Էրիխ Մարիա Ռեմարկ

Էրիխ Մարիա Ռեմարկ (գերմ. Erich Maria Remarque)

(1898 հունիսի 22, Օսանբրյուք – 1970 սեպտեմբերի 25, Լոկարնո)

Էրիխ Մարիա  Ռեմարկը ծնվել է 1898թ. հունիսի 22-ին Օսանբրյուք քաղաքում: Նա իր ընտանիքի 5 զավակներից 2-րդն էր: 1904թ. Ռեմարկը ընդունվում է եկեղեցական դպրոց, իսկ 1915-ին կաթոլիկական ուսումնական սեմինարներ է անցնում: 1916թ. Նա զորակոչվում է բանակ: Որոշ ժամանակ հետո նա վիրավորվում է ձախ ոտքից, աջ ձեռքից և վզից ու պատերազմի մնացած մասը անցկացնում է Գերմանիայում` զինվորական հոսպիտալում: 1918թ.` մոր մահից հետո Ռեմարկը վերցնում է իր 2րդ անունը` ի պատիվ մոր: 1919-1920թթ. Ռեմարկը  փոխում է մի շարք աշխատատեղեր: Աշխոտում է  որպես ուսուցիչ, սգո աքսեսուարների վաճառող և այլն: 1921թ. Սկսում է աշխատել Echo Continental ամսագրում` որպես խմբագիր: Էրիխ Մարիա Ռեմարկը հայտնի է նաև իր բազում հարաբերություններով տարբեր կանանց հետ, որոնց թվում կային նաև հանրահայտ աստղեր։ 1918 թվականին Էրիխ Փաուլ Ռեմարկը հանդիպում ու ծանոթանում է Էրիկա Հաազեի հետ, Արևմտյան  ռազմաճակատում, որտեղ ապագա գրողը մասնակցում էր տեղի ճակատամարտերին (Առաջին համաշխարհային պատերազմ)։ Էրիկայի հետ Ռեմարկը զգում է առաջին սիրո ազդեցությունը, սակայն իրենց հարաբերություններին, բախտ չէր վիճակվել երկար տևել։ Պատերազմն ավարտվեց և Ռեմարկը վերադարձավ հայրենի տուն, իսկ Էրիկան մնաց անցյալում։ 1921-ին Ռեմարկը սիրային հարաբերությունների մեջ է մտնում՝ Իդա-Լոտտա (Լոլոտտ) Փրոյսի հետ։ Այս հարաբերությունները նույնպես երկար չեն տևում, քանի որ 1922-ին Ռեմարկը տեղափոխվում է Հաննովեր և սերը մնում է անցյալում: Հաննովերում Ռեմարկը տանում է անպատասխանատու սիրային կյանք, հարաբերություններ ունենալով տարբեր կանանց հետ։ Այստեղ 1924 թվականի հոկտեմբերին նա հանդիպում է Էդիթ Դյորիին, Քուրտ Դյորիի աղջկան։ Էդիթի հայրը, Հաննովերում հայտնի խմբագության հիմնադիր էր՝ «Շփորթ իմ Բիլդ» անունով։ Էդիթի շնորհիվ, Ռեմարկը տեղափոխվում է Բեռլին, որտեղ աշխատանքի է անցնում Էդիթի հոր ամսագրում, որպես խմբագիր։ Սակայն հետագայում Էդիթի ծնողները համաձայնություն չեն տալիս նրանց հարաբերություններին։ 1925 թվականի հոկտեմբերի 14-ին, Ռեմարկն ամուսնանում է Իլզե Յուտտա (Ժաննա) Զամբոնայի հետ։ Վերջինս տառապում էր թոքախտով, ուստի օրինակ հանդիսացավ ապագայում, Ռեմարկի ստեղծած կերպարների համար, օրինակ՝ «Պատի», «Երեք ընկերներ» վեպից 1936։ Դեռ լինելով ամուսնացած Յուտտայի հետ, Ռեմարկը 1929-ին սիրային հարաբերությունների մեջ է մտնում՝ Բրիգգիտա Նոյների հետ, որոնք տևում են մինչև 1931 թվականը։1930-ին սիրային կապ է ունենում նաև Ռուտ Ալբույի հետ, որի շնորհիվ գրողը գնում է տարբեր կտավներ և ուրիշ արվեստի նմուշներ։ Այս բազմազան դավաճանությունները ստիպում են Յուտտային ապահարզան պահանջել։ 1930 թվականի հունվարի 4-ին, նրանք ամուսնալուծվում են, սակայն շարունակում են պահպանել ընկերական ջերմ հարաբերություններ։ 1938 թվականի հունվարի 22-ին, Ռեմարկը դարձյալ ամուսնանում է  Յուտտայի հետ, որպեսզի հնարավորություն տա նրան տեղափոխվել Շվեյցարիա։ Հետագայում Յուտտային զրկում են քաղաքացիությունից և նա մեկնում է Նյու-Յորք ու հաստատվում Էլլիս Այլնդ կղզում։ Ռեմարկը մինչև մահը նախկին կնոջը թոշակ է վճարում։ 1936-ին Ռեմարկը ծանոթացել էր Մարգոթ ֆոն Օպելի հետ։ Նրանք ուղիղ մեկ տարի անցկացնում են իրար հետ, ճանապարհորդելով ամբողջ Եվրոպայով։ 1937-ին Ռեմարկի մոտ սիրային հարաբերություններ են բացվում, հանրահայտ դերասանուհի՝ Մառլեն Դիտրիխի հետ։ 1938-ին գրողը հանդիպել էր Ռութ Մարթոնին, որը արդյունքում նրա մասին գիրք է գրում։ 1940 թվականը դառնում է Ռեմարկի համար ավելի բուռն սիրային հարաբերությունների, նոր հետաքրքիր ծանոթությունների տարի, քան գրական ժառանգության։ Նա առաջին անգամ հանդիպում է հանրահայտ դերասանուհիներ՝ Փոլեթ Գոդարին և Գրետա Գարբոյին, որից հետո վերջնականապես խզվում են գրողի և Մառլեն Դիտրիխի հարաբերությունները, ինչից հետո ծանոթանում է Ֆրենսիս Քեյնի հետ։ 1942-ին Ռեմարկի մոտ մոտիկ հարաբերություններ են ծավալվում՝ Վեռա Զորինայի և Նատալի Փալեյ Վիլսոնի հետ։

Ռեմարկի վերջին սերը դառնում է դերասանուհի՝ Փոլեթ Գոդարը, որին գրողը հանդիպեց որոշ ժամանակ անց, առաջին հադիպումից։ Փոլեթ Գոդարը ժամանակին հռչակավոր դերասան՝ Չառլի Չապլինի կինն էր, որի հետ նա խաղացել էր Չապլինի «Նոր ժամանակներ» (1936) և «Մեծ բռնապետը» (1940) ֆիլմերում։ Ռեմարկին, Գոդարը խնամում էր մինչև գրողի մահը։

Հետաքրքիր փաստեր - Էրիխ Մարիա Ռեմարկը այնքան էր ամաչում իր առաջին հրատարակված վեպից, որ գնել է շրջանառության մեջ գտնվող դրա բոլոր օրինակները: - 10119 (10119 Remarque) հիմնական գոտու երկնաքար է, հայտնաբերվել է 1992թ.-ի դեկտեմբերի 18-ին և անվանվել է գերմանացի հայտնի գրող Էրիխ Մարիա Ռեմարկի անունով: - Երբ հայտնվեցին Ռեմարկի առաջին վեպերը, կարծիքներ էին հնչում որ ՌԵՄԱՐԿ-ը նրա գրական կեղծանունն է, իսկ գրողի իրական ազգանունը ԿՐԱՄԵՌ է (ՌԵՄԱՐԿ բառի հակառակ ընթերցումը), որը Գերմանիայում ավելի լայն տարածում ունի: Հետագայում պարզվեց, որ լեգենդը այն մասին, որ Ռեմարկը ֆրանսիական հրեաների ժառանգ է, տարածել էին նացիստները:

- Վարկած կա, որ Ռեմարկը և Հիտլերը բազմաթիվ անգամ հանդիպել են պատերազմի ժամանակ (երկուսն էլ ծառայում էին նույն ուղղության վրա, չնայած որ տարբեր վաշտերում), և հավանաբար ծանոթ են եղել: Այս վարկածը փորձում են հիմնավորել մի լուսանկարով, որտեղ պատկերված է երիտասարդ Հիտլերը և ևս երկու տղամարդ` զինվորական հագուստով, որոինցից մեկը որոշակի ընդհանուր դիմագծեր ունի Ռեմարկի հետ: Այնուամենայնիվ այս վարկածը ապացուղված չէ, ուստի ապացուցված չէ, որ Ռեմարկն ու Հիտլերը ծանոթ են եղել:

Ստեղծագործությունները`

- Երազների դասականը (գերմ.Die Traumbude) 1920

- Կայարան հորիզոնի վրա (Station am Horizont) 1928

- Արևմտյան ռազմաճակատում անփոփոխ է (Im Westen nichts Neues) 1929

- Վերադարձ (Der Weg zurück) 1931

- Երեք ընկեր ( Drei Kameraden) 1936

- Սիրիր քո մոտիկին (Liebe Deinen Nächsten) 1941

- Հաղթական կամար ( Arc de Triomphe) 1945

- Կյանքի կայծ ( Der Funke Leben) 1952

- Ապրելու ժամանակը և մեռնելու ժամանակը (Zeit zu leben und Zeit zu sterben) 1954

- Սև կոթող ( Der schwarze Obelisk) 1956

- Վարկով կյանք (Geborgtes Leben) 1961

- Գիշեր Լիսսաբոնում ( Die Nacht von Lissabon) 1962

- Ստվերներ դրախտում (Schatten im Paradies) հրատարակված է հետմահու՝ 1971-ին

- Գեմ (Gam) հրատարակված է հետմահու՝ 1998-ին

- Ավետյաց երկիր (Das gelobte Land) հրատարակված է հետմահու՝ 1998-ին

- Թշնամի (Der Feind) 1930

- Լռություն Վերդենի շուրջ ( Schweigen um Verdun) 1930

- Կարլ Բրեգեր վո Ֆլերի (Karl Broeger in Fleury) 1931

- Յոզեֆի կինը (Josefs Frau) 1931

- Յոհան Բարտոկի տարօրինակ ճակատագիրը (Das seltsame Schicksal des Johann Bartok) 1931

- Վերջին գործողություն ( Der letzte Akt) 1955

- Զգո՛ն եղեք( Seid wachsam!!) 1956

- Վերջին կանգառ( Die letzte Station) 1956

- Անետտի սիրո պատմությունը ( Der feind ein militanter Pazifist) 1994

- Դրվագներ աշխատասեղանից ( Das unbekannte werk) 1998

- Ասա ինձ որ դու ինձ սիրում ես (Sag mir, daß du mich liebst...) 2001

(ցանկը սպառիչ չէ)