ՄԱՍ   Որքան ժամանակը անցնում էր, այնքան ավելի էր մոտենում այն պահը ,երբ ինչ-որ սարսափելի բան էր կատարվելու,որը մնալու էր բոլորի հիշողություններում: Իսկ ես հիմա առավել ոգևորված (բոլորովին ոչ ուրախ), պատմում եմ այն ինչ կատարվել էր մինչև օգոստոսի 18-ը,որովհետև շուտով կկատարվի այն,ինչը դու մեծ անհամբերությամբ ուզում էիր իմանալ: Միայն թե հուսով եմ,որ այս ամբողջ ընթացքում այնպես չի ստացվել,որ այլևս  ի վիճակը չես կարդալու : Ինձ երբեմն թվում է,որ ես և Է.Մ.-ն հիանալի ընտանիք կարող էինք կազմել: Մեզանից ինչ որ մեկի բախտը այդպես էլ չբերեց: Հունիսը արդեն վերջանում էր: Մենք որոշել էինք օգոստոսին ամուսնանալ,որովհետև ես պետք է հետ  վերադառնայի ԱՄՆ՝ որդուս դպրոց տանելու համար,իսկ հետո նորից կվերդառնայի Է.Մ.-ի հետևից և միասին  կմեկնեինք: Ամբողջ հուլիսը որոշեցինք ճանապարհորդել: Մասնակցեցինք մի քանի արշավների,միասին գիշերում էինք լողափին խարույկի շուրջ: Ճանապարհորդության ավարտին նախորդող գիշերը ես և Է.Մ.-ն նավակով զբոսնում էինք լճում,նա ասաց,որ շատ երջանիկ է բայց և այնպես վատ կանխազգացում ունի:Իսկ ես նրան ասացի,որ ոչինչ չի կարող ինձ հետ պահել նրա հետ ամուսնությունից: Ես ուրախ էի ,որ այս վերջին օրերին նա լավ ժամանակ անցկացրեց,և հետո ինքս ինձ ավելի հանգիստ էի զգում,որ կյանքի վերջին օրերը ապրել է երջանիկ: Օգոստոսին վերադարձանք քաղաք ու սկսեցինք պատրաստվել ամունությանը: Միասին գանցինք հարսանյաց զգեստ ընտրելու, Է.Մ.-ն մեծ ոգևորությամբ փորձում էր բոլոր հագուստները: Հետո միասին ինձ համար ընտրեցինք հագուստ:Նա իր ձեռքով պատրաստեց հրավիրատոմսերը և ուղարկեց: Ես խնդրեցի որպեսզի միասին գնանք հիվանդանոց և պարզենք արդյոք նա երեխայի է սպասում: Արդյունքները ցույց տվեցին,որ ոչ,  և դա չտխրեցրեց մեզ: Ես նույնպես արյուն հանձնեցի,որպեսզի իմանամ հիվանդությանս կարգավիճակը: Ինձ ասացին, որ արդյունքները 3 օրից կուղարկեն իմ բնակարան: Այսօր օգոստոսի 18-ն է: Ամեն ինչ պատրաստ է վաղվա օրվա համար: Առավոտյան փոստարկղից վերցրեցի հիվանդանոցից ուղարկված ծրարը և որոշեցի չբացել: Է.Մ.-ն ավելի վաղ էր արթնացել ,մենք նախաճաշեցինք: Հետո ամբողջ օրը անցկացրինք զրուցելով և ապագայի ծրագրեր կազմելով: Ապագայի,որը այդպես էլ չէր գալու: Արդեն երեկո է: Ավարտեցինք ընթրիքը, և Է.Մ.-ն գնաց լոգանք ընդունելու: Այո,այս օրվա, այս պահի մասին դու արդեն ինչ-որ բան գիտես,ժամանակը եկել է: Երբ նա արդեն լոգասենյակում էր ես մի դեղահաբ գցեցի ափսեիս մեջ,որը կիսով չափ լիքն էր: Հետո միացրեցի Ձեզ արդեն հայտնի երաժշտությունը,բայց ոչ, չպառկեցի: Խմեցի մի հաբ ու գնացի դեպի լոգասենյակ: Ներս մտա: Է.Մ.-ն պառկած էր լոգարանում և ինձ տեսնելով ժպտաց,մոտեցա համբուրեցի ,իսկ նա իր թաց ձեռքերը հպեց այտերիս,այնուհետև ասաց ,որ անհանգստանում է անանուն նամակների համար: Ես իմ ձեռքերի մեջ առա նրա մատները ու ժպտալով ասացի,որ անհանգստանալու կարիք չկա,այդ երկու նամակները ես ինքս եմ գրել ու ուղարկել ինքս ինձ: Ժպիտը միանգամից անհետացավ նրա երեսից,իսկ ես ժպտացի ու ասացի, որ ուղղակի կատակել եմ,չէ ՞ որ նմանատիպ մի կատակ էլ նա ինձ հետ արեց ամիսներ առաջ: Համբուրեցի ձեռքը,Է.Մ.-ն ուզում էր ինչ-որ բան ասել բայց չհասցրեց, ես մյուս ձեռքով գրպանիցս հանեցի ածելին ու կտրեցի նրա երակները: Ուժեղ ճիչ արձակեց, ես ասացի ,որ ինձ համար չանհանգստանա,որ ես բացարձակ առողջ եմ,իսկ հետո ձեռքով հրեցի նրա գլուխը ջրի մեջ,նա փորձում էր դուրս գալ,բայց այլևս թույլ էր,պահեցի այնքան մինչև հասկացա որ խեղդվել է: Ամեն ինչ ճիշտ է ,ես սպանեցի նրան: Բոլորդ էլ հիշում եք փետրվարի 11-ը, երբ ես անանուն էլելկտրոնային նամակ ստացա,իսկ հետո ասացի,որ այն ինչ հաղթահարելի է ,պետք չէ ողբերգության վերածել, և ես հաղթահարեցի: Ոչ-ոք իրավունք չունի ինձ անհանգստացնել: Երբ ստացա նամակը ես զայրացա ,պատռեցի պատմվածքը որը ավարտին էի հասցնում: Ես թույլ չեմ տա,որ ինչ-որ մեկը ըստ իր քմահաճույքի անհանգստացնի ու զբաղեցնի իմ մտքերը,իսկ ով էր թույլ տվել փչացնելու իմ տրամադրությունը: Կարծում եք ում մտքով անցնի կարող է վերցնել ու կատակե ՞լ ինձ հետ,և այն դեպքում երբ ամեն մանրուք կարող է խաթարել իմ հանգիստը: Նամակն անանուն էր այո,բայց տեսա,թե որտեղից է ուղարկված:Իհարկե հորս մահը չէր կարող պատճառ դառնալ,որ ես մեկնեի Հայաստան,ես գալիս էի նրա հետևից: Ասել եմ արդեն,որ պատահականություններին չեմ հավատում: Կարիք չեղավ նրան` հեղինակին փնտրելու, Է.Մ.-ն անձամբ խոստովանեց ,որ ինքն է եղել: Ախր ասացի, որ սարսափելի է ներսումդ խեղդել այն ինչ որոշել էիր ասել,ասացի,որ հետևանքներն են վտանգավոր: Երբ նա արդեն մեռած էր գրպանիցս հանեցի նրա հրաժեշտի նամակը,որը թողել էր նախորդ ինքնասպանության ժամանակ տատիկի համար,և դրեցի լոգասենյակում փոքրիկ պահարանի վրա: Ամեն ինչ պատրաստ է,նա ինքնասպան է եղել,ահա և հրաժեշտի նամակը,որտեղ կասկածելի ոչինչ չկար: Թուղթը մի փոքր թրջեցի,որպեսզի թանաքի հնությունը աննկատ լինի: Դեղահաբը թողնում էր իր ազդեցությունը և երբ զգացի,որ գլուխս արդեն պտտվում է,արագ մաքրեցի բոլոր մատնահետքերը, դուրս եկա միջանցք ինձ գցեցի հատակին,իբր ուշագնաց եմ,րոպեներ հետո ըստ իմ հաշվարկի պետք է ժամաներ ոստիկանությունը,քանի որ մինչև լոգասենյակ մտնելը,ես զանգահարեցի ոստիկանություն և հայտնեցի,որ կինս ինձ թունավորում է սպանելու մտադրությամբ: Եվ իսկապես եթե բժիշկներն ուշանային ես էլ գուցե մահանայի,որովհետև իսկապես խմել էի հաբ,որ նախատեսված չէ մարդկանց համար,և կարող է մահվան հասցնել:Ինձ տեղափոխեցին հիվանդանոց: Հետո ոստիկանությունը կստուգի ափսեի պարունակությունը,որից ես ճաշել էի իսկ հետո թունավորել էի: Է.Մ.-ի ճամպրուկի մեջ կհայտնաբերեն հիվանդանոցից ուղարկաված արդյունքները,որը ես էի թաքցրել այնտեղ,և որի մեջ հաստատվում էր,որ արյան մեջ թունավոր նյութեր կան: Նրա պայուսակից կգտնեն թունավոր դեղահաբերի մի քանի սրվակներ, իսկ համակարգչից կհայտնաբերեն անանուն նամակների տեքստերը,որոնք ես էի պատրաստել, ոստիկաններին ասացի,որ դա Է.Մ.-ի համակարգիչն է ու տեղյակ չեմ գաղտնաբառից: Բոլորը կգան այնպիսի եզրահանգման,որ կինը վախեցել է թե ապագա ամուսինը կլքի իրեն,և որոշել է սպանել նրան,իսկ հետո գուցե զղջալով կամ կորցնելով դատելու ունակությունը որոշել է ինքնասպան լինել,միարժամանակ ներողություն խնդրելով: Մի քանի օր անց ես խորը վիշտ ապրող մարդու դեմքի արտահայտությամբ, Է.Մ.-ի ծնողների ուղեկցությամբ մասնակցեցի նրա հուղարկավորությանը:Ամեն ինչ վերջացավ: Իսկ ընդհանրապես ես ոչ մի հիվանդություն էլ չունեի,արյուն հանձնելու ժամանակ ինքս էի խմել հաբերը,որպեսզի անհրաժեշտ արդյունքը ստանամ: Ես նախապես ոչինչ չէի պլանավորել,բայց ի սկզբանե որոշել էի նրա վերջը տալ,ուղղակի անհրաժեշտ էր անվտանգ տարբերակը ընտրել: Առաջին քայլը դա նրա հետ մտերմանալն էր,չէ որ չի կարելի անքաղաքավարի գտնվել ու մարդուն միանգամից վախեցնել,նա կարող էր մի հիմարություն անել,վատագույն դեպքում կփախչեր: Պետք չէ վախեցնել,պետք է պարզապես ընկերանալ,իսկ հետո ամեն ինչ այնքան հեշտ է,և որքան հեշտ է նույնքան էլ ցավոտ է մեռնողի համար,հարվածը կրկնակի է: Թող ոչ ոք չմեղադրի ինձ,իհարկե ես մարդասպան չեմ,սա սովորական ինքնասպանություն էր,իր մահվան պատճառը դարձավ հենց ինքը: Ես երբեք չեմ գնա ժայռերի մեջ օձ փնտրելու և նրան սպանելու,եթե օձը ինքն իր ոտքով չմտնի իմ բնակարանը: Օձն ինքը մտավ իմ տուն: Այս դեպքից հետո բոլոր պատմվածքներս հրատարակելիս,այդ թվում և այս մեկը, ես անպայման նշում եմ իմ էլեկտրոնային հասցեն և սպասում եմ նամակների: Հիմա բոլորին թվում է թե ես հոգեբուժարանում եմ,այն ինչ ես նստած եմ իմ համակարգչի առջև և սպասում եմ,որդիս ՝ Դանիելը քիչ առաջ քնեց,վաղը մայրս գալու է նրան տեսնելու: Թող բոլորը մտածեն թե ես հորինել եմ այս ամբողջ պատմությունը,դու նույնպես նույնը կարող ես մտածել,բայց ինձ ինչ,թե դու ինչ կմտածես: Եվ բոլոր այդպես մտածողները անպայման կգրեն կամ գուցե արդեն գրել են: Ես վստահ եմ,որ այսուհետ դու անընդհատ պատուհանից դուրս ես նայելու ու սպասելու ես,հնարավոր է,որ  կփնտրես ընկերներիդ մեջ,բայց առայժմ ոչինչ պետք չէ անել , ես գրել եմ ամսաթվեր առանց տարեթվերի,այսօր հանգիստ քնիր ,իսկ օգոստոսը դեռ առջևում է: Պետք չէ սահմանափակել երևակայությունը: Չէ որ Դուք բոլորդ էլ ամեն օր ինչ-որ մի բան հորինում եք:   Վերջ

                                                                                     Նվիրում եմ Տաթևին